5 marca Prezes Sądu Najwyższego Ukrainy Vsievołod Kniaziev przekazał Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego Małgorzacie Manowskiej swój apel do Stałej Konferencji Prezesów Sądów Najwyższych Europy Centralnej i Wschodniej. W apelu tym wyliczył liczne przypadki agresji Rosji względem społeczeństwa Ukrainy, podkreślając równocześnie niebezpieczeństwo, jakie niesie sobą dla całej Europy przeprowadzony atak i zajęcie przez Rosjan elektrowni atomowej na Zaporożu.
Wobec tych działań, Prezes Kniaziev wezwał Stałą Konferencję Prezesów Sądów Najwyższych Europy Centralnej i Wschodniej, do usunięcia z jej szeregów Prezesa Sądu Najwyższego Rosji.
Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska przekazała niezwłocznie apel Prezesa Vsievołoda Kniazieva Konferencji.
Jak już informowaliśmy, w dniu 1 marca 2022 r. w trybie zdalnym odbyło się spotkanie przedstawicieli Prezesów Sądów Najwyższych Unii Europejskiej i Prezesa Sądu Najwyższego Ukrainy.
W rozmowie z Prezesem SN Ukrainy Vsiewołodem Kniazievem, zorganizowanej ad hoc w związku z sytuacją na Ukrainie przez prof. dr hab. Małgorzatę Manowowską Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego udział wzięli: pani Bettina Limperg, Prezes Sieci Prezesów Sądów Najwyższych Unii Europejskiej, pan Damijan Florjancić, Prezes SN Słowenii oraz pan Villu Kove, Prezes SN Estonii, jak również reprezentant Sądu Najwyższego Czech.
Prezentujemy relację wideo zawierająca najistotniejsze wypowiedzi, jakie padły podczas spotkania 1 marca oraz ich pisemną transkrypcję.
Prezes SN Ukrainy Vsiewołod Kniaziev:
Wiedzą Państwo, że kilka dni temu Federacja Rosyjska dokonała napaści na terytorium niepodległej Ukrainy. Rosyjscy żołnierze zabijają cywili, niszczą budynki cywilne, szpitale, przedszkola. Nasi żołnierze robią wszystko, aby bronić Ukrainy. Sytuacja jest bardzo trudna.
Niezależnie od tego sytuacja jest bardzo trudna w miastach i miasteczkach, na wsiach ukraińskich. System sądownictwa ukraińskiego również poniósł wielkie straty. Kilka budynków sądów zostało zniszczonych, inne zostały uszkodzone. Budynek Sądu Najwyższego Ukrainy również został uszkodzony w wyniku ostrzału.
Część naszych sędziów również dołączyła do żołnierzy ukraińskich i walczą w tej chwili z bronią w ręku ramię w ramię z żołnierzami ukraińskimi. Niektórzy z naszych sędziów wrócili jako rezerwiści do armii ukraińskiej. Inni sędziowie pracują on-line starając się rozstrzygnąć najistotniejsze sprawy, które trafiły na wokandę Sądu Najwyższego.
Część naszych terytoriów jest okupowanych przez Rosję. Na tych terytoriach nasze sądy nie działają.
Część naszych sądów działa wyłącznie w trybie sądów rozpatrujących sprawy karne, między innymi jeśli chodzi o sprawy dotyczące osób pozbawionych wolności, które przebywają w areszcie tymczasowym.
Część naszych sądów w ogóle nie działa. Myślę tutaj o części zachodnich (chyba pani tłumacz się pomyliła, chodzi o wschodnie tereny) terytoriów Ukrainy.
Jak już wspomniałem Ukraina znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. W związku z tym apeluję do wszystkich naszych partnerów międzynarodowych i do sądownictwa europejskiego o wsparcie i o pomoc.
