Uchwałą z 3 września 2024 r., podjętą w składzie pełnej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, Sąd Najwyższy stwierdził ważność wyborów do Parlamentu Europejskiego, które zostały zarządzone postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 11 marca 2024 r. i przeprowadzone 9 czerwca 2024 r.
Po zapoznaniu się z treścią sprawozdania złożonego przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej, który wniósł o stwierdzenie ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz z opiniami wydanymi w wyniku rozpoznania protestów przeciwko ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego, w szczególności zaś po analizie stwierdzonych w nich uchybień, Sąd Najwyższy uznał, że żadne z tych uchybień, jak również wszystkie one łącznie, nie dają podstaw do kwestionowania ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego, przeprowadzonych w dniu 9 czerwca 2024 r.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że w związku z przeprowadzonymi w tym roku wyborami do Parlamentu Europejskiego, do Sądu Najwyższego wpłynęły łącznie 33 protesty wyborcze, z czego 20 protestów pozostawiono bez dalszego biegu z racji tego, że albo podniesiono w nich zarzuty, które w świetle przepisów Kodeksu Wyborczego nie mogły stanowić podstawy protestu lub zarzuty stanowiące jedynie krytykę przyjętych rozwiązań ustawowych lub zawierające subiektywną ocenę aktualnej sytuacji politycznej, albo zawierały braki formalne (brak dowodów na poparcie wyartykułowanych zarzutów, brak numeru PESEL wnoszącego protest, brak wskazania zamieszkałego w kraju pełnomocnika lub pełnomocnika do doręczeń), albo też zostały wniesione z uchybieniem terminu na jego wniesienie. Natomiast 13 protestów wyborczych Sąd Najwyższy rozpoznał merytorycznie. I tak, w odniesieniu do grupy 11 protestów (połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia) Sąd Najwyższy wyraził opinię o zasadności jednego z podniesionych przez skarżących zarzutów, dotyczącego prawidłowości ustalenia wyników głosowania w odniesieniu do jednego z kandydatów, wskazując jednocześnie, że naruszenie to nie miało wpływu na wynik wyborów (I NSW 27/24). Również w sprawie I NSW 34/24 wyraził opinię, że zasadny jest protest dotyczący niedochowania przez jedną z obwodowych komisji wyborczych należytej staranności w zakresie czuwania nad przebiegiem głosowania oraz ustalaniem jego wyników, co skutkowało rozbieżnością między liczbą kart wydanych do głosowania i wyjętych z urny. Przy czym także w tym przypadku Sąd Najwyższy uznał, że powyższe uchybienie nie miało wpływu na wynik wyborów. Z kolei w sprawie I NSW 21/24 Sąd Najwyższy wyraził opinię o bezzasadności podniesionego przez wnoszącego protest zarzutu naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego dotyczących ustalenia wyników głosowania w jednej z obwodowych komisji wyborczych, uznając, że nie doszło w tym przypadku do jakiegokolwiek uchybienia w zakresie ustalenia wyników głosowania.
Uzasadniając uchwałę, Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że stwierdzenie ważności wyborów należy do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego (art. 26 § 1 pkt 2 ustawy o Sądzie Najwyższym), a uchwała podejmowana jest w składzie całej Izby (art. 244 § 1a Kodeksu wyborczego), nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów, na posiedzeniu z udziałem Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej (art. 244 § 2 Kodeksu wyborczego). Sąd Najwyższy podkreślił zarazem, że stwierdzenie ważności wyborów następuje w procedurze, w której biorą udział jedynie organy państwa i nie dokonuje się w nim rozstrzygnięcie o indywidualnych prawach podmiotów prywatnych, a tym samym znajduje się całkowicie poza zakresem zastosowania art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, którego właściwość ogranicza się wyłącznie do rozstrzygania o prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym lub o zasadności oskarżenia w sprawie karnej, i nie obejmuje indywidualnych praw politycznych, wynikających z prawa wyborczego.
Uchwała składu całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z dnia 3 września 2024 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I NSW 44/24)