WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 lipca 2023 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
SSN Andrzej Siuchniński (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gierszon
w sprawie K.S.
któremu przypisano popełnienie czynu z art. 681 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2022 r. o obronie ojczyzny (Dz.U.2022.655),
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu w dniu 13 lipca 2023 r., w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego, na korzyść K.S.,
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Mikołowie
z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt II K 174/22
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Mikołowie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
W dniu 26 kwietnia 2022 r. Prokurator Rejonowy w Mikołowie skierował do Sądu Rejonowego w Mikołowie wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec K.S. podejrzanego o to, że w dniu 11 października 2021 r. w Mikołowie wbrew przepisom ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP nie dopełnił obowiązku stawienia się do kwalifikacji wojskowej, tj. o czyn z art. 224 pkt. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
Sąd Rejonowy w Mikołowie, wyrokiem z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt II K 174/22, na podstawie art. 66 § 1 i § 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył na okres roku próby postępowanie karne wobec K.S. ustalając, że w dniu 11 października 2021r. w M. wbrew obowiązkowa wynikającemu z ustawy nie stawił się do kwalifikacji wojskowej przed właściwą komisją lekarską, kwalifikując ten czyn jako przestępstwo z art. 681 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny.
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w dniu 18 czerwca 2022 r.
Kasację od tego wyroku - na korzyść K.S. – wywiódł Prokurator Generalny, zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego, tj. art. 4 § 1 k.k. oraz art. 336 § 1 k.k. w zw. z art. 66 § 1 k.k. i art. 341 § 2 k.p.k., polegające na niezasadnym warunkowym umorzeniu postępowania wobec K.S. o przypisany mu czyn z art. 681 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U.2022.655 z dnia 23 marca 2022 r.) „wskutek pominięcia całokształtu zmian stanu prawnego, wprowadzonych tą ustawą, istotnych dla odpowiedzialności K.S. za tenże czyn i w konsekwencji skazania go za przestępstwo, którego okoliczności popełnienia, podobnie jak wina nie budzą wątpliwości, mimo iż zachowanie realizujące znamiona określone w art. 681 pkt 1 wymienionej ustawy stanowi wykroczenie, orzekanie co do którego, stosownie do brz\mienia art. 684 tej ustawy, następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia”.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Mikołowie do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest oczywiście zasadna, co umożliwiło jej rozpoznanie na posiedzeniu bez udziału stron na podstawie art. 535 § 5 k.p.k.
Rację ma skarżący wywodząc, że Sąd Rejonowy w Mikołowie procedując w tej sprawie już po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, [stosownie do brzmienia której (art. 823 pkt 2) utraciła moc ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2022.655 z dnia 2022.03.23)], nie zauważył - pomimo zastosowania art. 681 pkt 1 ustawy nowej - że przypisany K.S. czyn, będący w czasie jego pełnienia przestępstwem, na mocy w/w wskazanej ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, stał się wykroczeniem.
Stosownie bowiem do treści art. 681 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2022 r. o obronie ojczyzny (Dz.U.2022.655): „Kto wbrew obowiązkom wynikającym z ustawy nie stawia się do kwalifikacji wojskowej przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), przed właściwą komisją lekarską lub przed szefem wojskowego centrum rekrutacji w określonym terminie i miejscu albo nie przedstawia dokumentów, których przedstawienie zostało nakazane (...) - podlega karze ograniczenia wolności lub grzywny”, przy czym zgodnie z treścią art. 684 tej ustawy: „Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 681 - 683, następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia”.
Sąd Rejonowy w Mikołowie nie dostrzegł tego ostatniego unormowania i w konsekwencji błędnie przyjął, że K.S. dopuścił się występku, nie zaś wykroczenia, co w konsekwencji skutkowało warunkowym umorzeniem postępowania na podstawie przepisów Kodeksu karnego. Nie został on co prawda skazany skoro postępowanie karne wobec niego zostało warunkowo umorzone, niemniej w stanie prawnym obowiązującym w dniu orzekania, powinien on zostać ewentualnie uznany za winnego jedynie wykroczenia, ze wszystkim tego konsekwencjami tak procesowymi jak i materialnymi, dla niego oczywiście korzystnymi (na które trafnie wskazano w uzasadnieniu kasacji).
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
(WB)
[ł.n]