Dokładnie 100 lat temu, 25 sierpnia 1917 r. nominację na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego otrzymał Stanisław Pomian-Srzednicki – znakomity cywilista, jeden z z najbardziej doświadczonych sędziów, ostatni Polak w byłym zaborze rosyjskim, który pełnił funkcję wiceprezesa sądu (SO w Piotrkowie).
Stanisław Pomian-Srzednicki urodził się 8 maja 1840 r. w Brańszczyku nad Bugiem (powiat ostrowski).
W 1871 r. został asesorem Sądu Kryminalnego w Lublinie. Od momentu wprowadzenia rosyjskiej reformy sądowej w 1876 r. piastował stanowisko SSO w Piotrkowie, zaś od stycznia 1881 r. był wiceprezesem i przewodniczącym Wydziału Cywilnego tego sądu.
W 1888 r. wybrany przez zgromadzenie Izby Sądowej Warszawskiej na wakujący etat sędziego, lecz stanowiska nie otrzymał z uwagi na prowadzoną w Królestwie Polskim politykę rusyfikacji.
Po wybuchu I wojny światowej nie wyjechał wraz z piotrkowskim SO do Warszawy i tym samym uniknął późniejszej ewakuacji w głąb Rosji.
W 1916 r. stanął na czele Stowarzyszenia Prawników w Piotrkowie, które odegrało poważną rolę w obsadzie przyszłych sądów królewsko-polskich.
Od dnia 1 września 1917 r. Pierwszy Prezes SN w strukturze sądów królewsko-polskich na podstawie nominacji z 25 sierpnia 1917 r.
Znakomity cywilista, był jednym z nielicznych Polaków, którzy pozostali na stanowiskach sędziowskich w rosyjskim sądownictwie ogólnym w Królestwie Polskim.
Wykonał ogromną pracę organizatorską w Sądzie Najwyższym, zaś po odzyskaniu niepodległości i zjednoczeniu ziem polskich z różnymi porządkami prawnymi swoją wiedzę i doświadczenie spożytkował dla unifikacji praktyki sądowej oraz utrzymania jednolitego orzecznictwa sądowego.
Stanowisko Pierwszego Prezesa SN pełnił do momentu przejścia na emeryturę (na własną prośbę) w dniu 28 lutego 1922 r.
Zmarł 16 marca 1925 r. w Piotrkowie i tam jest pochowany.
***
Zapraszamy do serwisu poświęconego 100-leciu Sądu Najwyższego, gdzie m.in. publikujemy pełny biogram Stanisława Pomian-Srzednickiego.