W dniach 13-14 listopada 2023 r. w Rydze odbyły się sympozjum i konferencja poświęcone problematyce zdrowia psychicznego. W obu wydarzeniach wzięli udział przedstawiciele Sądu Najwyższego dr hab. prof. UG Oktawian Nawrot, sędzia Sądu Najwyższego oraz członek Biura Studiów i Analiz SN dr hab. Joanna Pawlikowska.
Pierwsze wydarzenie wpisuje się w inicjatywy w ramach kończącej się właśnie łotewskiej prezydencji Komitetu Ministrów Rady Europy. Natomiast odbywająca się dzień później konferencja została przygotowana przez Komitet Sterujący ds. Praw Człowieka w dziedzinie Biomedycyny i Zdrowia Rady Europy, Rzecznika Praw Obywatelskich Republiki Łotewskiej oraz Uniwersytet Łotewski w Rydze.
Prelegenci poprzedzającego spotkanie konferencyjne sympozjum Autonomia i zdrowie psychiczne. Analiza prawna podjęli problematykę teoretycznych i prawnych założeń ochrony godności ludzkiej i wolności osób objętych opieką psychiatryczną. Pod dyskusję poddano zasadność i możliwości wprowadzenia zmian w ustawodawstwie krajowym w zakresie opieki psychiatrycznej w kontekście międzynarodowych rozwiązań normatywnych.
Przedstawione przez uczestników sympozjum wnioski stały się wprowadzeniem do konferencji Promowanie autonomii w opiece psychiatrycznej, której uczestnicy podkreślali konieczność poszanowania autonomii osób z problemami psychicznymi. Przybliżone doświadczenia państw członkowskich Rady Europy pozwoliły na poszerzenie perspektywy omawianej problematyki. Przedstawiono raport z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Prawa osób w związku z przymusowym umieszczeniem i leczeniem w zakładach opieki psychiatrycznej, odnosząc się do art. 3, 5 i 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Sprawy analizowane przez Trybunał dotyczyły w szczególności przymusowego umieszczania i przymusowego leczenia osób z zaburzeniami psychicznymi w placówkach służby zdrowia.