Komunikaty o sprawach

Emerytury pomostowe dla rybaków w służbie pokładowej

17 września 2015 r.

​III UZP 7/15

​Podjęta uchwała stanowi odpowiedź na pytanie prawne przedstawione przez Pierwszego Prezesa SN, które zdecydował się zadać po przeprowadzeniu analizy dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego problematyki ustalania prawa do emerytury pomostowej w odniesieniu do ubezpieczonych, którzy uprzednio wykonywali pracę rybaka morskiego i na tej podstawie domagali się ustalenia prawa do emerytury pomostowej  powołując się na okoliczność, że spełnili przesłanki wymagane przez ustawę o emeryturach pomostowych.
Rozbieżność w orzecznictwie obejmowała kwestię rozumienia pojęcia „prace rybaków morskich”, które zostało zawarte w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych (wykazie prac w szczególnych warunkach).

Zdaniem Pierwszego Prezesa SN wątpliwości budzi to, jak – na potrzeby ustawy o emeryturach pomostowych -  należy kwalifikować prace wykonywane przez rybaków morskich. W szczególności należało rozważyć, czy uprawnienia do emerytury pomostowej przysługują wszystkim – bez wyjątku - rybakom morskim (niezależnie od rodzaju stanowisk, na których te osoby wykonywały, bądź wykonują pracę), czy też przysługują one tylko niektórym osobom wykonującym pracę rybaka morskiego (w zależności od tego, czy ubiegający się o świadczenie wykonywał (wykonuje) pracę w ramach służby pokładowej, czy też w ramach innych służb np. mechanicznej, elektrycznej, obsługi chłodni itd.).

Pierwszy Prezes SN zaznaczył, że w odniesieniu do tej problematyki wykształciły się w orzecznictwie Sądu Najwyższego dwa rozbieżne stanowiska. Pierwsze z nich sprowadza się do postawienia ogólnej tezy, że w określeniu „prace rybaków morskich” mieszczą się prace wykonywane przez wszystkich, bez wyjątku, członków załogi statku rybackiego, a więc prace na wszystkich stanowiskach podkładowych. Z kolei według drugiego stanowiska pojęcie „prace rybaków morskich” należy interpretować wąsko, a to oznacza, że pracą w warunkach szczególnych – na potrzeby ustalenia uprawnień do emerytury pomostowej - jest tylko taka praca, którą rybak morski wykonuje na stanowisku pracy zaliczonym do grupy stanowisk w obrębie służby pokładowej; w konsekwencji świadczenie pracy przez rybaka na stanowisku, które nie należy do tej grupy nie jest traktowane jako praca wykonywana w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych.

Siedmioosobowy skład SN w podjętej dziś uchwale udzielił odpowiedzi, która zawiera cenną wskazówkę interpretacyjną przy dokonywaniu wykładni przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Mianowicie w przedmiotowej uchwale stwierdzono, że prawo do emerytury pomostowej na warunkach przewidzianych w art. 8 ustawy o emeryturach pomostowych (czyli m.in. po osiągnięciu przez ubezpieczonego wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 50 lat - dla kobiet i 55 lat - dla mężczyzn i wylegitymowaniu się przez ubezpieczonego stażem pracy w charakterze rybaka morskiego w wymiarze co najmniej 10 lat) przysługuje każdemu członkowi załogi statku rybackiego, który wykonuje prace w ramach tzw. służby pokładowej. Tym samym należy uznać, że powiększony skład Sądu Najwyższego raczej przychylił się do stanowiska prezentowanego w części jego dotychczasowych orzeczeń, w których uznawano, że pracą w warunkach szczególnych – w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych – jest nie każda praca wykonywana na morskim statku rybackim (praca na każdym stanowisku), lecz tylko praca o charakterze stricte „rybackim”. 

Podmiot udostępniający informację:
Sąd Najwyższy
Informacja wprowadzona do BIP przez:
Raczkowska Agata
Czas udostępnienia informacji w BIP:
18 września 2015 r., godz. 13:06
Przejdź do początku