Sygn. akt II KZ 32/20

POSTANOWIENIE

Dnia 2 grudnia 2020 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Kala

w sprawie A. O.

skazanego za czyn z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 223 k.k. i in.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 2020 r.

zażalenia skazanego na zarządzenie sędziego Sądu Okręgowego w W.

z dnia 1 września 2020 r., sygn. akt IX Ka (…),

o odmowie przyjęcia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego - Sądu Okręgowego w W. z dnia 26 czerwca 2020 r.,

sygn. akt IX Ka (…),

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanowił

zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Na rozprawie odwoławczej, w sprawie IX Ka (…), przeprowadzonej w dniu 19 czerwca 2020 r., Sąd Okręgowy w W. odroczył wydanie wyroku do dnia 26 czerwca 2020 r., godz. 14.40. Obecny na tej rozprawie oskarżony, korzystający z pomocy obrońcy z urzędu, oświadczył, że nie chce być doprowadzony na ogłoszenie wyroku.

W dniu 26 czerwca 2020 r. Sąd Okręgowy w W. ogłosił wyrok, po ogłoszeniu którego pouczył obecnych na rozprawie prokuratora i obrońcę o tym, jakie kroki muszą być podjęte, by otrzymać uzasadnienie wyroku oraz o sposobie i terminie wniesienia kasacji.

Pismem z dnia 6 lipca 2020 r. (doprecyzowanym pismem z dnia 19 lipca 2020 r.) skazany A. O. zwrócił się do Sądu Okręgowego w W. o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku z dnia 26 czerwca 2020 r., sygn. akt IX Ka (…).

Zarządzeniem z dnia 1 września 2020 r. sędzia Sądu Okręgowego w W., na podstawie art. 422 § 3 k.p.k., odmówił przyjęcia wskazanego wyżej wniosku z uwagi na złożenie go po terminie, który upłynął w dniu 3 lipca 2020 r.

Od powyższego zarządzenia, w ustawowym terminie, zażalenie wywiódł A. O.. We wniesionym środku odwoławczym podniósł, że ww. terminu nie dochował z uwagi na fakt, że zrozumiał, iż ogłoszenie wyroku nastąpi w dniu 29 czerwca 2020 r. Wskazał również, że w ostatnim słowie poprosił sąd o nadesłanie mu odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem oraz powołał się na utrudniony kontakt z obrońcą.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 457 § 2 k.p.k. w zw. z art. 422 § 1 k.p.k. uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego, utrzymującego w mocy zaskarżony wyrok, sporządza się na pisemny wniosek, złożony w terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia wyroku. Jedynie w przypadku oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i - pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie go na termin rozprawy, na którym ogłoszono wyrok - nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, termin wymieniony w art. 422 § 1 k.p.k. biegnie od daty doręczenia mu wyroku, o czym stanowi art. 422 § 2a k.p.k. Ostatnio powołany przepis nie miał jednak w tym wypadku zastosowania, ale bynajmniej nie dlatego (jak to wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia), że oskarżony miał obrońcę. A. O. korzystał bowiem z pomocy obrońcy z urzędu, a zgodnie z utrwalonym w doktrynie i judykaturze poglądem, oskarżonego, który korzysta z pomocy obrońcy z urzędu, po ogłoszeniu wyroku sądu odwoławczego traktuje się tak, jakby nie miał obrońcy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2007 r., II KZ 14/017, OSNwSK 2007/1/1440; zob. także D. Świecki (w:) Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2019, komentarz do art. 457, teza 14). Wynika to z faktu , że obrońca z urzędu, zgodnie z treścią art. 84 § 2 k.p.k., po ogłoszeniu wyroku jest jedynie uprawniony, ale już nie zobowiązany do pełnienia swoich obowiązków obrończych. W analizowanej sprawie kluczowe znaczenie miało zatem to, że oskarżony nie wnosił o doprowadzenie go na termin rozprawy odwoławczej, na którym nastąpiło ogłoszenie wyroku. Odnosząc się do twierdzeń skarżącego, że już w ostatnim słowie, wygłoszonym na rozprawie w dniu 19 czerwca 2020 r., zwracał się do sądu o doręczenie mu odpisu wyroku z uzasadnieniem, zauważyć należy, że z protokołu ww. rozprawy nie wynika, by oskarżony tego rodzaju wniosek składał. Ponadto, zgodnie z utrwalonym w judykaturze poglądem, wniosek o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku złożony przed jego ogłoszeniem – co do zasady - jest pozbawiony skuteczności. W momencie jego składania nie jest bowiem nawet wiadome, czy do wydania wyroku ostatecznie dojdzie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 sierpnia 2019 r., I KZ 5/19).

Na zakończenie nadmienić należy, że z akt sprawy wynika, że Sąd Okręgowy sporządzi uzasadnienie wyroku wydanego w sprawie IX Ka (…) i doręczy je oskarżonemu. Wniosek o sporządzenie uzasadnienia w ustawowym terminie złożyła bowiem obrońca oskarżonego, która wyraźnie zaznaczyła, że prosi o doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem na aktualny adres oskarżonego.

Przy tej okazji Sąd Najwyższy pragnie również zauważyć, że w pełni aprobuje pogląd, zgodnie z którym, jeżeli obrońca oskarżonego złoży w terminie wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, a następnie - jeszcze przed sporządzeniem uzasadnienia wyroku, ale już po upływie 7-dniowego terminu z art. 422 § 1 k.p.k. - taki sam wniosek złoży osobiście oskarżony, to podlega on uwzględnieniu, jako uzupełnienie wniosku obrońcy, a w konsekwencji po sporządzeniu uzasadnienia wyroku należy go doręczyć nie tylko obrońcy, ale także samemu oskarżonemu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2006 r., I KZP 10/06). W tym wypadku potraktowanie pisma oskarżonego z dnia 6 lipca 2020 r., jako uzupełnienie wniosku obrońcy, nie było jednak możliwe. Oskarżony, w odpowiedzi na wezwanie sądu o wskazanie, czy jego pismo stanowi „wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w W. i nadesłanie go wraz z odpisem wyroku”, czy też stanowi wniosek o przesłanie odpisu wyroku i uzasadnienia w związku ze złożeniem wniosku o uzasadnienie wyroku przez obrońcę, oświadczył – bez nawiązywania do pisma obrońcy - że wnosi o przesłanie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem. W tej sytuacji, jego pismo z dnia 6 lipca 2020 r., musiało być potraktowane jako wniosek z art. 422 § 1 k.p.k., co z kolei wymagało zbadanie go z perspektywy dochowania terminu i spełnienia innych wymogów formalnych. Powyższa konstatacja nie zmienia jednak faktu, że uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego będzie musiało być doręczone oskarżonemu. Ten wymóg jednoznacznie wynika bowiem z wniosku z 26 czerwca 2020 r. złożonego przez jego obrońcę.

Z uwagi na powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.