Sygn. akt V CSK 265/17

POSTANOWIENIE

Dnia 6 września 2018 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Wojciech Katner (przewodniczący)
‎SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
‎SSN Maria Szulc

w sprawie z powództwa K. Ł.
‎przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Regionalnemu w W.
‎o ochronę dóbr osobistych,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 6 września 2018 r.,
‎skargi kasacyjnej Prokuratora Generalnego

od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)
‎z dnia 17 stycznia 2017 r., sygn. akt I ACa (…),

przedstawia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne:

"czy prokurator powszechnej jednostki prokuratury może być pełnomocnikiem procesowym prokuratury jako państwowej jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa?"

UZASADNIENIE

Powód K. Ł., pozwem skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prokuratora Apelacyjnego w (…), dochodził ochrony dóbr osobistych wnosząc o nakazanie pozwanemu przeproszenia poprzez zamieszczenie na pierwszej stronie Gazety (…) oraz jej dodatków lokalnych dla województwa (…) jednorazowo tekstu, wielkości 10 cm x 15 cm, o następującej treści: „Prokurator Apelacyjny w (…) przeprasza Pana Mecenasa K. Ł. za naruszenie jego dóbr osobistych, spowodowane długotrwałym prowadzeniem przeciwko niemu przez podległego mu prokuratora K. Z., w sposób wadliwy postępowania karnego w sprawie Ap V Ds. (…) Prokuratury Apelacyjnej w (…) (VII K (…) Sądu Rejonowego w G.), które to postępowanie co do zarzutu z art. 286 § 2 k.k. zakończyło się umorzeniem wobec braku ustawowych znamion przestępstwa, a w pozostałym zakresie uniewinnieniem przez sąd wymienionego adwokata”.

Odpis pozwu został doręczony Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, która w dniu 17 października 2014 r. przekazała sprawę do prowadzenia Prokuratorowi Apelacyjnemu w (…) jako podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa. Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy w W. ustalił, że po zmianie stanu prawnego wynikającej z wejścia w życie ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze, jednostką właściwą do reprezentacji Skarbu Państwa jest Prokurator Regionalny w W. Pozwany, w toku postępowania przed sądami powszechnymi, był zastąpiony przez pełnomocnika procesowego w osobie prokurator K. B. - ustanowionej w dniu 4 listopada 2014 r. przez Prokuratora Apelacyjnego w (…), a po w dniu 15 marca 2016 r. przez Prokuratora Regionalnego w W.

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2016 r. nakazał pozwanemu Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Regionalnemu w W., aby przeprosił powoda K. Ł. poprzez zamieszczenie jednorazowo na pierwszej stronie dodatków lokalnych do wydania Gazety (…)” dla województw (…) oświadczenia, o wymiarach 120x150 mm, następującej treści: „Prokurator Regionalny w W. przeprasza adwokata K. Ł. za naruszenie jego dóbr osobistych, spowodowane wadliwym prowadzeniem przeciw niemu postępowania karnego w sprawie Ap V Ds. (…) Prokuratury Apelacyjnej w (…), które to postępowanie co do zarzutu z art. 286 § 2 k.k. zakończyło się umorzeniem, albowiem zarzucany K. Ł. czyn nie zawierał ustawowych znamion czynu zabronionego (sygn. II K (…) Sądu Rejonowego w G.). W pozostałym zakresie K. Ł. został uniewinniony” - w terminie trzydziestu dni od daty uprawomocnienia się wyroku i oddalił dalej idące powództwo. Sąd Apelacyjny w (…) wyrokiem z dnia 17 stycznia 2017 r. zmienił powyższe orzeczenie w części w ten sposób, że w treści oświadczenia zwrot „albowiem” zastąpił zwrotem „z uwagi na to, że”, ograniczył miejsce publikacji do wydania „Gazety (…)” dla województwa (…) i oddalił apelację strony pozwanej w pozostałym zakresie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku w całości złożył Prokurator Generalny, wnosząc o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 17 stycznia 2017 r. i zniesienie postępowania przed tym sądem oraz o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 20 kwietnia 2016 r. i zniesienie postępowania przed tym sądem oraz o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w W. Skarga, oparta na obu podstawach kasacyjnych (art. 398³ § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.), w ramach naruszenia przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy zarzuca nieważność postępowania przed Sądem Apelacyjnym w (…), orzekającym jako sąd drugiej instancji, polegającą na dopuszczeniu do udziału w sprawie prokurator K. B. jako pełnomocnika Skarbu Państwa - Prokuratora Regionalnego w W., doręczaniu jej korespondencji procesowej, zawiadomienia o terminie rozprawy apelacyjnej oraz uwzględnieniu wniosku o doręczenie odpisu orzeczenia sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem, podczas gdy prokurator nie mogła być pełnomocnikiem pozwanego (art. 379 pkt 2 k.p.c.), ponadto uchybienie art. 378 § 1 w zw. z art. 386 § 2 i art. 379 pkt 2 k.p.c. polegające na nie dostrzeżeniu przez Sąd Apelacyjny z urzędu nieważności postępowania przed Sądem Okręgowym w W. orzekającym jako sąd pierwszej instancji, wynikającej z dopuszczenia do udziału w sprawie prokurator K. B. jako pełnomocnika Skarbu Państwa - Prokuratora Regionalnego w W., doręczania jej korespondencji procesowej, przyjmowania takowej podpisanej przez nią, a w tym zawiadomień o terminie rozpraw przed sądem pierwszej instancji oraz uwzględnieniu wniosku o doręczenie odpisu orzeczenia sądu pierwszej instancji wraz z uzasadnieniem, podczas gdy prokurator nie mogła być pełnomocnikiem pozwanego. Naruszenia prawa materialnego, tj. art. 23 w zw. z art. 24 k.c. upatruje skarżący w błędnej wykładni polegającej na przyjęciu, że w ustalonych okolicznościach sprawy prokurator K. Z. wykonując obowiązki służbowe naruszyła dobra osobiste powoda w stopniu wymagającym opublikowania oświadczenia we wskazany sposób, podczas gdy realizacja tych obowiązków uchylała ewentualną bezprawność jej postępowania.

