W dniu 3 kwietnia 2019 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oddalił skargi nadzwyczajne wniesione do SN przez Rzecznika Praw Obywatelskich w dwóch sprawach, dotyczących odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywanej kary na podstawie art. 160 § 1 k.k.w. (sygn. I NSNk 1/19, I NSNk 2/19).
W obu sprawach Sąd Najwyższy w pierwszej kolejności rozpoznał wnioski RPO o odroczenie rozprawy w związku z przedstawieniem w dniu 28 marca 2019 r. przez Sąd Najwyższy w Izbie Karnej powiększonemu składowi SN zagadnienia prawnego (sygn. III KO 154/18), uznając je za niezasługujące na uwzględnienie. Zwrócił uwagę, że orzekając w sprawie ze skargi nadzwyczajnej dotyczącej sprawy karnej, Sąd Najwyższy działa jako sąd karny, w myśl art. 8 k.p.k. Przepis ten statuuje zasadę samodzielności jurysdykcyjnej, zgodnie z którą sąd rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu.
Odnosząc się do argumentów przedstawionych w skargach nadzwyczajnych, Sąd Najwyższy wskazał, że ograniczono się w nich do podniesienia jedynie ogólnych wątpliwości co do zgodności uregulowań, na podstawie których zapadły zaskarżone orzeczenia (art. 160 § 1 k.k.w.) z Konstytucją RP. Podkreślił, że w skargach zabrakło odniesienia do realiów konkretnych spraw, w których zapadły skarżone orzeczenia poprzez zindywidualizowanie przesłanek przemawiających za ich wniesieniem. Sąd Najwyższy podniósł, że w ujęciu materialnym rozpatrywane skargi nadzwyczajne przypominają w gruncie rzeczy wnioski o abstrakcyjną kontrolę zgodności określonych uregulowań z Konstytucją RP.