Sygn. akt II CZ 64/18

POSTANOWIENIE

Dnia 23 listopada 2018 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący, sprawozdawca)
‎SSN Anna Kozłowska
‎SSN Roman Trzaskowski

w sprawie z powództwa A. M.
‎przeciwko R. W. i B. W.
‎o nakazanie,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 23 listopada 2018 r.,
‎zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
‎z dnia 14 listopada 2017 r., sygn. akt XV Ca (…), XV WSC (…),

1) oddala zażalenie;

2) zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w P. odrzucił skargę kasacyjną powoda od wyroku tego Sądu z dnia 30 maja 2017 r., przyjmując, że roszczenie powoda o nakazanie pozwanym zamurowania otworu okiennego i usunięcia rury PCV ma charakter majątkowy jako roszczenie negatoryjne. Ustalona przez Sąd Rejonowy wartość przedmiotu sporu na kwotę 3 000 zł jest obowiązująca dla określenia dopuszczalności skargi kasacyjnej.

Powód w zażaleniu zarzucił naruszenie art. 398⁶ § 2 w zw. 398² § 1 k.p.c. przez przyjęcie, że skarga dotyczy roszczenia majątkowego, chociaż jest ono roszczeniem niemajątkowym, którego podstawą jest naruszenie przez pozwanych jego dóbr osobistych. Działanie pozwanych stanowi immisje związane z prawem własności, które mają charakter majątkowy, ale nie zawsze wywołują szkodę majątkową. Domagał się uchylenia postanowienia i nadania biegu skardze kasacyjnej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W sprawach majątkowych skarga kasacyjna przysługuje, stosownie do art. 398² § 1 k.p.c., jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest wyższa niż 50 000 zł. Podstawą wyróżnienia kategorii praw majątkowych i niemajątkowych jest typowy interes, jaki realizują. Przyjmowane jest w piśmiennictwie prawniczym, że prawa majątkowe obejmują w szczególności prawa rzeczowe, wierzytelności dotyczące świadczeń majątkowych, małżeńskie prawa majątkowe, część praw zaliczonych do tzw. własności intelektualnej (prawa autorskie, wynalazcze). Za prawa majątkowe uważa się także roszczenia pieniężne, choćby służyły do ochrony dóbr niemajątkowych. Ogólnie uznawane jest, że żądanie, a tym samym sprawa, w której to żądanie będzie rozpoznawane, ma charakter majątkowy, jeżeli zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron.

Do praw niemajątkowych zalicza się prawa osobiste i prawa rodzinne niemajątkowe, stanowiące element stosunków między małżonkami, krewnymi, przysposobionymi i powinowatymi. W sprawach niemajątkowych co do zasady skarga kasacyjna jest dopuszczalna, poza wyłączeniem objętym art. 398² § 2 i 3 k.p.c. Nie ma znaczenia dla kwalifikacji sprawy jako majątkowej to, że pośrednio wydane orzeczenie może oddziaływać także na dobra niemajątkowe (por. postanowienie z dnia 28 stycznia 2015 r., II CZ 87/14, niepubl.).

W niniejszej sprawie powód na uzasadnienie żądania pozwu nakazania pozwanym zamurowania otworu okiennego i usunięcia wystającej rury PCV podał, że te elementy zostały wykonane przez pozwanych bez pozwolenia na budowę i uniemożliwiają mu korzystanie z jego nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem, czynią niemożliwym zabudowanie jej budynkiem mieszkalnym. Dla oceny charakteru majątkowego lub niemajątkowego sprawy obejmującej wniesione powództwo jest istotne, że jego podstawę stanowi art. 222 § 2 k.c. Roszczenie to zmierza do uzyskania ochrony prawa własności, które jest prawem majątkowym. Analiza treści żądania, jego podstawy faktycznej i prawnej prowadzi do wniosku, że sprawa miała charakter majątkowy. Trafnie zatem Sąd Okręgowy, odwołując się do ustalonej przez Sąd pierwszej instancji wartości przedmiotu sporu, uznał, że stanowi ona także wartość przedmiotu zaskarżenia, decydującą o niedopuszczalności skargi kasacyjnej.

Z tych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powoda jako pozbawione uzasadnionych podstaw, zgodnie z art. 398¹⁴ w związku z art. 394¹ § 3 k.p.c.

jw