Skarżący podniósł, że stosunek służbowy łączący prokuratora z prokuraturą nie ma charakteru stosunku pracy w rozumieniu Kodeksu pracy, bowiem jakkolwiek prokurator wykonuje obowiązki osobiście, to nie w imieniu i na rzecz prokuratury tylko Skarbu Państwa jako jego organ. Jest przy tym niezależny i ma obowiązek zachowania bezstronności, a prokuratura stanowi jedynie jednostkę, w której pełni służbę. Pozycja procesowa prokuratora w sprawach cywilnych zawsze pozostaje samodzielna, w postępowaniu sądowym jest związany przepisami prawa, a nie wytycznymi i nakazami strony. Zdaniem skarżącego, podstawy do zastępowania Skarbu Państwa - jednostki organizacyjnej prokuratury przez prokuratora jako pełnomocnika procesowego nie dają art. 87 k.p.c. i przepisy ustaw ustrojowych. Odwołując się do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2008 r., III CZP 154/07 (OSNC nr 12, poz. 133), w myśl której występowanie w charakterze pełnomocnika procesowego osoby, która nie może nim być, skutkuje brakiem należytego umocowania pełnomocnika, podniósł zarzut nieważności postępowania (art. 379 pkt 2 k.p.c.).

Sąd Najwyższy zważył:

Zagadnienia związane z zastępowaniem Skarbu Państwa przez ustawowego pełnomocnika - Prokuratorię Generalną Rzeczpospolitej Polskiej (poprzednio Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa) są, w stanie faktycznym i prawnym sprawy, pozbawione znaczenia i nie wymagają omówienia. Prokuratoria Generalna w dniu 17 października 2014 r. na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (jedn. tekst: Dz.U. z 2016, poz. 1313) przekazała sprawę do prowadzenia Prokuratorowi Apelacyjnemu w (…), jako podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa. Zgodnie z art. 124 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2016, poz. 2261 ze zm.) stanowiącym, że do spraw przekazanych przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 2017 r., do prowadzenia właściwym jednostkom organizacyjnym Skarbu Państwa stosuje się przepisy dotychczasowe, postępowanie powinno być kontynuowane z udziałem Prokuratora Regionalnego w W.

