Sygn. akt I UK 1/19

POSTANOWIENIE

Dnia 14 listopada 2019 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z odwołania B. W.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
‎o prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 14 listopada 2019 r.,
‎skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)
‎z dnia 6 września 2018 r., sygn. akt III AUa (…),

odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w (…) wyrokiem z 6 września 2018 r. oddalił apelację pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. od wyroku Sądu Okręgowego w P. z 3 sierpnia 2017 r., który uwzględniając odwołanie B. W. zmienił decyzję pozwanego z 27 grudnia 2016 r. i przyznał jej prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Sąd stwierdził, że ubezpieczona do rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy spełniała warunek wieku oraz warunki stażowe określone w ustawie z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Natomiast pozwany sformułował nieistniejący w ustawie dodatkowy warunek, że przed wnioskiem o świadczenie były nauczyciel nie może podjąć innego zatrudnienia.

We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania pozwany wskazał na podstawę przedsądu z art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. Zarzucił oczywiste naruszenie art. 4 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 1 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, gdyż bezpośrednio przed złożeniem wniosku o świadczenie 5 grudnia 2016 r. ubezpieczona do 15 listopada 2016 r. była zatrudniona na umowę zlecenie przez stowarzyszenie do prowadzenia zajęć komputerowych dla seniorów, a więc nie jako nauczyciel.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż nie ma prawnego oparcia teza skarżącego, że nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje tylko tym nauczycielom, którzy przed złożeniem wniosku o świadczenie nie wykonywali innego zatrudnienia.

Sąd powszechny ma rację, że pozwany wprowadza warunek, który nie wynika z ustawy i niezasadnie ogranicza krąg nauczycieli uprawnionych do świadczenia kompensacyjnego. Nauczyciel po spełnieniu warunku wieku oraz stażu ogólnego i szczególnego przed rozwiązaniem nauczycielskiego stosunku pracy może podjąć inne zatrudnienie.

Taką wykładnię potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Powiedziano bowiem, że:

Jeżeli w dniu rozwiązania przez nauczyciela stosunku pracy z placówką, o której mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, spełniał on warunki stażu pracy i wieku wynikające z art. 4 ust. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy, to dla nabycia prawa do świadczenia kompensacyjnego bez znaczenia jest pozostawanie przez tego nauczyciela równolegle w innym zatrudnieniu – wyrok z 8 września 2016 r., I UK 468/14.

Ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych nie zawiera negatywnej przesłanki wyłączającej prawo do tego świadczenia w przypadku podjęcia zatrudnienia po nabyciu uprawnień do świadczenia, a jedynie określa w art. 9 jego konsekwencje (zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia)” - wyrok z 18 maja 2017 r., II UK 235/16.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, prawo do świadczenia powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa, a jednym z warunków nabycia prawa do tego świadczenia jest legitymowanie się stosownym wiekiem przed rozwiązaniem nauczycielskiego zatrudnienia, a nie po jego ustaniu. Nie chodzi więc o kwestię podejmowania zatrudnienia po rozwiązaniu nauczycielskiego stosunku pracy – wyrok z 24 października 2017 r., II UK 458/16.

Ubezpieczona 55 lat skończyła 23 listopada 2015 r. W sprawie ustalono, że w chwili rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy w Zespole Szkół w D. (31 sierpnia 2016 r.) spełniała warunek wieku oraz warunki stażu ogólnego i szczególnego. Nie jest to kwestionowane w skardze. Natomiast umowa zlecenia wykonywana przed złożeniem wniosku o świadczenie kompensacyjne (5 grudnia 2016 r.), w świetle powyższej wykładni, nie stanowiła przesłanki negatywnej. Trafnie stwierdził Sąd drugiej instancji, że decyduje chwila rozwiązania stosunku pracy nauczyciela. Prawo do świadczenia nabywa się ex lege po spełnieniu warunków. Sam wniosek otwiera tylko wypłatę świadczenia.

Innymi słowy wniosek nie wykazuje, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Na podstawie art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 1 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (na których oparto skargę) nie można stwierdzić, że przesłanką tego świadczenia jest warunek niepozostawania w innym zatrudnieniu przez byłego nauczyciela, który spełnił już przesłanki uprawniające do świadczenia kompensacyjnego, czyli przed rozwiązaniem nauczycielskiego stosunku pracy warunek określonego wieku oraz stażu ogólnego i szczególnego (nauczycielskiego).

Z tych motywów orzeczono jak w sentencji (art. 398⁹ § 2 k.p.c.).