W sprawie III PZP 10/15 (z powództwa pracownika służby cywilnej przeciwko pracodawcy-izbie skarbowej o uchylenie oceny okresowej) Sąd Najwyższy - w odpowiedzi na pytania prawne Sądu Apelacyjnego w K.:
„czy w sprawie o uchylenie negatywnej oceny okresowej pracownika służby cywilnej na podstawie przepisu art. 83 ust. 5 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (…) w zw. z przepisami rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 8 maja 2009 r. w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych w służbie cywilnej (…), sąd rozpoznający sprawę jest uprawniony do badania czy została po stronie pracodawcy zachowana i zastosowana właściwa procedura związana z dokonaniem oceny okresowej tzn. czy spełnione zostały wszystkie warunki formalne wynikające z przepisów szczegółowych regulujących dokonywanie ocen okresowych członków korpusu służby cywilnej? W przypadku stwierdzenia, że urząd (pracodawca) nie sporządził niezwłocznie opisu nowoutworzonego stanowiska w terminie przewidzianym w § 2 pkt 1 Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 07 stycznia 2011 r. w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej (…), a ocena okresowa obejmuje okres pracy członka korpusu służby cywilnej jako osoby ocenianej zarówno okres przed jak i po sporządzeniu, doręczeniu i zapoznaniu się jej z opisem stanowiska pracy, to czy okoliczność ta rzutuje na stwierdzenie uchybienia w procesie dokonywania oceny okresowej prowadzącego do uchylenia przez sąd tejże oceny? Czy w przypadku uznania, że zachowane zostały wszystkie warunki formalne po stronie pracodawcy w procesie oceny okresowej pracownika, a sąd stwierdza, iż istnieją przesłanki do zmiany tej oceny, to w jakiej formie następuje ta zmiana: poprzez merytoryczne dokonanie zmiany oceny końcowej przez sąd, zmianę poszczególnych wskazanych ocen cząstkowych, czy też uchylenie oceny końcowej lub też uchylenie oceny końcowej z jednoczesnym nakazaniem pracodawcy dokonanie zmiany w zakresie wskazanym przez sąd w sentencji wyroku?” –
podjął uchwałę, w której sformułował 3 zasadnicze tezy:
1) Sąd rozpoznając sprawę z odwołania od oceny okresowej pracownika służby cywilnej (art. 83 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, jednolity tekst: Dz. U z 2014 r., poz. 1111 ze zm.) jest uprawniony wyłącznie do kontroli zachowania trybu dokonania oceny oraz uzasadnienia negatywnych ocen cząstkowych (na poziomie poniżej oczekiwań i znacznie poniżej oczekiwań) pod kątem prawdziwości podanych okoliczności faktycznych oraz zastosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów (art. 94 pkt 9 k.p.).
2) Uwzględniając powództwo pracownika sąd nie zmienia oceny okresowej, ale uchyla ją w całości lub części, co zobowiązuje pracodawcę do jej ponownego dokonania.
3) Uchylenie negatywnej oceny okresowej jest dopuszczalne jedynie w przypadku naruszeń mających istotny wpływ na ostateczny wynik tej oceny okresowej.
Stanowisko zaprezentowane w powyższej uchwale oznacza, iż ocena okresowa (opinia służbowa) wystawiona pracownikowi służby cywilnej przez jego pracodawcę wprawdzie podlega kontroli sądu pracy, ale kontrola ta ma ograniczony zakres i sprowadza się w znacznej mierze do badania, czy pracodawca przy wydawaniu oceny dochował właściwego trybu (określonego w przepisach powszechnie obowiązujących). Ponadto, jeśli – obiektywnie rzecz ujmując - ocena okresowa ma charakter negatywny („poniżej oczekiwań” wymaganych od pracownika), to sąd może badać prawdziwość (rzetelność) okoliczności faktycznych, które pracodawca powołał dla uzasadnienia opinii o pracowniku.
W każdym razie sąd pracy nie jest kompetentny, aby zastępować pracodawcę w wydawaniu opinii służbowej o pracowniku i dlatego nawet w przypadku ustalenia, że ocena została wydana wadliwie (dokonana z naruszeniem przewidzianego trybu, albo oparta na niezgodnych z rzeczywistością okolicznościach faktycznych), to może – co najwyżej – uchylić taką ocenę (w części i całości); natomiast takiej oceny nie może zmienić (ewentualną zmianę będzie mógł uczynić dopiero pracodawca po uprawomocnieniu się orzeczenia uchylającego poprzednią ocenę).