Sygn. akt I NSW 77/19
POSTANOWIENIE
Dnia 16 września 2019 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szczepaniec (przewodniczący)
SSN Leszek Bosek
SSN Grzegorz Żmij (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Komitetu Wyborczego (...)
od uchwały nr (...)/2019 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 września 2019 r. w sprawie oddalenia odwołania od uchwały nr […] Okręgowej Komisji Wyborczej w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...)
z udziałem Państwowej Komisji Wyborczej i Okręgowej Komisji Wyborczej w S.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 16 września 2019 r.
postanawia:
odrzucić skargę.
UZASADNIENIE
Uchwałą z dnia 10 września 2019 r. nr (...)/2019 Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) postanowiła oddalić odwołanie Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr […] Okręgowej Komisji Wyborczej w S. (OKW) z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) w okręgu wyborczym nr (...), w związku z wyborami do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonymi na dzień 13 października 2019 r.
W związku z nieprawidłowościami wykrytymi w wykazach podpisów poparcia dołączonych do zgłoszeń list kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) OKW w S. postanowiła o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w trybie określonym w art. 217 k.wyb. W wyniku ponownej weryfikacji komisja ta stwierdziła, że przedłożone arkusze poparcia zawierają 4 649 podpisów, które można uznać za złożone poprawnie. Jak wskazała w uzasadnieniu swojej uchwały Państwowa Komisja Wyborcza, OKW w S., po ustaleniu, że zgłoszenie listy kandydatów nie uzyskało poparcia co najmniej 5 000 prawidłowo złożonych podpisów poparcia, słusznie odmówiła rejestracji kandydatów na posłów. PKW na skutek wniesionego odwołania, po ponownej weryfikacji podpisów zakwestionowanych przez OKW w S. stwierdziła, że zgłoszenie listy nie uzyskało poparcia, o którym mowa w art. 210 § 1 k.wyb. PKW uznała, że liczba wyborców, którzy udzielili poparcia zgłaszanej liście kandydatów na posła wyniosła 4 669, a zatem nie przekroczyła wymaganej liczby 5 000.
W dniu 13 września 2019 r. do Sądu Najwyższego wpłynęła skarga Pełnomocnika Wyborczego Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr (...)/2019 PKW z dnia 11 września 2019 r. w sprawie oddalenia odwołania od uchwały OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...).
PKW w pisemnym stanowisku z dnia 13 września 2019 r. wskazała, że skarga Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr (...)/2019 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 września 2019 r. jako wniesiona po upływie terminu nie spełnia wymogów formalnych określonych w art. 218 § 3 k.wyb., w związku z czym powinna pozostać bez dalszego biegu.
OKW w S. w piśmie z dnia 16 września 2019 r. podtrzymała stanowisko wyrażone w uzasadnieniu uchwały nr 3 OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) w okręgu wyborczym nr 18. Ponadto wskazała, iż zaskarżona uchwała Państwowej Komisji Wyborczej została podana do publicznej wiadomości w dniu 10 września 2019 r., zaś skarga wpłynęła do Sądu Najwyższego w dniu 13 września 2019 r., dlatego też środek zaskarżenia mógł wpłynąć po przekroczeniu terminu.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga jako wniesiona z naruszeniem terminu podlegała odrzuceniu.
Jak stanowi art. 215 § 1 zd. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 684, j.t.; dalej k.wyb.) okręgowa komisja wyborcza rejestruje listę kandydatów zgłoszoną zgodnie z przepisami kodeksu, sporządzając protokół rejestracji.
Stosownie do art. 217 § 1 k.wyb., w razie uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w wykazie podpisów bądź wiarygodności podpisów okręgowa komisja wyborcza dokonuje w terminie 3 dni sprawdzenia danych bądź wiarygodności podpisów w oparciu o dostępne urzędowo dokumenty, w tym rejestry wyborców i urzędowe rejestry mieszkańców, a w miarę potrzeby również o wyjaśnienia wyborców. O wszczęciu postępowania wyjaśniającego zawiadamia się niezwłocznie osobę zgłaszającą listę. Jak stanowi § 2, jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalone zostanie, iż zgłoszona lista nie uzyskała poparcia wymaganej w kodeksie liczby podpisów wyborców, okręgowa komisja wyborcza postanawia o odmowie rejestracji listy kandydatów.
