W dniu 11 sierpnia 2022 r. wyznaczono w drodze losowania składy orzekające, które na wniosek stron postępowań przeprowadzą tzw. test niezawisłości i bezstronności sędziów Sądu Najwyższego wyznaczonych do rozpoznania spraw.
Test niezawisłości i bezstronności jest nową instytucją procesową w polskim wymiarze sprawiedliwości wprowadzoną nowelizacją ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, która weszła w życie dnia 15 lipca 2022 r. Pozwala ona na badanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu, jeżeli w okolicznościach danej sprawy może to doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, mającego wpływ na wynik sprawy z uwzględnieniem okoliczności dotyczących uprawnionego oraz charakteru sprawy.
Pierwsze wnioski o przeprowadzenie testu niezawisłości i bezstronności w Sądzie Najwyższym dotyczą sędziów wyznaczonych do rozpoznania spraw zawisłych w Izbie Karnej oraz Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, przy czym w sprawie karnej wniosek pochodzi od obrońcy skazanego, który wniósł do Sądu Najwyższego kasację, zaś trzy wnioski w sprawie z zakresu prawa pracy – od pozwanego.
Zgodnie z ustawą wniosek rozpoznawany jest w pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym w składzie pięciu sędziów Sądu Najwyższego wyłonionych w drodze losowania spośród całego składu Sądu Najwyższego, z wyłączeniem sędziego, którego wniosek dotyczy.
Szczegółowo procedurę tę reguluje § 81 Regulaminu Sądu Najwyższego. Jednakowe kartki z wypisanymi nazwiskami i imionami sędziów biorących udział w losowaniu umieszcza się w nieprzezroczystym pojemniku, z którego Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą izby, w której zarejestrowano sprawę, albo osoba przez niego wyznaczona kolejno losuje liczbę kartek równą liczebności składu orzekającego oraz dwóch sędziów zastępców. Nie uwzględnia się przy tym sędziów, po których stronie zachodzi długotrwała i uzasadniona przeszkoda w orzekaniu.
Pierwszy spośród wylosowanych sędziów zostaje sprawozdawcą sprawy, zaś drugi – przewodniczącym składu orzekającego, chyba że wylosowano Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Sądu Najwyższego albo przewodniczącego wydziału, wówczas ta osoba jest przewodniczącym.
Do rozpoznania pierwszego wniosku (w sprawie karnej) zostali wylosowani następujący sędziowie Sądu Najwyższego:
1)
Jolanta Frańczak (przewodniczący, sprawozdawca),
2)
Marta Romańska,
3)
Jarosław Matras,
4)
Barbara Skoczkowska,
5)
Marek Motuk,
6)
Tomasz Demendecki (zastępca),
7)
Adam Redzik (zastępca).
Wylosowano również składy orzekające w sprawach zawisłych w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.