Pierwszy Prezes SN Małgorzata Manowska:
Wojna zawsze jest złem niosącym ze sobą śmierć, cierpienie i łzy, szczególnie wojna prowadzona przeciwko ludności cywilnej, a tak się dzieje na Ukrainie, blisko nas, blisko UE. Dlatego polscy sędziowie stanowczo potępiają brutalną agresję Rosji na Ukrainę i apelują do całej międzynarodowej społeczności prawników, aby uczyniła wszystko, żeby zapobiec dalszemu łamaniu praw człowieka i praworządności przez Rosję na Ukrainie, żeby wykorzystała wszelkie środki pomocy Ukrainie. Sędziowie polscy już pomagają obywatelom Ukrainy i deklarują dalszą wszelką pomoc. Pana słowa Panie Prezesie poniesiemy dalej, żeby świat nie zapomniał o Ukrainie.
Prezes imieniu Sieci Prezydentów Sądów Najwyższych UE Liperg:
Chcielibyśmy wyrazić naszą pełną solidarność z Wami w imieniu Sieci Prezydentów Sądów Najwyższych UE. Już niedługo pojawią się oficjalne komunikaty na naszych oficjalnych stronach internetowych, na Facebooku. Nasze Rządy są zjednoczone i wszystkim zależy, żeby zrobić wszystko, aby przerwać ataki rosyjskie. Zastanawiamy się co możemy razem zrobić dla Ukrainy, dla ukraińskich sędziów, których wspieramy.
Prezes SN Ukrainy Vsiewołod Kniazew:
Myślę, że wystąpienia, oświadczenia sędziów skierowane do Federacji Rosyjskiej byłyby bardzo przydatne. Chodzi o to, aby był wywierany wpływ na Prezydenta, żeby została przerwana wojna. Musimy rozmawiać z naszymi kolegami z Federacji Rosyjskiej. To są ludzie, którzy mają dzieci. Wiedzą na czym polega praworządność, oni nas wysłuchają. Poprośmy, żeby rozmawiali ze swoimi przywódcami i zatrzymali tą straszną wojnę.
Prezes SN Słowenii Damijan Florjancić:
Jesteśmy z Wami w tej trudnej sytuacji i mamy nadzieje, że najdziemy odpowiednie wyjście i zakończymy tą straszną wojnę. Jesteśmy gotowi, żeby przyjąć uchodźców z Ukrainy i jeżeli są wśród nich sędziowie zrobię wszystko co w moje mocy, żeby znaleźć dla nich mieszkania, żeby mogli znaleźć schronienie. Poproszę także naszych sędziów, żeby zapewnili wsparcie finansowe.
Prezes SN Estonii Villu Kove:
Robimy wszystko, co możliwe. Organizowane są protesty i pomoc humanitarna, jesteśmy gotowi przyjąć uchodźców. Jesteśmy zjednoczeni, aby zrobić wszystko, by zakończyć ten koszmar.
W imieniu Estonii chciałbym powiedzieć, że wszyscy wspieramy Ukraińców i zrobimy wszystko co w naszej mocy, żeby to wsparcie zapewnić. Jesteśmy małym krajem, natomiast prowadzimy zbiórki i cały czas nalegamy, aby nasi politycy podejmowali kolejne działania. Mamy już u siebie uchodźców. Jesteśmy gotowi przyjąć ich więcej. Mamy jednak nadzieje, że ten konflikt zakończy się już niedługo. Ukraina jest bardzo bohaterskim krajem. Zgadzam się z Panią Prezes Liperg, że trzeba wywierać nacisk na naszych polityków.
Prezes imieniu Sieci Prezydentów Sądów Najwyższych UE Liperg:
My musimy skupić się na sądownictwie. To, co mogę sobie w tej chwili wyobrazić to stworzenie specjalnego funduszu dla ukraińskich sędziów, aby im pomóc. Ufundować stypendia dla uciekających sędziów. Prosimy o informację o konkretnych sytuacjach, konkretnych kolegach, którzy potrzebują wsparcia i którym możemy pomóc. To mogłaby być szybka doraźna i oficjalna pomoc od nas.
Prezes SN Ukrainy Vsiewołod Kniazew
Mam nadzieję, że nasi partnerzy międzynarodowi m.in. z europejskiego środowiska sądowniczego będą nam udzielać wsparcia, które pozwoli nam na powrót do sytuacji, którą będzie można nazwać normalną.
List Vsevoloda Kniazieva Prezesa SN Ukrainy