Zasady i tryb organizacji wyborów parlamentarnych w 2023 r. reguluje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1277 ze zm.).
Państwowa Komisja Wyborcza jest stałym najwyższym organem wyborczym właściwym m.in. w sprawach przeprowadzania wyborów. PKW przyjmuje zgłoszenia o utworzeniu komitetów wyborczych, może jednak, w określonych prawem przypadkach, wydać uchwałę o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego. PKW rozpoznaje również odwołania od postanowień okręgowych komisji wyborczych o odmowie rejestracji listy kandydatów. Postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej zapada w formie uchwały.
Na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej:
- o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego w wyborach parlamentarnych (art. 205 k.wyb.) oraz
- o odmowie rejestracji listy kandydatów w wyborach parlamentarnych (art. 218 k.wyb. oraz art. 218 w zw. z art. 258 k.wyb.)
przysługuje prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje odnośnie do zasad i trybu wnoszenia ww. skarg.
Skarga na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego w wyborach parlamentarnych.
TERMIN
Skargę wnosi się w terminie 2 dni od daty podania do publicznej wiadomości postanowienia o odmowie przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego.
KTO MOŻE WNIEŚĆ SKARGĘ
Prawo wniesienia skargi przysługuje pełnomocnikowi wyborczemu. Każdy komitet wyborczy powołuje pełnomocnika wyborczego uprawnionego do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego. Przyznanie prawa wniesienia skargi pełnomocnikowi wyborczemu wyklucza możliwość jej złożenia przez inne osoby lub podmioty. Jednocześnie Kodeks wyborczy nie wyłącza możliwości ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika (adwokat, radca prawny).
SPOSÓB WNIESIENIA SKARGI
Skargę należy wnieść bezpośrednio do Sądu Najwyższego. Skargi można składać w Punkcie Obsługi Interesantów w budynku Sądu Najwyższego w Warszawie przy pl. Krasińskich 2/4/6. Punkt Obsługi Interesantów (stanowisko 0N39) jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30 – 15.30. Przepisy nie przewidują możliwości wnoszenia skargi w formie innej niż pisemna. Skarga musi być złożona na piśmie podpisanym przez pełnomocnika wyborczego. Nie spełnia tego wymogu wniesienie skargi za pośrednictwem poczty elektronicznej lub systemu ePUAP.
WAŻNE!
Skarga musi spełniać ogólne warunki pisma procesowego określone w art. 126 k.p.c i być wolna od braków formalnych. Z uwagi na krótki termin do rozpoznania skargi nie ma możliwości wezwania pełnomocnika wyborczego do uzupełnienia ewentualnych braków skargi.
ROZSTRZYGNIĘCIA
Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym w terminie 2 dni. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę za zasadną, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie przyjmuje zawiadomienie o utworzeniu komitetu wyborczego. Sąd Najwyższy może również oddalić skargę, jeśli uzna, iż jest ona bezzasadna lub też odrzucić ją (gdy skarga wniesiona została przez osobę nieuprawnioną lub po terminie, względnie zawiera inne braki formalne), czy też umorzyć postępowanie (np. w przypadku cofnięcia skargi). Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.
Skarga na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji listy kandydatów w wyborach parlamentarnych
TERMIN
Skargę wnosi się do Sądu Najwyższego w terminie 2 dni od daty podania do publicznej wiadomości postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej.
KTO MOŻE WNIEŚĆ SKARGĘ
Prawo wniesienia skargi przysługuje osobie zgłaszającej listę (osobą zgłaszającą listę może być pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego lub osoba imiennie przez niego upoważniona). Przyznanie prawa wniesienia skargi osobie zgłaszającej listę wyklucza możliwość jej złożenia przez inne osoby lub podmioty. Jednocześnie Kodeks wyborczy nie wyłącza możliwości ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika (adwokat, radca prawny).
SPOSÓB WNIESIENIA SKARGI
Skargę należy wnieść bezpośrednio do Sądu Najwyższego. Skargi można składać w Punkcie Obsługi Interesantów w budynku Sądu Najwyższego w Warszawie przy pl. Krasińskich 2/4/6. Punkt Obsługi Interesantów (stanowisko 0N39) jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30 – 15.30. Przepisy nie przewidują możliwości wnoszenia skargi w formie innej niż pisemna. Skarga musi być złożona na piśmie podpisanym przez osobę zgłaszającą listę. Nie spełnia tego wymogu wniesienie skargi za pośrednictwem poczty elektronicznej lub systemu ePUAP.
WAŻNE!
Skarga musi spełniać ogólne warunki pisma procesowego określone w art. 126 k.p.c. i być wolna od braków formalnych. Z uwagi na krótki termin do rozpoznania skargi nie ma możliwości wezwania pełnomocnika wyborczego do uzupełnienia ewentualnych braków skargi.
ROZSTRZYGNIĘCIA
Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w składzie 3 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, w terminie 2 dni. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę za zasadną, okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje listę kandydatów w zakresie wskazanym w orzeczeniu Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy może również oddalić skargę, jeżeli uzna, iż jest ona bezzasadna lub też odrzucić ją (gdy skarga wniesiona została przez osobę nieuprawnioną lub po terminie, względnie zawiera inne braki formalne), czy też umorzyć postępowanie (np. w przypadku cofnięcia skargi). Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.