W dniu dzisiejszym Sąd Najwyższy przekazał powiększonemu składowi tego Sądu zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: „Czy stronie przysługuje prawo zatrzymania (art. 496 w zw. z art. 497 k.c.), jeżeli podlegające zwrotowi świadczenia wzajemne obu stron umowy mają charakter pieniężny?”
Powyższe zagadnienie powstało w tzw. sprawie frankowej, a dotyczy złożonego przez pozwany bank oświadczenia o wstrzymaniu się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego dochodzonego przez powodów w związku z nieważnością umowy kredytu łączącej strony – do czasu zaoferowania przez nich świadczenia pieniężnego na rzecz banku z tytułu udzielonego powodom kredytu i faktycznego korzystania z niego. Rozpatrując skargę kasacyjną banku, Sąd Najwyższy powziął wątpliwości, czy prawo zatrzymania ma zastosowanie w sytuacji, gdy wzajemne świadczenia stron umowy mają charakter pieniężny, a więc jednorodzajowy. Prawo zatrzymania ma charakter subsydiarny, a jego celem jest zabezpieczenie strony co do spełnienia świadczenia przez drugą stronę umowy. Jeżeli natomiast obu stronom umowy przysługują roszczenia pieniężne, każda z nich ma możliwość złożenia oświadczenia o potrąceniu (art. 498 i n. k.c.), co powoduje, że nie ma obawy co do spełnienia świadczenia przez drugą stronę.
W odniesieniu do tzw. spraw frankowych należy mieć również na uwadze cele dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. UE L nr 95, s. 29). Jeżeli bowiem przyjąć możliwość powołania się na prawo zatrzymania w przypadku wzajemnych świadczeń pieniężnych stron, powstaje pytanie, czy takie rozwiązanie nie byłoby sprzeczne z celami tej dyrektywy, uniemożliwiając konsumentom realizację ich uprawnień.