W dniach 9-10 lipca Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, dr hab. Małgorzata Manowska odbyła swą pierwszą wizytę kurtuazyjną w Europejskim Trybunale Praw Człowieka i innych instytucjach Rady Europy w Strasburgu, w związku z objęciem stanowiska. Była to również pierwsza wizyta tak wysokiego szczebla w Radzie Europy po złagodzeniu obostrzeń związanych z epidemią SARS-COVID.
Wizyta rozpoczęła się od spotkania z Prezesem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Robertem Spano. Podczas rozmowy Prezes Spano podkreślił doniosłość współpracy z sądami krajowymi wskazując, że współpraca ta jest podstawą dla funkcjonowania systemu Konwencji. Następnie, Pierwszy Prezes i pozostali członkowie delegacji spotkali się z sędziami I sekcji ETPCz, której sędziowie rozpatrują m.in. skargi przeciwko Polsce. Spotkanie to było prowadzone przez przewodniczącą sekcji Kseniję Turković, obecni zaś byli licznie przybyli sędziowie na czele z prof. Krzysztofem Wojtyczkiem wiceprzewodniczącym sekcji oraz byłym Prezesem Trybunału, sędzią Linos-Alexandre Sicilianos. Ponadto w spotkaniu udział wzięli sędziowie Aleš Pejchal, Armen Hartyunyan; Pere Pastor Vilanova, Tim Eicke, Iovan Ilievski. Rozmawiano na temat dialogu trwającego między sądami krajowymi i międzynarodowymi. Prezes Manowska podnosiła m.in. problem doniosłości społecznych i historycznych uwarunkowań poszczególnych państw przy stosowaniu postanowień Konwencji, jak również wskazywała na konieczność zwrócenia uwagi na sytuację sędziego jako człowieka pełniącego szczególną służbę publiczną. Niesie ona bowiem ze sobą szereg wyzwań wyrażających się m.in. w niezbędnym z punktu widzenia wymogów bezstronności, ograniczeniu swobody wypowiedzi sędziego.
W szczególnie miłej atmosferze przebiegało spotkanie z Sekretarzem Generalnym Rady Europy Mariją Pejčinović Burić, której towarzyszył szef jej gabinetu oraz Dyrektor Generalny Departamentu Praw Człowieka i Rządów Prawa Christos Giakuomopulos. Bardzo rzeczowa dyskusja pozwoliła na przybliżenie szeregu aspektów reform wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Bardzo bezpośrednia rozmowa z przewodniczącym Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Hendrikiem Daemsem, któremu towarzyszył Sekretarz Generalny Zgromadzenia Wojciech Sawicki pozwoliła zwrócić uwagę na istotne wątpliwości dotyczące sposobu przygotowywania raportów Zgromadzenia Parlamentarnego oraz ich treści w zakresie, w jakim dotyczą Sądu Najwyższego.
Nader owocne było również spotkanie z Przewodniczącym Komitetu Ministrów RE ambasadorem Panayiotisem Beglitisem oraz Sekretarzem Komitetu Ministrów Bjørnem Bergiem. Podczas spotkania omówiono stan wykonywania wyroków ETPCz zapadłych w sprawach polskich, jak również wymieniono szereg istotnych uwag na temat sytuacji w wymiarze sprawiedliwości.
Pozostali członkowie Delegacji Sądu Najwyższego: Prezes SN kierujący Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych sędzia Joanna Lemańska oraz Rzecznik SN sędzia Aleksander Stępkowski odbyli również spotkania robocze z przedstawicielami Komisji Weneckiej oraz Komisji Politycznej i Komisji Prawnej Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Oba spotkania koncentrowały się na przedyskutowaniu kwestii merytorycznych. Szczególnie ciekawe było spotkanie z przedstawicielami komisji Zgromadzenia Parlamentarnego RE, które dotyczyło w znacznej mierze jurysdykcji Sądu Najwyższego w obszarze prawa wyborczego. O dużym znaczeniu tych spotkań świadczy fakt, że obydwa znacznie przeciągnęły się ponad przewidziany na nie czas. Spotkania przebiegały w miłej atmosferze nacechowanej dużą otwartością i bezpośredniością w komunikacji.
Aleksander Stępkowski
Rzecznik Prasowy Sądu Najwyższego