Różnice unormowań ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (jedn. tekst: Dz.U. z 2011 r., Nr 270, poz. 1599 ze zm.) - dalej jako „u.op.” i ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (jedn. tekst: Dz.U. z 2017, poz. 1767 ze zm.) - dalej jako „p.op.” w zakresie relewantnych kwestii nie są istotne, stąd zostaną przedstawione łącznie. Rozważania rozpocząć należy od przypomnienia, że prokuratura, mimo istotnego znaczenia w systemie organów ochrony prawnej, nie ma umocowania w Konstytucji RP. W żadnym razie nie może być utożsamiana z organami wymiaru sprawiedliwości nawet w najszerszym znaczeniu. Prawne pojęcie „prokuratura” występuje w kilku znaczeniach: ustrojowym, procesowym i administracyjnym. Pierwsze z nich oznacza organ władzy państwowej, będący państwową jednostką organizacyjną osoby prawnej Skarbu Państwa, działający w systemie organów ochrony prawnej przez wykonywanie zadań w zakresie ścigania przestępstw i stanie na straży praworządności, drugie - uczestnika postępowań sądowych i administracyjnych o określonym statusie oraz zakresie kompetencji, trzecie - wyodrębniony urząd państwowy o oznaczonej strukturze, dysponujący wydzieloną częścią budżetu, będący pracodawcą w zakresie stosunków pracy. Istota problemu występującego w sprawie dotyczy pośrednio wszystkich tych aspektów prawnych. Zagadnienie procesowe, związane ze udziałem prokuratora powszechnych jednostek prokuratury jako pełnomocnika procesowego w postępowaniach sądowych, regulowanych przepisami kodeksu postępowania cywilnego, wymaga zatem rozważenia zarówno kwestii ustrojowych, procesowych jak i organizacyjnych. „Prokurator powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury” jest pojęciem ustawowym, obejmującym uprzednio prokuratorów Prokuratury Generalnej, prokuratur apelacyjnych, okręgowych i rejonowych (art. 17 u.op.), a obecnie prokuratorów Prokuratury Krajowej, prokuratur regionalnych, prokuratur okręgowych i prokuratur rejonowych (art. 1 § 3 p.op.), występujących w różnym charakterze. W myśl art. 67 Prawa o prokuraturze udział prokuratora w postępowaniu cywilnym, administracyjnym, w sprawach o wykroczenia oraz w innych postępowaniach określają ustawy. Przepis ten różni się od poprzednio obowiązującego art. 42 u.op. o tyle, że pominięto w nim zwrot „odrębne ustawy”, co oznacza konieczność uwzględniania w odniesieniu do udziału prokuratora również rozwiązań przewidzianych w tym akcie prawnym.

Status procesowy prokuratora w postępowaniach cywilnych jest zróżnicowany. W zakresie zadań przewidzianych w art. 2 i związanych z nimi obowiązków, wyznaczonych art. 3 § 1 pkt 2, pkt 3, pkt 14 Prawa o prokuraturze, mimo braku osobowości prawnej, przysługuje mu samodzielna zdolność sądowa i procesowa. Konsekwentnie w sprawach, w których prokurator wytacza powództwo na rzecz oznaczonej osoby (art. 55 k.p.c.), wytacza powództwo nie działając na rzecz oznaczonej osoby (art. 57 k.p.c.), wstępuje do udziału w sprawie (art. 60 k.p.c.), działa z mocy ogólnego lub szczególnego upoważnienia ustawowego (m.in. art. 7, art. 398¹, art. 424², art. 546 § 2 k.p.c.) nie występuje on jako pełnomocnik procesowy. Ewentualne powierzenie czynności i wykonywanie czynności w wyniku przejęcia spraw oznaczonemu prokuratorowi następuje wówczas w oparciu o czynności władcze, podejmowane zgodnie z pragmatyką służbową (art. 9 p.op, art. 8b u.op.).

