Sygn. akt I CZ 86/17

POSTANOWIENIE

Dnia 6 września 2017 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Barbara Myszka
‎SSN Agnieszka Piotrowska

w sprawie z powództwa S.D.
‎przeciwko M.W.
‎o zapłatę,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
‎w dniu 6 września 2017 r.,
‎zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
‎z dnia 8 maja 2017 r., sygn. akt V Ca (…),

uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
‎w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 maja 2017 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił skargę kasacyjną powoda S.D. wniesioną w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 5 stycznia 2017 r. W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że skarga kasacyjna została wniesiona przez pełnomocnika powoda z naruszeniem terminu określonego przez art. 398⁵ § 1 k.p.c. Zaskarżony wyrok Sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem został doręczony stronie powodowej w dniu 22 lutego 2017 r., natomiast skarga kasacyjna została złożona w dniu 25 kwietnia 2017 r., a więc po upływie dwumiesięcznego terminu na wniesienie skargi kasacyjnej (art. 398⁵ § 1 k.p.c.), który upłynął w dniu 22 kwietnia 2017 r.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych oraz naruszenie art. 115 k.c. oraz art. 165 § 2 k.p.c. Uzasadniając powyższe zarzuty podniósł, że Sąd Okręgowy błędnie przyjął, że skarga kasacyjna została złożona w placówce operatora pocztowego wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1481 ze zm.) w dniu 25 kwietnia 2017 r., podczas gdy to pismo procesowe zostało złożone w placówce pocztowej z zachowaniem terminu z art. 398⁵ § 1 k.p.c., tj. w dniu 24 kwietnia 2017 r. O zachowaniu terminu do złożenia skargi kasacyjnej dowodzi treść stempla pocztowego umieszczonego przez pracownika operatora pocztowego na potwierdzeniu nadania przesyłki nr (…). Na stemplu widnieje bowiem data: 24 kwiecień 2017 r. Natomiast okoliczność, że w systemie informatycznym operatora pocztowego wskazana jest data 25 kwietnia 2017 r., jako data nadania przesyłki, stanowi wyłącznie konsekwencję czynności technicznych podejmowanych przez pracownika operatora pocztowego, za które pełnomocnik powoda nie odpowiada, gdyż pozostawały one poza sferą jego możliwego oddziaływania. Skarga kasacyjna została oddana pracownikowi operatora pocztowego w dniu 24 kwietnia 2017 r. i tą okoliczność należy traktować jako równoznaczną ze złożeniem skargi kasacyjnej do sądu z zachowaniem terminu dwumiesięcznego na wniesienie skargi kasacyjnej (art. 398⁵ § 1 w zw. z 165 § 2 k.p.c.).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W aktach sprawy znajduje się koperta, w której nadesłana została na adres Sądu Okręgowego skarga kasacyjna powoda z nieczytelną datą urzędu pocztowego (k. 566). Natomiast z wydruku informatycznego śledzenia przesyłek pocztowych (k. 567) wynika, że wyżej wymienione pismo procesowe zostało nadane w urzędzie pocztowym - tak jak to przyjął Sąd Okręgowy - w dniu 25 kwietnia 2017 r. o godz. 00:02. W związku z zarzutem zażalenia o przyjęciu przez Sąd Okręgowy błędnej daty nadania pisma procesowego - w dniu 25 kwietnia, zamiast, prawidłowo, w 24 kwietnia 2017 r. oraz załączonym do zażalenia dowodem nadania do Sądu Okręgowego pisma procesowego przez pełnomocnika powoda w dniu 24 kwietnia 2017 r. (k. 573) Sąd Najwyższy, pismem z dnia 4 sierpnia 2017 r., zwrócił się do operatora pocztowego - Poczty (…) S.A. z siedzibą w Warszawie o wyjaśnienie przyczyn rozbieżności w zakresie stwierdzenia daty nadania przesyłki pocztowej nr (…), jakie występują pomiędzy informacją wynikającą z systemu informatycznego operatora pocztowego dostępnego na jego stronie internetowej (śledzenie przesyłek - tracking) a treścią stempla pocztowego złożonego na potwierdzeniu nadania przedmiotowej przesyłki oraz wyrażanymi w tym względzie twierdzeniami pełnomocnika powoda. W odpowiedzi na powyższe pismo operator pocztowy w piśmie z dnia 22 sierpnia 2017 r. wyjaśnił, że występujące rozbieżności dotyczące daty nadania przesyłki pocztowej nr (…) wynikają z tego, iż przedmiotowa przesyłka została przyjęta do obrotu pocztowego na przełomie 24/25 kwietnia 2017 r. Obsługa klienta rozpoczęła się w dniu 24 kwietnia 2017 r. a zakończyła w dniu 25 kwietnia 2017 r. o godzinie 00:02.

