W dniu 6 kwietnia 2020 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych na posiedzeniu niejawnym rozstrzygnął skargę złożoną przez Pełnomocnika Wyborczego Komitetu Wyborczego Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Leszka Samborskiego (sprawa o sygn. akt I NSW 12/20) na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie odmowy rejestracji kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Leszka Samborskiego w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r.
Jako powód odmowy rejestracji powyższego kandydata, Państwowa Komisja Wyborcza wskazała niedołączenie do zgłoszenia wykazu co najmniej 100 000 obywateli popierających jego zgłoszenie na kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Sąd Najwyższy postanowił oddalić skargę, ze względu na brak zarzutów uzasadniających naruszenie prawa przez Państwową Komisję Wyborczą w zakresie wydawania zaskarżonego postanowienia. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd stwierdził, że:
(1) Istotą rozpoznania skargi na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jest ustalenie, czy w zakresie wydawania powyższego postanowienia nie doszło do naruszenia prawa przez Państwową Komisję Wyborczą, które mogło skutkować niesłuszną odmową rejestracji prawidłowo zgłoszonego kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Najwyższy rozpoznając skargę jest uprawniony do badania sprawy wyłącznie w granicach powyższych naruszeń, dotyczących organizacji wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem skargi nie może być natomiast zarzut abstrakcyjnego naruszenia jakichkolwiek przepisów;
(2) Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie jest tożsame z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego, który wiąże się z ograniczeniami m.in. praw wyborczych. Stany te mają na celu przede wszystkim zapewnienie ochrony wartości nadrzędnych, tj. życia, zdrowia i bezpieczeństwa sanitarnego obywateli. Z oczywistych względów wpływa to na jednoczesne ograniczenie korzystania z niektórych uprawnień obywatelskich (jak np. prawa do swobodnego poruszania się), przez co w dalszej kolejności może dojść (aczkolwiek wcale nie musi) do ograniczenia dalszych praw, w tym również praw wyborczych;
(3) Państwowa Komisja Wyborcza może działać wyłącznie w granicach ustalonych przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej i Kodeks wyborczy – w tym również w zakresie dotyczącym limitów wymaganych podpisów poparcia dla kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz terminów zgłoszeń. Nie jest ona natomiast organem, który posiada legitymację do wprowadzenia zmiany w powyższym zakresie – w ramach przewidzianej prawem ścieżki legislacyjnej, jak również nie odpowiada za decyzję o wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego.
Sąd Najwyższy uznał, że stawiane przez Skarżącego w skardze zarzuty stanowią próbę wykazania niekonstytucyjności przepisów rozporządzeń związanych z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii. Nie mają one jednak żadnego związku z nieprawidłowym funkcjonowaniem Państwowej Komisji Wyborczej w zakresie organizacji wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Najwyższy nie jest natomiast właściwy do badania zgodności aktów prawnych z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż sprawy tego rodzaju należą do właściwości Trybunału Konstytucyjnego.
Uzasadnienie postanowienia SN z dnia 6 kwietnia 2020 r.