W dniu 25 lutego b.r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów po rozpoznaniu w Izbie Karnej zagadnienia prawnego podjął uchwałę następującej treści:
Wstrzymanie biegu terminu przedawnienia karalności (art. 104 § 1 k.k.) następuje z dniem skierowania do sądu dyscyplinarnego wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędziego albo prokuratora do odpowiedzialności karnej.
Sąd Najwyższy podkreślił, że przedawnienie karalności przestępstwa jest instytucją prawa karnego materialnego. Zauważył, że w przypadku przestępstw popełnionych przez osoby objęte immunitetem formalnym nie ma żadnych przeszkód ku temu, żeby prowadzić postępowanie karne w fazie in rem.
Brak jest zatem argumentów, które usprawiedliwiałyby spoczywanie biegu terminu przedawnienia w tej fazie postępowania, skoro immunitet nie stanowi tu przeszkody procesowej. Ta pojawia się wszak dopiero w momencie, w którym zgromadzone w sprawie dowody uzasadniają podejrzenie, że osoba objęta immunitetem popełniła przestępstwo, z czym wiąże się konieczność wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów, jego ogłoszenia i przesłuchania podejrzanego (art. 313 § 1 k.p.k.).
Z art. 80 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. 2001 Nr 98 poz. 1070 ze zm.) wynika bowiem zakaz wszczęcia postępowania karnego in personam przeciwko sędziemu jeżeli nie uzyskano zezwolenia właściwego sądu dyscyplinarnego. Postępowanie przed sądem dyscyplinarnym w tym przedmiocie jest zaś inicjowane wnioskiem uprawnionego podmiotu (zasadniczo oskarżyciela publicznego).
W praktyce zatem, to właśnie w okresie od złożenia wniosku do prawomocnego zakończenia postępowania o uchylenie immunitetu, wstrzymany jest bieg postępowania karnego, uniemożliwiając przedstawienie zarzutów, a tym samym uniemożliwiając zaistnienie fazy in personam postępowania przygotowawczego.
Sąd Najwyższy podkreślił, że złożenie wniosku jest równoznaczne z urzeczywistnieniem przeszkody prawnej, o której mowa w art. 104 § 1 k.k. Zarazem przeszkoda ta istnieć będzie do chwili wydania prawomocnej uchwały o wyrażeniu zgody na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej.