Komunikaty o sprawach

Problematyka technicznego charakteru art. 6 i art. 14 ustawy o grach hazardowych oraz możliwości ich stosowania w sprawach o przestępstwa skarbowe wobec nienotyfikowania ich projektu Komisji Europejskiej

19 stycznia 2017 r.

​I KZP 17/16

​Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów rozpoznał w dniu 19 stycznia 2017 r. wniosek Prokuratora Generalnego o rozstrzygnięcie rozbieżności w orzecznictwie sądowym dotyczących charakteru art. 6 ust. 1 i art. 14 ust, 1 ustawy o grach hazardowych – czy mają one charakter przepisów technicznych w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego, a w związku z tym – czy ich projekt podlegał obowiązkowi notyfikacji Komisji Europejskiej, a jeżeli tak to, czy wobec faktu nienotyfikowania tych przepisów Komisji, sądy karne w sprawach o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. uprawnione są, w oparciu o art. 91 ust. 3 Konstytucji, do odmowy ich stosowania jako niezgodnych z prawem unijnym?”.

W uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że:

Kolizja prawa krajowego z prawem unijnym, w świetle zasady bezpośredniego stosowania prawa Unii Europejskiej (art. 91 ust. 3 Konstytucji), może prowadzić do zastąpienia przepisów krajowych uregulowaniami prawa unijnego albo do wyłączenia normy prawa krajowego przez bezpośrednio skuteczną normę prawa Unii Europejskiej. W konsekwencji, norma niestosowania krajowego przepisu technicznego, którego projektu nie notyfikowano Komisji Europejskiej, wynikająca z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.), wyłącza możliwość zastosowania w sprawie o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 612) w pierwotnym brzmieniu. Natomiast art. 6 ust. 1 tej ustawy mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s., o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony.

W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że w chwili obecnej – wobec orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE – nie można mieć wątpliwości, że art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych stanowi przepis techniczny w rozumieniu ww. dyrektywy, a jego projekt powinien był być notyfikowany Komisji Europejskiej. Natomiast art. 6 ust.1 ustawy o grach hazardowych, w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 października 2016 r., C-303/15, nie można traktować jako takiego rodzaju regulacji, a w konsekwencji – polski prawodawca nie był obowiązany, w toku procesu legislacyjnego, zgłaszać projektu tego przepisu Komisji Europejskiej.

Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę, że rozbieżność w orzecznictwie, jaka zarysowała się na gruncie wykładni art. 91 ust. 3 Konstytucji, ma swoje pierwotne źródło w wadliwie postrzeganej, w ramach materii stanowiącej przedmiot rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego, kolizji norm prawa krajowego i unijnego. Rzecz w tym, że w części orzeczeń kwestionowano obowiązywanie normy, wyinterpretowanej w orzecznictwie luksemburskim, nakazującej odmowę zastosowania przepisu, którego projektu państwo członkowskie UE, wbrew obowiązkowi, nie notyfikowało Komisji Europejskiej, a kolizję badano zestawiając, z jednej strony, przepisy o obowiązku notyfikacji z krajowymi przepisami ustawy o grach hazardowej z drugiej.

Przypominając orzecznictwo Trybunału luksemburskiego, Sąd Najwyższy wskazał, że Trybunał ten jednolicie przyjmuje funkcjonowanie takiej normy, której źródło upatruje w ww. dyrektywie. Podkreślono również, że doprecyzowanie albo zawężenie tej normy może odbyć się wyłącznie w drodze pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Dokonując wykładni art. 91 ust. 3 Konstytucji, Sąd Najwyższy podkreślił, że sprzeczność prawa krajowego z prawem unijnym, która leży u podstaw reguły kolizyjnej zapisanej w tym przepisie, może spowodować nie tylko tzw. efekt substytucji (zastąpienia) regulacji krajowych przepisami prawa Unii Europejskiej, ale także wykluczenia (wyłączenia) normy krajowej przez bezpośrednio skuteczną normę dyrektywy. W sprawach o przestępstwa skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s., dotyczących gier hazardowych, oznacza to, że – przy uwzględnieniu normy prawa unijnego, zabraniającej stosowania przepisów nienotyfikowanych – nie można stosować art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych w pierwotnym brzmieniu. Zastosowanie znajdzie tu, mająca pierwszeństwo w świetle art. 91 ust. 3 Konstytucji, norma prawa unijnego, zakazująca stosowania przepisów nienotyfikowanych. Brak możliwość odwołania się do art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie wpływa jednak w żadnym zakresie na możliwość powołania w kwalifikacji prawnej czynu zabronionego określonego w art. 107 § 1 k.k. art. 6 ustawy o grach hazardowych, jeżeli tylko okoliczności sprawy dają podstawę do przyjęcia, że ten przepis ustawy o grach hazardowych został naruszony.

Podmiot udostępniający informację:
Sąd Najwyższy
Informacja wprowadzona do BIP przez:
Raczkowska Agata
Czas udostępnienia informacji w BIP:
19 stycznia 2017 r., godz. 15:03
Przejdź do początku