Na prośbę Izby Dyscyplinarnej publikujemy Oświadczenie Prezesa kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej w związku z Oświadczeniem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2020 r.
Oświadczenie
Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej
w związku z oświadczeniem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia
9 kwietnia 2020 r.
Z niepokojem, wynikającym z troski o prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w Polsce, przyjąłem wydane przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oświadczenie z dnia 9 kwietnia 2020 r., w którym umieszczone zostało wezwanie do „natychmiastowego powstrzymania się od jakichkolwiek czynności związanych z rozpoznawaniem spraw określonych w art. 27 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym)” oraz „przekazania wszystkich akt spraw, w tym także zakończonych, do izby Sądu Najwyższego właściwej w związku z zaprzestaniem stosowania art. 27 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym”.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że postanowienie Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 8 kwietnia 2020 roku w sprawie C-791/19 R (Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej) nie podważa w żaden sposób struktury organizacyjnej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, ani statusu orzekających w niej sędziów Sądu Najwyższego, a sporny zakres dotyczy jedynie postępowań dyscyplinarnych sędziów. Zakres przedmiotowy postanowienia TSUE jest jedynie wąskim fragmentem działalności orzeczniczej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, do której właściwości zgodnie z wolą ustawodawcy należy także rozpatrywanie spraw dyscyplinarnych prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, komorników oraz prowadzenie spraw w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów prokuratury. Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego zajmuje się także sprawami z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sędziów Sądu Najwyższego i kwestią przejścia ich w stan spoczynku. Brak jest podstaw do dokonywania rozszerzającej wykładni postanowienia TSUE w przedmiocie zastosowania środków tymczasowych, które wprost w punkcie pierwszym odnosi się do „art. 3 pkt 5, art. 27 i art. 73 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r., poz. 5), ze zmianami, stanowiących podstawę właściwości Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji, w sprawach dyscyplinarnych sędziów”.
Normatywną podstawą działalności Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego jest art. 27 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym. Norma ta nie została przez żaden uprawniony do tego organ władzy publicznej zmieniona lub uchylona. Postanowienie TSUE z dnia 8 kwietnia 2020 roku nie powoduje z mocy prawa zawieszenia obowiązywania spornych przepisów, a ewentualną decyzję w tym przedmiocie podejmują odpowiednie, uprawnione do tego w państwie prawa, organy. Wynika to z sentencji postanowienia, która wskazuje, że to Rzeczpospolita Polska zobowiązana jest do jego wykonania.
Przypomnieć należy, że fundamentalnym obowiązkiem każdego sędziego jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości na podstawie i w granicach prawa, co wynika z zasady legalizmu i treści roty ślubowania.
Z uwagi na pojawiające się wątpliwości w zakresie zastosowania środków tymczasowych odnoszących się do ustroju wymiaru sprawiedliwości państwa członkowskiego UE, w tym podstaw funkcjonowania Izby Dyscyplinarnej SN, w dniu 9 kwietnia 2020 roku skierowane zostało pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Przedmiotem przedstawionego pytania jest ocena zgodności z Konstytucją RP przepisów Traktatu o Unii Europejskiej oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie zobowiązania państwa członkowskiego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej do wykonania środków tymczasowych w sprawach dotyczących ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów władzy sądowniczej.
Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego jako organ władzy sądowniczej zobowiązana jest do realizacji obowiązków orzeczniczych i związanych z nim zadań organizacyjnych, a także wszelkich innych czynności mających na celu zapewnienie prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości.
SSN Tomasz Przesławski
Prezes Sądu Najwyższego
kierujący pracą Izby Dyscyplinarnej
Oświadczenie Prezesa Izby Dyscyplinarnej z dnia 10 kwietnia 2020 r.