Wyrokiem z 12 stycznia 2023 r. Sąd Najwyższy rozpoznał skargę kasacyjną pozwanej uczelni wyższej w sprawie z powództwa osób fizycznych o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek śmierci najbliższego członka rodziny, do której doszło podczas wydarzenia studenckiego organizowanego na terenie pozwanej uczelni. Skarga została oddalona w zasadniczej części, a uwzględniona jedynie co do rozstrzygnięcia o odsetkach zasądzonych na rzecz jednej z powódek – ze skutkiem uchylenia w tej części wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazania mu sprawy do ponownego rozpoznania.
Rozpoznając skargę kasacyjną oceniono, że z art. 66 ust. 2 pkt 5 i art. 227 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym wynika nie tylko kompetencja rektora do działania w zakresie spraw związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa na terenie uczelni wyższej, lecz także obowiązek dbania o to bezpieczeństwo. Wobec przydania uczelniom daleko idącej autonomii i w świetle ustawowej pozycji rektora wykluczone jest, by w obszarze zadań tego organu pozostawiono doniosłe aspekty funkcjonowania uczelni, a zarazem nie nałożono nań obowiązku realizacji tych zadań i wyłączono możliwość ponoszenia przez uczelnię odpowiedzialności za szkody powstałe wskutek ewentualnych zaniedbań w realizowaniu kompetencji tego organu.
Sąd Najwyższy wyjaśnił również, że okoliczność, iż odpowiedzialność za szkodę ponosić może samorząd studencki, jako organizator wydarzenia, podczas którego doszło do śmierci osoby bezpośrednio poszkodowanej, nie wyłącza możliwości przypisania odpowiedzialności także pozwanej uczelni. System prawa przewiduje bowiem możliwość współodpowiedzialności wielu podmiotów za jedną szkodę.
Uzasadniając uwzględnienie skargi w części dotyczącej odsetek zasądzonych na rzecz jednej z powódek, wskazano, że wyrok zasądzający zadośćuczynienie ma charakter deklaratoryjny, tzn. jedynie potwierdza wcześniejsze powstanie roszczenia o zapłatę. Termin spełnienia świadczenia jest w tym przypadku ustalany zgodnie z art. 455 k.c.; świadczenie powinno być zatem spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Kwota zadośćuczynienia powinna uwzględniać wielkość całej krzywdy, tzn. rozmiar uszczerbku niemajątkowego już doznanego przez osobę uprawnioną, jak i uszczerbku, który zostanie doznany w przyszłości, a który obiektywnie możliwy jest do przewidzenia jako normalne następstwo zdarzenia szkodzącego.
Wyrok SN z dnia 12 stycznia 2023 r. z uzasadnieniem (sygn. akt II CSKP 805/22)