Zgodnie z art. 398⁵ § 1 k.p.c., skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Sąd Okręgowy błędnie przyjął, że dwumiesięczny termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez powoda upłynął z dniem 22 kwietnia 2017 r., skoro doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem stronie skarżącej nastąpiło w dniu 22 lutego 2017 r. Sąd drugiej instancji nie uwzględnił, że dzień 22 kwietnia 2017 r. był sobotą. W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r., poz. 2255). Na  mocy art. 1 pkt 3 tej ustawy nadano nowe brzmienie art. 115 k.c. Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu, w sytuacji, w której termin do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Reguła ta - w myśl art. 165 § 1 k.p.c. - ma zastosowanie do terminów do dokonywania czynności procesowych. Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, przepis art. 115 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do terminów, które nie upłynęły przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a więc do dnia 1 stycznia 2017 r. W związku z wyżej przytoczonymi regulacjami prawnymi termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez powoda upłynął z dniem 24 kwietnia 2017 r.

Oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w  innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu (art. 165 § 2 k.p.c.). W orzecznictwie przyjmuje się jednolicie, że potwierdzenie nadania pisma w urzędzie pocztowym lub też potwierdzenie wpływu pisma do sądu w zasadzie stanowi dowód zachowania terminu przy dokonywaniu czynności procesowej. Przy ustalaniu terminu nadania pisma procesowego do sądu ma zastosowanie domniemanie faktyczne określone w art. 231 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 1997 r., III CKN 36/97, OSNC 1997, nr 10, poz. 159 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2016 r., II CZ 85/15, niepubl.).

Pełnomocnik powoda przedłożył potwierdzenie nadania pisma procesowego w polskiej placówce operatora pocztowego, z którego wynika, że skarga kasacyjna została oddana operatorowi pocztowemu w dniu 24 kwietnia 2017 r. Również w piśmie operatora pocztowego - Poczty (…) S.A. z siedzibą w W. z  dnia 22 sierpnia 2017 r. potwierdzono, że oddanie pisma procesowego do dyspozycji pracownika operatora pocztowego nastąpiło w dniu 24 kwietnia 2017 r. Z tego też względu należało przyjąć, że skarga kasacyjna została złożona z zachowaniem terminu dwumiesięcznego przewidzianego przez art. 398⁵ § 1 k.p.c. Nie można bowiem wywodzić negatywnych skutków procesowych dla strony składającej pismo procesowe (skargę kasacyjną) za  pośrednictwem operatora pocztowego z tej przyczyny, że po oddaniu stosownego pisma procesowego do dyspozycji pracownika operatora pocztowego - w ustalonych okolicznościach w dniu 24 kwietnia 2017 r. i uzyskaniu przez pełnomocnika powoda potwierdzenia dokonania czynności w tejże dacie (potwierdzenie nadania przesyłki) - czynności techniczne związane z nadaniem przesyłki pocztowej zakończyły się w dniu 25 kwietnia 2017 r., tj. po upływie terminu przewidzianego przez art. 398⁵ § 1 k.p.c. Czas i sposób realizacji tych czynności był bowiem niezależny od woli oraz możliwości oddziaływania ze strony pełnomocnika powoda. Niezależnie od tego przyjmuje się w orzecznictwie, że wątpliwości dotyczące zachowania przez stronę terminu do dokonania czynności procesowej należy interpretować na jej korzyść.

Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 398¹⁵ w zw. z art. 394¹ § 3 k.p.c. oraz art. 108 w zw. z art. 391 § 1, art. 398²¹ i art. 394¹ § 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

jw