Zgodnie z art. 218 § 1 k.wyb. postanowienie okręgowej komisji wyborczej, o którym mowa w art. 215 § 3-5, art. 216 § 2 i art. 217 § 2, wraz z uzasadnieniem, podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości oraz doręcza się osobie zgłaszającej listę. Stosownie do § 2 przytoczonego przepisu, od postanowień, o których mowa w § 1, osobie zgłaszającej listę przysługuje prawo odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej w terminie 2 dni od daty podania do publicznej wiadomości postanowienia. Państwowa Komisja Wyborcza rozpoznaje sprawę i wydaje postanowienie, podając je niezwłocznie do publicznej wiadomości oraz doręczając je wnoszącym odwołanie oraz okręgowej komisji wyborczej. Z kolei jak stanowi § 3 art. 218 k.wyb., na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej przysługuje prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego w terminie 2 dni od daty podania tego postanowienia do publicznej wiadomości. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę w składzie 3 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 2 dni. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza się osobie zgłaszającej listę, Państwowej Komisji Wyborczej oraz okręgowej komisji wyborczej.
Analizując przedmiotową sprawę wskazać należy, że Pełnomocnik Wyborczy Komitetu Wyborczego (...) złożył do Sądu Najwyższego skargę na uchwałę nr (...)/2019 PKW z dnia 11 września 2019 r. w sprawie oddalenia odwołania od uchwały OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...). Treść złożonej skargi wskazuje jednakże, iż dotyczy ona w istocie uchwały nr (...)/2019 PKW z dnia 10 września 2019 r., dlatego też Sąd Najwyższy doszedł do przekonania, iż Pełnomocnik Wyborczy na skutek oczywistej omyłki wskazał niepoprawną datę uchwały, zaś jego intencją było zaskarżenie uchwały PKW z dnia 10 września 2019 r. Literalne natomiast przyjęcie, że Pełnomocnik Wyborczy skarży uchwałę z dnia 11 września 2019 r., nakazywałoby rozstrzyganie co do uchwały, która nie istnieje, bowiem w dniu 11 września 2019 r. PKW nie podjęła uchwały, w której postanowiłaby oddalić odwołanie Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr [….] OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) w okręgu wyborczym nr (...).
Dalej wskazać trzeba, że PKW podjęła i podała do publicznej wiadomości w dniu 10 września 2019 r. uchwałę, w której postanowiła oddalić odwołanie Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr […] OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) w okręgu wyborczym nr (...). Stosownie do art. 218 § 3 k.wyb., na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej przysługuje prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego w terminie 2 dni od daty podania tego postanowienia do publicznej wiadomości. Natomiast zgodnie z art. 9 § 1 k.wyb., ilekroć w kodeksie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi, odwołania lub innego dokumentu do sądu, organu wyborczego, urzędu gminy, konsula albo kapitana statku, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi, odwołania lub innego dokumentu w sądzie, organowi wyborczemu, w urzędzie gminy, w konsulacie lub kapitanowi statku. Stosownie do § 2, jeżeli koniec terminu wykonania czynności określonej w kodeksie przypada na sobotę albo na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu. Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należy, że termin do wniesienia skargi na ww. uchwałę PKW z dnia 10 września 2019 r. upłynął w dniu 12 września 2019 r. Skarga Pełnomocnika Wyborczego Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr (...)/2019 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 września 2019 r. wpłynęła zaś do Sądu Najwyższego w dniu 13 września 2019 r.
Mając na uwadze powyższe przepisy i rozważania należy stwierdzić, że skoro PKW podała do publicznej wiadomości w dniu 10 września 2019 r. uchwałę, w której postanowiła oddalić odwołanie Komitetu Wyborczego (...) od uchwały nr […] OKW w S. z dnia 5 września 2019 r. w sprawie odmowy rejestracji listy kandydatów na posłów Komitetu Wyborczego (...) w okręgu wyborczym nr (...), to dla zachowania ustawowego terminu do wniesienia skargi niezbędne było jej fizyczne złożenie w Sądzie Najwyższym najpóźniej w dniu 12 września 2019 r. Tymczasem skarga wpłynęła do Sądu Najwyższego dopiero w dniu 13 września 2019 r. i jako wniesiona po terminie podlegała odrzuceniu. Na marginesie zaznaczyć należy, że tożsame rozstrzygnięcie zapadłoby, gdyby przyjąć, że Pełnomocnik Wyborczy skarży uchwałę z dnia 11 września 2019 r., a więc uchwałę nieistniejącą.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 218 § 3 k.wyb. w zw. z art. 3986 § 2 i 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.