Problem pełnomocnictwa dotyczy spraw, w których stroną procesu jest Skarb Państwa jako osoba prawna, którą reprezentuje i za którą podejmuje czynności procesowe prokuratura, jako organ państwowej jednostki organizacyjnej (art. 67 § 2 k.p.c.). W piśmiennictwie przyjęto, że państwową jednostką organizacyjną w rozumieniu powyższego przepisu jest jednostka nie mająca osobowości prawnej, wyodrębniona organizacyjnie na zasadzie i w trybie określonym w przepisach dotyczących jej funkcjonowania, wyposażona z reguły w mienie Skarbu Państwa, działająca w jego imieniu w zakresie określonym przepisami o jej utworzeniu. Kodeks postępowania cywilnego wyznacza, poprzez enumeratywne wyliczenie, krąg osób mogących być pełnomocnikami procesowymi. Wątpliwości powstają w związku z interpretacją art. 87 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. stanowiącego, że pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący i wymaga wykładni ścisłej (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2008 r., III CZP 154/07, OSNC 2008, nr 12, poz. 133). Ogranicza on ustanawianie pełnomocników procesowych według swobodnego uznania stron poprzez wprowadzenie ograniczeń podmiotowych, z odstępstwami przewidzianymi w przepisach szczególnych, dotyczących pełnomocników w procesowych postępowaniach odrębnych i sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie załogi przedsiębiorstw państwowych, rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym. W piśmiennictwie i judykaturze opowiedziano się za dokonaniem interpretacji dostosowawczej poprzez przyjęcie, że państwowe jednostki organizacyjne jako organy działające za Skarb Państwa (stationes fisci) mogą ustanawiać pełnomocników Skarbu Państwa spośród własnych pracowników lub pracowników organu (jednostki) nadrzędnego. Zgodnie przyjmuje się, że pracownikiem upoważnionym do pełnienia funkcji pełnomocnika procesowego jest każda osoba pozostająca w stosunku pracy, niezależnie od zajmowanego stanowiska, wykształcenia i posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcia wymaga zatem, czy prokurator powszechnych jednostek prokuratury jest „pracownikiem” w rozumieniu art. 87 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. Stanowiska w tym zakresie są podzielone. Przepisy ustrojowe dotyczące prokuratury nie zawierały i nadal nie zawierają w tym zakresie jednoznacznego unormowania. W myśl art. 118 ustawy o prokuraturze, w sprawach nieuregulowanych w niej lub w przepisach szczególnych, do prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury, niebędących oficerami, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy
‎z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, a w sprawach nieuregulowanych, także w przepisach tej ustawy - przepisy Kodeksu pracy. Zgodnie natomiast z art. 130 Prawa o prokuraturze w sprawach w niej nieuregulowanych do prokuratorów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1511, 2074 i 2261),
‎a w sprawach nieuregulowanych także w przepisach tej ustawy - przepisy Kodeksu pracy. Powyższe kaskadowe odwołanie do aktów prawnych regulujących szereg szczegółowych kwestii m.in. z zakresu prawa pracy nie usuwa wątpliwości, nadto każdorazowo wymaga dokonania oceny, który z przepisów wskazanych ustaw ma zastosowanie do danego zagadnienia. Art. 2 kodeksu pracy określa, że podstawę nawiązania stosunku pracy może stanowić umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie lub spółdzielcza umowa o pracę. Stosunek służbowy prokuratora, nawiązany z chwilą doręczenia mu zawiadomienia o powołaniu (art. 45 ust. 1 u.op., art. 91 § 1 p.op.), zawiera elementy o charakterze publiczno-prawnym, korporacyjnym i pracowniczym. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w rozumieniu art. 45 ust. 1 u.op. prokurator jest pracownikiem, którego stosunek pracy mimo ustawowego określenia „powołanie” nawiązuje się na podstawie mianowania (por. postanowienie z dnia 12 sierpnia 2010 r., I OSK 780/10). Pogląd ten podziela większość przedstawicieli piśmiennictwa. Przepisy obu wskazanych ustaw podkreślają niezależność prokuratora przy wykonywaniu czynności określonych w ustawach, z zastrzeżeniem kompetencji prokuratora przełożonego do zmiany lub uchylenia decyzji prokuratora podległego.

W aktach prawnych regulujących zagadnienia ustrojowe prokuratury, stanowiących zarazem pragmatykę służbową prokuratorów powszechnych jednostek prokuratury, brak unormowań odnoszących się do prokuratury jako organu Skarbu Państwa działającego w obrocie prawnym i odpowiednio kwestii jego zastępstwa procesowego w postępowaniu cywilnym. Judykatura wypowiedziała się co do statusu prokuratora jako pełnomocnika procesowego prokuratury, działającej w imieniu własnym jako pracodawca, w okresie obowiązywania poprzedniego stanu prawnego. Przyjęto, że w sprawie z zakresu prawa pracy prokurator prokuratury wojewódzkiej nie może być pełnomocnikiem procesowym pozwanej prokuratury rejonowej, dokonując zawężającej wykładni art. 87 § 2 zd. pierwsze k.p.c. i wskazując na brak aktu prawnego regulującego kwestie ustanawiania pełnomocników przez jednostki gospodarki uspołecznionej, wynikający z niewykonania przez Radę Ministrów delegacji ustawowej przewidzianej w art. 87 § 2 zd. drugie k.p.c. w poprzednim brzmieniu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1998 r., III ZP 28/98, OSNP 1999, nr 5, poz. 158) Stanowisko to spotkało się z krytyką przedstawicieli piśmiennictwa. Problem zdolności postulacyjnej prokuratora był przedmiotem uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1997 r., III ZP 16/97 (OSNAPUS 1998 nr 7, poz. 204), w której uznano, że prokurator wojewódzki działający w imieniu prokuratury wojewódzkiej jako strony jest uprawniony do samodzielnego wniesienia kasacji. Stanowisko to, oparte na wykładni funkcjonalnej uchylonego art. 393² § 2 k.p.c., także było oceniane negatywnie w doktrynie prawniczej. Zdanie odrębne członka składu Sądu, oparte na przekonującej argumentacji i założeniu, że kasacja powinna być składana tylko za pośrednictwem osób zawodowo zajmujących się wykonywaniem zawodu prawniczego polegającego na zastępstwie procesowym, a nie jedynie mających odpowiednie kwalifikacje prawnicze stwierdza, iż te ostatnie mogą składać kasację tylko w sprawach, w których są stroną postępowania, ale nie tych, w których występują jako pełnomocnicy, przedstawiciele czy reprezentanci stron. Pogląd ten podzielono w piśmiennictwie. Stanowisko to przestało być aktualne na skutek uchylenia powołanego przepisu i wejścia w życie art. 87¹ k.p.c. o częściowo odmiennej treści. Kwestia wykładni art. 398¹ § 1 k.p.c. w zakresie własnej kompetencji Prokuratora Generalnego o charakterze publicznym do wniesienia „skargi kasacyjnej w obronie prawa”, a pośrednio zasady kompetencji i substytucji, była przedmiotem postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2016 r., V CZ 78/15 (nie publ.).

