Zaskarżone uchwały PKW zawierały wytyczne:
- dla obwodowych komisji wyborczych, w sprawie zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich (uchwała Nr 226/2023) oraz
- dla okręgowych komisji wyborczych, w sprawie zadań związanych z ustaleniem wyników głosowania i wyników wyborów oraz wyniku referendum, a także trybu i zasad powoływania pełnomocników okręgowych komisji wyborczych (uchwała Nr 227/2023).
Podobnie jak w skardze rozpoznanej pod. sygn. I NSW 75/23, podniesione również tym razem zarzuty kwestionowały ustawowy wymóg przekazania wyników głosowania w obwodowych komisjach wyborczych działających poza granicami Rzeczpospolitej w ciągu 24 godzin od momentu zakończenia głosowania. Sąd Najwyższy uznał, że wytyczne w tym zakresie prawidłowo realizują jednoznaczne postanowienie art. 230 § 2 Kodeksu wyborczego (k.wyb.). Modyfikacja wytycznych w kierunku sugerowanym przez skarżącego oznaczałaby niekonstytucyjną ingerencję PKW w materię zastrzeżoną dla ustawodawcy. Sąd Najwyższy podkreślił, że aktem wykonawczym, jakim są uchwały PKW, nie można modyfikować treści powszechnie obowiązujących przepisów ustawy.
Sąd Najwyższy, podobnie jak w sprawie I NSW 75/23 podkreślił, że art. 230 § 2 k.wyb., ani też tożsame regulacje obowiązujące w latach 1993-2011, nie znalazły dotychczas zastosowania. Natomiast sposób zorganizowania głosowania zarządzonego na 15 października br. dodatkowo ogranicza prawdopodobieństwo takiego zdarzenia, komisji wyborczych będzie bowiem działało znacznie więcej i statystycznie każda z nich obejmować będzie mniejszą liczbę wyborców.
Dodatkowo Sąd Najwyższy podkreślił, że w kontekście całokształtu realiów prac komisji obwodowych, realizacja postulatów skarżącego co do sposobu ich zorganizowania, prowadziłaby do znacznych komplikacji i poważnego wydłużenia czasu ustalania wyników głosowania, przez co czyniłaby realnym konieczność zastosowania art. 230 § 2 k.wyb., która obecnie jest bardzo mało prawdopodobna. Ponadto, co Sąd Najwyższy zauważył także w sprawie I NSW 75/23, przepis art. 230 § 2 k.wyb. daje gwarancję, że potencjalne problemy z przekazaniem wyników głosowania Okręgowej Komisji Wyborczej w Warszawie I, z niewielkich obwodów zorganizowanych poza granicami kraju (częstokroć w obszarach targanych konfliktami lub nawiedzanych klęskami żywiołowymi) nie zablokują na bliżej nieokreślony czas ustalenia wyników wyborów i referendum w skali całego państwa.
Jednocześnie Sąd Najwyższy powtórzył, że ocena proporcjonalności ewentualnego zastosowania art. 230 § 2 k.wyb. może zostać skutecznie dokonana przy rozstrzyganiu o zasadności protestów wyborczych i wzięta pod uwagę przy orzekaniu w przedmiocie ważności wyborów.
Postanowienie SN z dnia 12 października 2023 r. (sygn. akt I NSW 76/23)