Komunikaty o sprawach

​Twórcy wynalazków z większym dostępem do SN

23 marca 2016 r.

​III PZP 8/15

​W dniu 16 marca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmioosobowym podjął uchwałę (III PZP 8/15), w której stwierdził, że:w sprawie z powództwa twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia przewidziana dla spraw z zakresu prawa pracy; art. 398[2] § 1 k.p.c. w związku z art. 294 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (…).
Jednocześnie ten sam skład orzekający postanowił nadać ww. uchwale moc zasady prawnej, a to oznacza, że od tej pory wszystkie składy orzekające Sądu Najwyższego są formalnie związane poglądem, jaki został w niej wyrażony.
 
Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez zwykły (trzyosobowy) skład orzekający Sądu Najwyższego następującej treści:

„czy w sprawie z roszczenia pracownika-twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia przewidziana dla spraw z zakresu prawa pracy (…)?”.

Problem przedstawiony w pytaniu prawnym wyłonił się przy rozpatrywaniu skargi kasacyjnej powoda (twórcy wynalazku) wniesionej od wyroku sądu drugiej instancji (Sądu Apelacyjnego) w sprawie przeciwko spółce akcyjnej (podmiotowi korzystającemu z wynalazku). W analizowanej sprawie twórca wynalazku był jednocześnie pracownikiem zatrudnionym w tej spółce na podstawie umowy o pracę, z tym, że dochodzone przez niego roszczenie o zapłatę wynagrodzenia wynikało z powszechnie obowiązujących przepisów o wynalazczości, a nie ze stosunku pracy. M.in. to właśnie ta ostatnia okoliczność spowodowała, że sprawa twórcy wynalazku została rozpoznana (w drugiej instancji) w wydziale cywilnym Sądu Apelacyjnego, a nie w wydziale pracy tego sądu.

Przy rozstrzyganiu problemu przedstawionego w pytaniu prawnym powiększony skład Sądu Najwyższego miał na względzie okoliczność, że sprawy z zakresu wynalazczości (o wynagrodzenie przysługujące twórcom wynalazków) nie są w ogóle „sprawami ze stosunku pracy” w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Jest tak nawet wtedy, gdy twórca wynalazku jednocześnie pozostaje w stosunku zatrudnienia (stosunku pracy) z podmiotem korzystającym z wynalazku. Taka teza wynika z faktu, że roszczenia dochodzone z tytułu wynalazczości (o wynagrodzenie należne twórcy wynalazku) wcale nie wynikają ze stosunku pracy (nie są objęte treścią stosunku pracy), lecz z przepisów powszechnie obowiązujących (z zakresu wynalazczości). Tym niemniej z uwagi na zbliżony charakter roszczeń dochodzonych przez twórcę wynalazku – z jednej strony, jak i pracownika – z drugiej strony, sprawy zainicjowane wniesieniem przez twórcę wynalazku powództwa o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku należy traktować jako „sprawy z zakresu prawa pracy” w rozumieniu art. 476 § 1 k.p.c., a nie jako „zwykłe” sprawy cywilne. To z kolei znajduje odpowiednie przełożenie przy ustalaniu dopuszczalności skargi kasacyjnej od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji (w tym wypadku sądem drugiej instancji jest sąd apelacyjny) w takich sprawach.
Skoro w sprawach „z zakresu prawa pracy” o dopuszczalności wniesienia skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia wynosząca co najmniej 10.000 zł (jest ona obniżona w stosunku do „normalnych” spraw cywilnych, gdzie minimalny próg wartości przedmiotu zaskarżenia został ustalony ustawowo na kwotę 50.000 zł), to oznacza, że w sprawie, w której twórca wynalazku dochodzi wynagrodzenia za korzystanie z jego wynalazku, skarga kasacyjna od prawomocnego wyroku sądu apelacyjnego (sądu drugiej instancji) może być wniesiona, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia (np. sporna kwota wynagrodzenia kwestionowana w postępowaniu kasacyjnym) jest nie mniejsza, niż 10.000 zł.
 
Przyjęty w ww. uchwale pogląd ma zastosowanie do wszystkich – bez wyjątku - twórców wynalazków, a więc nie został ograniczony tylko do tych twórców, którzy są jednocześnie pracownikami zatrudnionymi przez podmioty korzystające z wynalazków. Stanowisko zaprezentowane w uchwale oznacza, że twórcy wynalazków (jak i podmioty korzystające z wynalazków) mają zagwarantowaną – przynajmniej potencjalnie – zwiększoną dostępność kwestionowania przed Sądem Najwyższym prawomocnych rozstrzygnięć wydawanych przez sądy drugiej instancji (aby sprawę o wynagrodzenie twórcy wynalazku można było uznać za „kasacyjną”, to wartość przedmiotu zaskarżenia wcale nie musi wynosić co najmniej 50.000 zł, jak to ma miejsce w „klasycznych” sprawach cywilnych, ale wystarczy, że osiągnie próg 10.000 zł).
Podmiot udostępniający informację:
Sąd Najwyższy
Informacja wprowadzona do BIP przez:
Raczkowska Agata
Czas udostępnienia informacji w BIP:
23 marca 2016 r., godz. 13:10
Przejdź do początku