Skarga kasacyjna Prokuratora Generalnego, podnosząc zarzut nieważności postępowania wynikający z nieusuwalnego braku umocowania pełnomocnika eksponuje okoliczność, że stosunek służbowy łączący prokuratora z państwową jednostką organizacyjną - prokuraturą jako pracodawcą, z uwagi na szeroki zakres służbowego podporządkowania jest stosunkiem swoistym, o przeważających cechach publicznoprawnych, i ogranicza elementy z zakresu stosunku pracy do niektórych praw i obowiązków jego stron. W oczywisty sposób nawiązuje również do orzeczeń dotyczących niedopuszczalności występowania sędziów, jako zastępców procesowych w postępowaniach cywilnych. Dokonując wykładni art. 87 § 2 k.p.c. oraz przepisów regulujących ustrojową funkcję i szczególny status sędziów, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że sędzia sądu powszechnego nie może być pełnomocnikiem sądu jako jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa (por. uchwała z dnia 28 listopada 2012 r., III CZP 75/12, OSNC 2013, nr 4, poz. 48). Przyjął także, że niedopuszczalna jest kasacja wniesiona przez sędziego jako pełnomocnika strony w sytuacji, gdy nie mógł być on ustanowiony pełnomocnikiem, ponieważ nie były spełnione przesłanki z art. 87 § 2 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2002 r., I PKN 607/01, OSNP 2004, nr 3, poz. 48). Argumenty skargi, odnoszące się do wymogów zachowania przez prokuratorów niezależności, bezstronności oraz związania jedynie przepisami prawa o tyle tracą na znaczeniu, że w tym zakresie określone powinności ciążą także na przedstawicielach innych zawodów prawniczych (por. art. 2, art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych - jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1870 ze zm., art. 1 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze - jedn. tekst: Dz.U. z 2018, poz. 1184 ze zm.).

Praktyka sądowa w zakresie dopuszczania w postępowaniu przed sądami powszechnymi i przed Sądem Najwyższym prokuratora jako pełnomocnika Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prokuraturę jest rozbieżna, jakkolwiek brak w tym zakresie danych ewidencyjnych.

Sąd Najwyższy w składzie przedstawiającym powyższe zagadnienie prawne opowiada się za przyjęciem, że prokurator powszechnych jednostek prokuratury może być w postępowaniu cywilnym pełnomocnikiem procesowym Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prokuraturę. Konsekwentnie dysponuje on zdolnością postulacyjną w postępowaniu przed Sądem Najwyższym (art. 87¹ § 2 k.p.c.). Niemniej, wobec braku orzecznictwa odnoszącego się do obecnego stanu prawnego, złożonego stosunku służbowego prokuratora, obejmującego zarówno elementy z zakresu stosunku pracy jak i publiczno-prawne, rozbieżności poglądów oraz praktyki sądowej uznaje, że zachodzi potrzeba wyjaśnienia powstałych wątpliwości i autorytatywnej wypowiedzi Sądu Najwyższego. Istotnym argumentem są także daleko idące skutki występowania w charakterze pełnomocnika procesowego osoby, która nie może być pełnomocnikiem. Przyjęto, że oznacza to brak należytego umocowania pełnomocnika, powodujący nieważność postępowania w oparciu o art. 379 pkt 2 k.p.c., a uchybienie nie może być usunięte w drodze zatwierdzenia przez stronę postępowania czynności dokonanych przez taką osobę (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2008 r., III CZP 154/07, OSNC 2008 nr 12, poz. 133, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 2004 r., III CZP 32/04, OSNC 2006 nr 1, poz. 2).

Z tych względów na podstawie art. 398¹⁷ § 1 k.p.c. postanowiono jak wyżej.

jw