Zgodnie z kalendarzem wyborczym 4 kwietnia 2025 r., o godzinie 16:00, mija termin na zgłaszanie do Państwowej Komisji Wyborczej kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Z kolei do dnia 28 kwietnia 2025 r. PKW ma obowiązek podać do wiadomości wyborców dane o kandydatach na Prezydenta RP.
ZASKARŻALNOŚĆ UCHWAŁY O ODMOWIE REJESTRACJI KANDYDATA
Zgodnie z art. 304 § 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 365), pełnomocnikowi wyborczemu służy prawo wniesienia do Sądu Najwyższego skargi na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie rejestracji kandydata.
Z powyższego przepisu wynika, że jedynie pełnomocnikowi wyborczemu wolno wnieść skargę na uchwałę PKW o odmowie rejestracji kandydata. Uchwała nie może zostać zaskarżona przez inne podmioty. Skarżący nie ma obowiązku ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika (adwokat, radca prawny), może wnieść skargę osobiście.
ORGAN WŁAŚCIWY
Zgodnie z art. 26 § 1 ust. 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 622) w zw. z art. 304 § 6 k.wyb. wyłączną właściwość do rozpoznania skargi na uchwałę PKW o odmowie rejestracji kandydata na Prezydenta RP posiada Sąd Najwyższy - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
TERMIN
Skargę wnosi się w terminie 2 dni od daty podania do publicznej wiadomości uchwały o odmowie rejestracji kandydata.
SPOSÓB WNIESIENIA SKARGI
Skargę należy złożyć bezpośrednio w Sądzie Najwyższym. Biuro podawcze w budynku Sądu Najwyższego w Warszawie przy pl. Krasińskich 2/4/6 czynne jest od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16.00.
Skarga nadana na poczcie lub kurierem musi wpłynąć do Sądu Najwyższego przed upływem terminu do jej wniesienia. Wysłanie skargi pocztą lub kurierem nie gwarantuje zachowania terminu do jej wniesienia (art. 9 § 1 i 2 k.wyb.).
WYMOGI FORMALNE
Skarga musi zostać wniesiona na piśmie. Niedopuszczalne jest wniesienie skargi w formie innej niż pisemna, tj. przez faks, e-mail, ePUAP. Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (ePUAP) nie została przewidziana w przepisach, jako droga kontaktowania się stron z sądem w postępowaniu sądowym (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 marca 2023 r., III CZ 427/22).
Skarga, aby została rozpoznana merytorycznie, NIE MOŻE ZAWIERAĆ BRAKÓW FORMALNYCH. Z uwagi na krótki termin do rozpoznania skargi, nie ma możliwości wezwania skarżącego do uzupełnienia jej braków formalnych. Skarga musi spełniać ogólne warunki pisma procesowego określone w art. 126 i następne k.p.c., a więc musi zawierać w szczególności:
- oznaczenie podmiotu wnoszącego skargę z podaniem jego adresu i numeru PESEL;
- oznaczenie pełnomocnika – jeżeli został ustanowiony (do skargi należy dołączyć dokument pełnomocnictwa);
- oznaczenie zaskarżonej uchwały;
- wnioski (np. o uznanie skargi za zasadną);
- zarzuty;
- uzasadnienie zarzutów;
- przedstawienie lub wskazanie dowodów, na których oparto zarzuty;
- własnoręczny podpis skarżącego lub jego pełnomocnika.
POSTĘPOWANIE
Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w terminie 2 dni, w składzie 3 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, na posiedzeniu niejawnym, w którym udział biorą wyłącznie sędziowie, bez możliwości uczestniczenia w nim osób trzecich.
MOŻLIWE ROZSTRZYGNIĘCIA
Jeżeli skarga spełnia warunki formalne, wówczas jej rozpoznanie kończy się wydaniem postanowienia, w którym Sąd Najwyższy może: oddalić skargę – jeśli jej zarzuty okażą się bezzasadne lub uznać skargę za zasadną – jeżeli takie okażą się również jej zarzuty.
Sąd Najwyższy może również umorzyć postępowanie, jeśli skarżący cofnie skargę lub wydanie orzeczenia z innych przyczyn okaże się zbędne lub niedopuszczalne, a także odrzucić ją, np. jeżeli skarga wniesiona zostanie po terminie.
SKUTKI WYDANEGO ROZSTRZYGNIĘCIA
Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza się pełnomocnikowi wyborczemu i Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę pełnomocnika wyborczego za zasadną, Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie rejestruje kandydata.