6 kwietnia 2020 r. Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oddalił skargę pełnomocnika wyborczego Komitetu Wyborczego Kandydata na Prezydenta RP Sławomira Grzywy wniesioną od Uchwały nr 96/2020 z 30 marca 2020 r., na podstawie której PKW odmówiła rejestracji kandydata na Prezydenta RP Sławomira Grzywy w wyborach zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r.
Zaskarżoną uchwałą PKW odmówiła rejestracji kandydata na Prezydenta RP Sławomira Grzywy w wyborach zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r., z powodu niedołączenia do zgłoszenia wykazu co najmniej 100 000 obywateli popierających jego kandydaturę.
W uzasadnieniu uchwały PKW podniosła, że nawet przy uwzględnieniu, że wszystkie podpisy obywateli popierających kandydaturę Sławomira Grzywy w tegorocznych wyborach prezydenckich zostały złożone z zachowaniem wymagań formalnych przewidzianych Kodeksem wyborczym, zachodzą podstawy do stwierdzenia, że Sławomir Grzywa uzyskał poparcie zaledwie 1 165 obywateli (taka bowiem łącznie liczba podpisów została złożona na listach poparcia, które zostały dołączone do zawiadomienia o utworzeniu Komitetu Wyborczego Kandydata na Prezydenta RP Sławomira Grzywy). PKW uznała tym samym, że zgłoszenie dokonane przez pełnomocnika wyborczego Komitetu Wyborczego Kandydata na Prezydenta RP Sławomira Grzywy nie uzyskało wymaganego poparcia.
Pełnomocnik wyborczy w skardze zarzucił PKW lekceważenie aktualnej sytuacji związanej z „epidemią koronawirusa”. Podniósł, że z przyczyn obiektywnych, w związku z koniecznością przestrzegania restrykcyjnych wymagań higieniczno-sanitarnych w kontaktach międzyludzkich, pozyskanie przez pełnomocnika wyborczego wymaganych prawnie co najmniej 100 000 podpisów osób popierających kandydaturę Sławomira Grzywy na Prezydenta RP, nie było w tym przypadku możliwe.
Sąd Najwyższy podzielił stanowisko PKW i stwierdził, że w związku z niedołączeniem przez pełnomocnika wyborczego do zgłoszenia wymaganego prawnie wykazu podpisów co najmniej 100 000 obywateli popierających popierających kandydaturę Sławomira Grzywy, PKW miała pełne podstawy do odmowy zarejestrowania kandydatury Sławomira Grzywy w tegorocznych wyborach prezydenckich.
Sąd Najwyższy podkreślił, że wymóg zebrania co najmniej 100 000 podpisów obywateli popierających danego kandydata na Prezydenta RP ma rangę konstytucyjną (art. 127 ust. 3 Konstytucji RP). Przepis art. 127 ust. 3 Konstytucji RP jest sformułowany w sposób jednoznaczny i nie nasuwa żadnych wątpliwości interpretacyjnych, że bierne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich przysługuje kandydatowi, który zbierze przynajmniej 100 000 podpisów osób popierających jego kandydaturę.
Sąd Najwyższy podniósł również, że w aktualnym stanie prawnym nie ma podstaw normatywnych do zwolnienia PKW z obowiązku badania przy weryfikacji prawidłowości zgłoszenia danego kandydata w wyborach prezydenckich, czy zgłoszenie to zostało poparte wymaganą ilością podpisów zgłaszających (co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu RP). Artykuł 304 § 2 pkt 3 k.wyb. wprost nakłada bowiem na PKW prawny obowiązek weryfikacji prawidłowości zgłoszenia kandydata na Prezydenta RP i badania, czy zgłoszenie to uzyskało poparcie co najmniej 100 000 obywateli. Aktualnie obowiązujące regulacje konstytucyjne i ustawowe dotyczące rejestracji kandydata na Prezydenta RP nie dopuszczają zaś możliwości zarejestrowania przez PKW kandydata, który uzyskałby poparcie poniżej tego progu.
Sąd Najwyższy zwrócił również uwagę, że każde zgłoszenie kandydata na Prezydenta RP poddane jest tożsamej procedurze weryfikacyjnej, przewidzianej w art. 304 § 2 k.wyb. W tym też znaczeniu brak jest podstaw do zarzucania PKW naruszenia zasady równości, wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP.
Sąd Najwyższy nie podzielił jednocześnie stanowiska pełnomocnika wyborczego, że to wyłącznie z uwagi na stan zagrożenia epidemią wirusa SARS-CoV-2 niemożliwe było zebranie wymaganej liczby podpisów popierających kandydaturę Sławomira Grzywy w tegorocznych wyborach prezydenckich.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że okoliczność wprowadzenia w marcu 2020 r. szczególnych wymagań higieniczno-sanitarnych w kontaktach międzyludzkich w związku z zagrożeniem pandemią wirusa SARS-CoV-2, utrudniała (a niekiedy wręcz uniemożliwiała) zbieranie podpisów poparcia wszystkim komitetom wyborczym. Wszystkie komitety wyborcze wykonywały bowiem swoje czynności w tym zakresie według porządku tego samego kalendarza wyborczego.
Sąd Najwyższy podkreślił jednocześnie, że każdy z komitetów wyborczych (w tym komitet wyborczy Sławomira Grzywy) mógł swobodnie zbierać podpisy poparcia już od 5 lutego 2020 r., tj. od chwili ogłoszenia postanowienia Marszałka Sejmu RP w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta RP. Wówczas też każdy z komitetów wyborczych mógł w istocie w sposób niezakłócony szukać poparcia elektoratu. W tym okresie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie odnotowano bowiem jeszcze żadnego przypadku zakażenia wirusem SARS-CoV-2 (faktem powszechnie znanym jest, że pierwszy taki przypadek stwierdzono na terytorium Polski dopiero 4 marca 2020 r.).
Nadto, Sąd Najwyższy zgodził się ze stanowiskiem wyrażonym w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z 23 marca 2020 r. (I NSW 4/20), że terminy ustalone w kalendarzu wyborczym nie podlegają zawieszeniu ani wydłużeniu, czy przesunięciu, zaś PKW, nawet w sytuacjach nadzwyczajnych, nie ma kompetencji do „zmiany terminów wyborów oraz kalendarza wyborczego”.
W tej sytuacji, zdaniem Sądu Najwyższego, PKW miała pełne podstawy do odmowy zarejestrowania kandydatury Sławomira Grzywy w tegorocznych wyborach prezydenckich.
Uzasadnienie postanowienia SN z dnia 6 kwietnia 2020 r.