Sygn. akt V CZ 45/20

POSTANOWIENIE

Dnia 15 września 2020 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący)
‎SSN Monika Koba
‎SSN Roman Trzaskowski (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku Z. S. i J. S.
‎przy uczestnictwie E. L. i I. L.
‎o stwierdzenie zasiedzenia,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 15 września 2020 r.,
‎zażalenia uczestniczek na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
‎z dnia 13 lutego 2020 r., sygn. akt II Ca (...),

uchyla zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 13 lutego 2020 r., na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy w B. odrzucił skargę kasacyjną uczestniczek E. L. i I. L. od postanowienia tego Sądu z dnia 4 października 2019 r., sygn. akt II Ca (...), wobec nieuzupełnienia jej braku formalnego poprzez złożenie odpisu skargi kasacyjnej wraz z odpisem jej załącznika w postaci pełnomocnictwa.

W zażaleniu uczestniczki zarzuciły Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 130 § 3 w związku z art. 9 § 1 k.p.c. przez uznanie, że nie nastąpiło usunięcie braków formalnych skargi kasacyjnej. Zwróciły uwagę, że złożyły wniosek o sporządzenie kopii brakujących załączników do skargi kasacyjnej i dołączenie ich do nadesłanego odpisu skargi oraz uiściły opłatę w wysokości 20 zł. Z chwilą zaś złożenia tego wniosku i jego opłacenia stały się dysponentem kopii, w związku z czym nie ma znaczenia, czy kopia zostanie przesłana do zlecającego czy też przeznaczona do podpięcia jej do odpisu skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżących, inna interpretacja jest nadmiernym, niczym nieuzasadnionym formalizmem prawnym.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje uzupełniania przez sąd w imieniu i w zastępstwie stron postępowania - a na wezwanie samego sądu - braków formalnych pism procesowych. To zatem na stronie postępowania - w przypadku pism doręczanych przez sąd pozostałym stronom postępowania - spoczywa obowiązek złożenia odpisów tych pism i ich załączników (art. 128 § 1 k.p.c.), co dotyczy także odpisu pełnomocnictwa (art. 89 § 1 k.p.c.), w związku z czym pełnomocnik uczestniczek nie miał podstaw, by oczekiwać, że spoczywające na nim obowiązki może zlecić pracownikom sądu. W tym względzie odpowiednie zastosowanie znajduje uchwała z dnia 27 lutego 2008 r., III CZP 135/07 (OSNC 2009, nr 2, poz. 25), w której Sąd Najwyższy wyjaśnił, że wniosek strony - wezwanej do uzupełnienia braku apelacji przez złożenie jej odpisu (art. 368 § 1 i art. 128 k.p.c.) - o sporządzenie tego odpisu przez sąd i dołączenie go do akt sprawy, nie stanowi skutecznej czynności uzupełniającej, o której mowa w art. 370 k.p.c.

Odrębną kwestią jest ocena in casu skutków niedołączenia do odpisu skargi kasacyjnej odpisu pełnomocnictwa.

Zgodnie z art. 398⁴ § 3 k.p.c. skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, co oznacza, że ma do niej zastosowanie art. 128 § 1 k.p.c., nakładający na stronę obowiązek przedłożenia wraz z pismem jego odpisów i odpisów załączników w liczbie uczestniczących w sprawie podmiotów (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2007 r., V CZ 110/06, nie publ., z dnia 4 lipca 2013 r., I CZ 67/13, nie publ., z dnia 16 września 2015 r., III CZ 41/15, nie publ., z dnia 14 marca 2017 r., II CZ 167/16, nie publ., z dnia 6 lutego 2018 r., IV CZ 111/17, nie publ. i z dnia 10 października 2019 r., V CZ 57/19, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi też wątpliwości, że jednym z wymagań formalnych pisma procesowego jest dołączenie doń pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej (art. 89 § 1 i art. 126 § 3 k.p.c.). W związku z tym przyjmuje się również, że niezłożenie przez stronę odpisu pełnomocnictwa do reprezentowania jej przed Sądem Najwyższym dla strony przeciwnej stanowi brak formalny pisma procesowego, który uzasadnia odrzucenie skargi kasacyjnej na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c., jeżeli zgodnie z art. 130 k.p.c. strona mimo wezwania nie uzupełni w terminie tego braku (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r., I CZ 67/13, nie publ., z dnia 24 listopada 2017 r., III CZ 42/17, nie publ., z dnia 30 listopada 2018 r., I CZ 101/18 i z dnia 27 maja 2020 r., V CZ 12/20, nie publ.).

W niniejszej sprawie odrzucenie skargi kasacyjnej w związku z nieuzupełnieniem w terminie jej braków formalnych było jednak nieuzasadnione, zważywszy, że w toku postępowania pełnomocnik uczestniczek przedłożył do akt odpisy pełnomocnictwa udzielonego przez uczestniczki w dniu 22 kwietnia 2017 r., które obejmowało również postępowanie przed Sądem Najwyższym (k. 116-119), Sąd nie wzywał uczestniczek do uzupełnienia braków w tym zakresie, istnienie pełnomocnictwa nie budziło wątpliwości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2017 r., II CZ 47/17, nie publ., z dnia 6 kwietnia 2016 r., IV CZ 17/16, nie publ. i z dnia 5 kwietnia 2019 r., IV CZ 21/19, nie publ.), a z akt nie wynikało, by zostało ono cofnięte.

Z tych względów, na podstawie art. 398¹⁵ § 1 w związku z art. 394¹ § 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.

jw