Postanowieniem z 29 sierpnia 2024 r., I NSW 53/24, Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów oddalił skargę jednego z Komitetów Wyborczych na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z listopada 2019 r. o odrzuceniu sprawozdania partii politycznej o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz o wydatkach poniesionych ze środków Funduszu Wyborczego w 2018 r. z powodu naruszenia art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, polegającego na opłaceniu gotówką przez osobę fizyczną, z jej prywatnych środków, faktury wystawionej na rzecz tego Komitetu.
Sąd Najwyższy nie miał wątpliwości, że tego rodzaju praktyka, polegająca na pokryciu wydatków Komitetu (w tym przypadku w kwocie około 2000 zł), związanych z płatnością za określoną fakturę, gotówką ze środków prywatnych osoby fizycznej, oznacza finansowanie kampanii wyborczej tego Komitetu z pominięciem jego Funduszu Wyborczego i stanowi naruszenie art. 35 ust. 2 ustawy o partiach politycznych, zgodnie z którym wydatki partii politycznej na finansowanie udziału partii politycznej w wyborach, mogą być dokonywane od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej tylko za pośrednictwem Funduszu Wyborczego.
Dokonując wykładni art. 35 ust. 2 ustawy o partiach politycznych, Sąd Najwyższy podkreślił, że do naruszenia powołanego przepisu dochodzi w sytuacji, gdy wydatki Komitetu związane z płatnością za określoną fakturę są uiszczane ze środków prywatnych osoby fizycznej, choćby następnie Komitet zwrócił tej osobie równowartość tych środków. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że w świetle art. 24 ust. 7 ustawy o partiach politycznych, jedyną dopuszczalną przez tę ustawę sytuacją, w której partia może dysponować środkami pieniężnymi innymi, niż zdeponowane w kasie, jest korzystanie ze środków pochodzących z kredytu bankowego na cele statutowe. W tym kontekście Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że zarówno w świetle ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, jak i w doktrynie, dokonywanie zakupów na rzecz komitetu wyborczego przez osoby fizyczne i dokonywanie przez nie płatności za te zakupy z ich własnych środków, kwalifikowane jest jako równoznaczne z udzielaniem partii swoistych „pożyczek" (w rozumieniu przepisów regulujących finansowanie działalności partii politycznych, nie zaś w rozumieniu kodeksu cywilnego). Tymczasem katalog dopuszczalnych źródeł przyjmowania lub pozyskiwania środków finansowych przez partie, który został określony w art. 24 ust. 1 ustawy o partiach politycznych, ma charakter zamknięty. Przepis ten stanowi bowiem, że majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z określonych ustawami dotacji i subwencji.
Postanowienie SN z dnia 29 sierpnia 2024 r. (sygn. akt I NSW 53/24)