W dniu 19 lipca 2017 r. siedmioosobowy skład Sądu Najwyższego rozpoznawał w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych zagadnienie prawne przedstawione przez zwykły skład tego Sądu postanowieniem z 9 marca 2017 r.:
„Czy oddanie pisma procesowego w polskiej placówce operatora pocztowego innego niż operator wyznaczony, o którym stanowi art. 165 § 2 k.p.c., jest równoznaczne z wniesieniem tego pisma do Sądu w rozumieniu tego przepisu?".
Pytanie prawne zostało zadane w związku z rozpoznawaniem przez Sąd Najwyższy w składzie zwykłym zażalenia Prezesa KRUS (organu rentowego) na postanowienie sądu okręgowego (sądu drugiej instancji) odrzucające apelację tego Prezesa wniesioną od wyroku sądu rejonowego (sądu pierwszej instancji) w sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej. Podstawą odrzucenia apelacji była okoliczność, że ten środek zaskarżenia wpłynął do sądu po upływie terminu ustawowego (14-dniowego, liczonego od daty otrzymania przez stronę skarżącą odpisu sentencji wyroku z uzasadnieniem). Zdaniem sądu drugiej instancji, w tym przypadku bez znaczenia pozostaje fakt, że apelujący przesłał do sądu apelację drogą pocztową, korzystając z usług innego operatora, niż operator wyznaczony (takim operatorem jest wyłącznie Poczta Polska S.A.), bo przepis art. 165 § 2 k.p.c. stanowi wyraźnie, że tylko „oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu”.
Zwykły skład Sądu Najwyższego rozpoznający zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające apelację powziął istotne wątpliwości natury prawnej dotyczące problematyki związanej z ustaleniem, czy regulacja zawarta w art. 165 § 2 k.p.c. rzeczywiście odpowiada standardom określonym w prawie wspólnotowym (chodzi o to, czy w świetle wykładni tego przepisu polski operator wyznaczony jest nadmiernie uprzywilejowany kosztem innych operatorów pocztowych).
W związku z wątpliwościami, jakie wykładnia art. 165 § 2 k.p.c. generuje w kontekście interpretacji przepisów wspólnotowych określających zasady funkcjonowania rynku usług pocztowych na terytorium Unii Europejskiej, Sąd Najwyższy w składzie powiększonym nie udzielił dzisiaj odpowiedzi na pytanie zadane przez zwykły skład tego Sądu, ale przejął sprawę do rozpoznania i skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – w trybie określonym przez art. 267 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – następujące pytania prejudycjalne:
1. „Czy art. 7 ust. 1 zd. 1 w związku z art. 8 dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług (…) należy interpretować w ten sposób, że prawem szczególnym jest regulacja krajowego prawa procesowego taka jak przewidziana w art. 165 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (…), zgodnie z którym tylko oddanie pisma procesowego w krajowej placówce pocztowej operatora wyznaczonego, to jest operatora zobowiązanego do świadczenia usługi powszechnej, jest równoznaczne z wniesieniem tego pisma do sądu, z wykluczeniem przyznania takiego skutku oddaniu pisma procesowego w krajowej placówce pocztowej innego operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, lecz niebędącego operatorem wyznaczonym?”
- w przypadku odpowiedzi pozytywnej na pierwsze pytanie:
2. „Czy art. 7 ust. 1 zd. 1 dyrektywy 97/67/WE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że korzyściami - wynikającymi z przyznania prawa szczególnego operatorowi wyznaczonemu z naruszeniem art. 7 ust. 1 zd. 1 dyrektywy 97/67/WE - należy objąć pozostałych operatorów pocztowych z tym skutkiem, że także oddanie pisma procesowego w krajowej placówce pocztowej operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, lecz niebędącego operatorem wyznaczonym, należy uznać za równoznaczne z wniesieniem tego pisma do sądu, na zasadach analogicznych jak wynikające z wyroku TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawach połączonych od C-231/06 do C-233/06 Jonkman (…)?”
- a w przypadku odpowiedzi pozytywnej na drugie pytanie:
3. „Czy art. 7 ust. 1 zd. 1 dyrektywy 97/67/WE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że na sprzeczność z art. 7 ust. 1 zd. 1 dyrektywy 97/67/WE przepisu prawa krajowego, takiego jak art. 165 § 2 k.p.c., może powołać się strona postępowania będąca emanacją Państwa Członkowskiego?”.