W dniu 16 lutego br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 96/16, podjął uchwałę następującej treści:
Za obecność w czasie spotkania rodzica z dzieckiem w ramach kontaktów ustalonych przez sąd opiekuńczy kuratorowi lub kilku kuratorom biorącym udział w tym spotkaniu przysługuje jeden ryczałt w wysokości określonej w art. 91 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 795 ze zm.).
Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w T.:
„1. Czy kuratorowi sądowemu przysługuje ryczałt na podstawie art. 91 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (tj. Dz.U. z 2014 r., poz. 795 ze zm.) w pełnej wysokości za obecność przy przekazaniu dziecka na rozpoczęcie spotkania i pełny ryczałt za obecność przy przekazaniu dziecka na zakończenie spotkania, czy też jeden łączny ryczałt za obecności dotyczące jednego spotkania?
2. Czy każdemu kuratorowi sądowemu przysługuje ryczałt za obecność przy kontaktach na podstawie art. 91 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (tj. Dz.U. z 2014 r., poz. 795 ze zm.) w pełnej wysokości, jeżeli jeden kurator uczestniczy tylko przy przekazaniu dziecka na rozpoczęcie spotkania, a inny kurator przy przekazaniu dziecka na zakończenie spotkania?”
W niniejszej sprawie dwóch kuratorów sądowych wniosło wnioski o rozliczenie ich ryczałtów za obecność przy kontaktach rodzica z dzieckiem. Z tymże jeden kurator przekazywał dziecko rodzicowi, a potem je odbierał, zdarzało się też że jeden kurator był na spotkaniu, natomiast drugi obierał dziecko.
Sąd Najwyższy wskazał, że zagadnienie dotyczyło wykładni art. 91 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 795 ze zm.), który przyznaje kuratorowi społecznemu (ale dotyczy to też kuratorów zawodowych) ryczałt m.in. za obecność przy kontaktach rodziców z dziećmi, ustalonych przez sąd opiekuńczy. Prawidłowa wykładnia tego przepisu przemawia za przyznawaniem jednego ryczałtu bez względu na ilość czynności, charakter uczestnictwa czy ilości kontaktów. Jeden ryczał przysługuje w sytuacji, gdy jeden kurator uczestniczy w całym spotkaniu i dlatego nie ma podstaw, aby czynić różnicę, gdy kuratorów jest kilku.
Sąd Najwyższy podkreślił, że ryczałt należy do wydatków, które muszą być zracjonalizowane i muszą odpowiadać zasadom ekonomii. Gdyby rozumieć przepis art. 91 ustawy o kuratorach sądowych inaczej, to regułą stałoby się, że w spotkaniach uczestniczyłoby dwóch kuratorów (jak w niniejszej sprawie), co przemawia za wykładnią tego przepisu tak jak zaprezentowano w uchwale.