Dnia 13 grudnia 2022 r. Sąd Najwyższy orzekając w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oddalił skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie oddalającego powództwo o zasądzenie kwoty 130 490,05 zł z ustawowymi odsetkami ponad zasądzoną kwotę 99 578,05 zł.
Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od spółki z o.o. kwotę 130 490,05 zł tytułem zapłaty za wynagrodzenia za pracę, jednak egzekucja tej kwoty okazała się bezskuteczna. W związku z tym powód skierował pozew przeciwko członkom zarządu spółki (art. 299 § 1 k.s.h.). Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił w całości ww. powództwo. Powyższy wyrok został zaskarżony w całości apelacją przez pozwanych. Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia i twierdzenia Sądu Okręgowego, wskazał jednak, że odpowiedzialność członka zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. jest odpowiedzialnością odszkodowawczą, a nie za określone długi spółki. Sąd Okręgowy w Warszawie, ponownie rozpoznając sprawę, zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 62 124, 65 zł wraz z ustawowymi odsetkami, odliczając od kwoty 130 490,05 zł równowartość nieodprowadzonych składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Rozpoznając apelacje obu stron Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 4 października 2012 r. (VI ACa 141/12) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 99 578,05 zł wraz z ustawowymi odsetkami, uznając, że należność główną 130 490,69 zł należy obniżyć o kwotę 30 912,00 zł, tj. o kwotę zaliczek na podatek dochodowy oraz stwierdził niezasadność pomniejszenia tej kwoty o równowartość składek na ubezpieczenie społeczne.
Prokurator Generalny zarzucił zaskarżonemu wyrokowi rażące naruszenie prawa materialnego, t.j. art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 299 § 1 i 2 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że wysokość szkody poniesionej przez powoda, ogranicza się do kwoty 130 490,69 zł pomniejszonej o kwotę zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Sąd Najwyższy rozpoznając skargę nadzwyczajną wskazał, że kwestia charakteru odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki na gruncie art. 299 § 1 k.s.h. od dawna budzi w doktrynie prawa polskiego wątpliwości i powoduje istotne rozbieżności interpretacyjne. Sąd Najwyższy uznał, że w postępowaniu wywołanym skargą nadzwyczajną nie jest jego rolą rozstrzyganie, która koncepcja odpowiedzialności zarządu spółki jest odpowiednia. Podkreślił jednak, że Sąd Apelacyjny w Warszawie rozstrzygnięcie oparł na jednej z dominujących koncepcji doktrynalnej, co w żadnym razie nie może być uznanie naruszenia prawa, tym bardziej o rażącym charakterze.
W ocenie Sądu Najwyższego Prokurator Generalny w uzasadnieniu skargi nie przedstawił również żadnych argumentów przemawiających za tym, że jej uwzględnienie jest konieczne dla zapewnienia zgodności orzeczenia z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Tym samym także druga z przesłanek skargi nadzwyczajnej nie została spełniona.
Sąd Najwyższy podkreślił, że skarga nadzwyczajna jest instytucją o wyjątkowym charakterze pozwalający na zmianę albo uchylenie prawomocnych orzeczeń sądowych w sposób ewidentny niedających się pogodzić z postanowieniami Konstytucji RP (jej zasadami i wolnościami i praw w niej gwarantowanymi). Zastosowanie tego środka może więc dotyczyć wyłącznie uchybień o fundamentalnym znaczeniu, których „ciężar” uzasadnia ingerencję w powagę rzeczy osądzonej.
Wyrok SN z dnia 13 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I NSNc 433/21)