Sygn. akt V CZ 3/17

POSTANOWIENIE

Dnia 10 lutego 2017 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Maria Szulc (przewodniczący)
‎SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
‎SSA Agata Zając

w sprawie z powództwa Towarzystwa Ubezpieczeń […] przeciwko L. B.
‎o uchylenie obowiązku rentowego

oraz z powództwa L. B.

przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń […]

o zapłatę, ochronę dóbr osobistych i ukształtowanie prawa
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 10 lutego 2017 r.,
‎zażalenia pozwanego - powoda wzajemnego na postanowienie

Sądu Apelacyjnego w [...]
‎z dnia 26 października 2016 r., sygn. akt V ACa …/15,

1. oddala zażalenie,

2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w [...] adwokatowi R. W. kwotę 5400 (pięć tysiecy czterysta) zł powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu w postępowaniu zażaleniowym.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26 października 2016 r. Sąd Apelacyjny odrzucił wniosek pozwanego – powoda wzajemnego (L. B.) o sporządzenie i doręczenie mu uzasadnienia wyroku tego Sądu z dnia 28 września 2016 r. Sąd Apelacyjny stwierdził, że wniosek ten został złożony jeszcze przed ogłoszeniem wyroku (chociaż w tym samym dniu) i dlatego należy go uznać za nieskuteczny procesowo (art. 328 § 1 w zw. z art. 311 § 1 k.p.c.).

W zażaleniu na postanowienie z dnia 26 października 2016 r. pozwany – powód wzajemny podnosił naruszenie art. 31 ust. 3 w zw. z art. 45 ust. 2 Konstytucji RP, art. 165 § 1 k.p.c. w zw. z art. 112 k.c. i w zw. z art. 328 § 1 k.p.c. Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Z ustaleń faktycznych Sądu meriti wynika, że skarżący pozwany – powód wzajemny w dniu 28 września 2016 r. o godz. 14.40 złożył osobiście w biurze podawczym Sądu Apelacyjnego wniosek o doręczenie mu odpisu wyroku tego Sądu z dnia 28 września 2016 r. wraz z uzasadnieniem. Publikacja tego wyroku nastąpiła w dniu 28 września 2016 r. o godz. 15.00 i o tej godzinie nastąpiło ogłoszenie wyroku; strona skarżąca znała czas i miejsce zarządzonej wcześniej publikacji.

W zażaleniu skarżący stara się podważyć stanowisko Sądu Apelacyjnego, że złożono przedwcześnie wniosek o uzasadnienie i doręczenie wspomnianego wyroku, skoro złożenie takie poprzedziło czas ogłoszenia wyroku. Skarżący powołał się na stanowisko zawarte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2015 r., II CZ 80/14 (nie publ.), z którego wynika pogląd o skuteczności wniosku o uzasadnienie wyroku, złożonego w dniu ogłoszenia sentencji wyroku, nawet gdy chwila złożenia wniosku poprzedziła moment ogłoszenia. W uzasadnieniu tego postanowienia odesłano m.in. do uzasadnienia innego postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2012 r., I CZ 153/12 (nie publ.). Z obu powołanych postanowień wynika twierdzenie, że nie można uznać za przedwczesny wniosek o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem złożonego w dniu ogłoszenia sentencji orzeczenia, ale przed chwilą jego ogłoszenia. Takie złożenie nie powoduje naruszenia art. 328 § 1 k.c. i art. 387 § 3 k.p.c., ponieważ z przepisów tych nie wynika, że przy obliczaniu przewidzianych w nim terminów nie uwzględnia się jednak pełnej doby dnia ogłoszenia sentencji wyroku (od godz. 00.00 do godz. 24.00). Niezbędne jest tu obliczenie terminów z uwzględnieniem art. 112 k.c. w zw. z art. 165 § 1 k.p.c., a zatem – branie pod uwagę całego dnia, w którym ogłoszono sentencję orzeczenia.

Stanowiska takiego nie można podzielić.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje jednak inne, przekonywające stanowisko, zgodnie z którym wniosek o uzasadnienie orzeczenia i doręczenie go stronie powinien być zgłoszony po ogłoszeniu tego orzeczenia, także wówczas, gdy do ogłoszenia dochodzi w trybie publikacyjnym. Dopiero złożenie wniosku po takim ogłoszeniu może wywołać skutek procesowy (zob. up. ostatnio – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2016 r., V Cz 72/16, nie publ.). W uzasadnieniu tego postanowienia poddano krytyce pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2012 r., I Cz 158/12 i wyjaśniono, że istota problemu nie tkwi w takim lub innym sposobie liczenia terminów w przepisach prawa procesowego, ale w tym, jakie zdarzenie procesowe powinno stanowić początek biegu terminu przewidzianego w art. 328 § 1 k.p.c. i art. 387 § 3 k.p.c.

W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2016 r., V CZ 31/10 nie publ. także stwierdzono, że wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem można złożyć skutecznie dopiero po ogłoszeniu orzeczenia. Sąd Najwyższy nie podzielił innych wypowiedzi w tej materii i wyjaśnił, że wyrok istnieje dopiero od chwili jego ogłoszenia, a nie od dnia jego ogłoszenia, a Sąd – zgodnie z art. 332 § 1 k.p.c. – jest związany wydanym wyrokiem od chwili jego ogłoszenia, a nie od dnia jego ogłoszenia.

W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 394³ § 3 k.p.c. w zw. z art. 398¹⁴ k.p.c.) i orzekł o kosztach postępowania zażaleniowego.