Zagadnienia prawne

  • I KZP 16/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 29 grudnia 2020 r.
    Data orzeczenia: 16 czerwca 2021 r.

    Czy przepis art. 387 § 2 k.p.k. umożliwia uwzględnienie wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego w trybie art. 387 § 1 k.p.k. tylko w przypadku braku sprzeciwu prokuratora nieuczestniczącego w rozprawie w trybie art. 46 § 2 k.p.k., którego należy wcześniej zawiadomić o złożonym przez oskarżonego wniosku o wydanie wyroku skazującego w tym trybie, czy też nie jest konieczne zawiadamianie o takim fakcie prokuratora?

    Dnia 16 czerwca 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    Nieuczestniczenie przez prokuratora w rozprawie, w której jego udział nie jest obowiązkowy (art. 46 § 2 zd. pierwsze  k.p.k.) i o której terminie został należycie powiadomiony (art. 135 k.p.k.), należy poczytywać za brak wyrażenia sprzeciwu przez oskarżyciela publicznego wobec ewentualnego wniosku oskarżonego o skazanie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego zgłoszonego na rozprawie prowadzonej pod nieobecność oskarżyciela publicznego (art. 387 § 1 zd. pierwsze k.p.k.). Kodeks postępowania karnego nie przewiduje przy tym obowiązku zawiadomienia nieobecnego na rozprawie prokuratora celem umożliwienia mu ustosunkowania się do złożonego przez oskarżonego w trybie art. 387 § 1 zd. pierwsze k.p.k. wniosku w układzie, w którym rezygnuje on z realizowania przysługującego mu uprawienia do czynnego uczestniczenia w rozprawie i określonego sposobu popierania aktu oskarżenia oraz z wykonywania tych uprawnień procesowych, które pozwalają mu na współdecydowanie o dalszym biegu postępowania w preferowany przezeń sposób.

  • I KZP 17/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 29 grudnia 2020 r.

    Czy zarządzenie w trybie określonym w art. 65 k.k.w. wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności za karę ograniczenia wolności powoduje, że zachodzi potrzeba wydania nowego wyroku łącznego w myśl art. 575 § 1 k.k.?

  • I KZP 15/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 21 grudnia 2020 r.
    Data orzeczenia: 26 maja 2021 r.

    1. Czy rozstrzygające jest dla uznania wyłączenia spod działania ograniczeń opisanych w art. 5 ust. 2 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z dnia 10 stycznia 2018 roku - Dz. U. z 2018 r. poz. 305 ze zmianami /zwanej dalej: ustawą o ograniczeniu handlu/ wpisanie przedmiotów działalności godpodarczej, jako działalności przeważającej, opisanych w art. 6 ust. 1 pkt 2, 5, 6, 28, 29 i 30 usatawy o ograniczeniu handlu w Krajowym Rejestrze Urzędowym podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 roku o statystyce publicznej /Dz. U. z 2106 r. poz. 1068 oraz z 2017 r. poz. 60/?

    2. Czy dla określenia przeważającej działalności w rozumieniu przepisów powołanych w wpisie do Krajowego Rejestru Urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 roku o statystyce publicznej /Dz. U. z 2016 r. poz. 1068 oraz z 2017 r. poz. 60/, rozstrzygające jest samo wskazanie rodzaju działalności gospodarczej jako przeważającej czy też rozstrzygające będzie prowadzenie danej działalności godpodarczej jako rzeczywiście przeważającej w stosunku do innej dzałalności gospodarczej prowadzonej przez dany podmiot?

    3. Czy jest dopuszczalne sumowanie przeważającej działalności gospodarczej opisanych w art. 6 ust. 1 pkt 2, 5, 6, 28, 29 i 30 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z dnia 10 stycznia 2018 roku /Dz. U. z r. poz. 305 ze zmianami/, tak aby łączna suma prowadzonej w ten sposób dzałalności gospodarczej w stosunku do innych rodzajów dzałalności gospodarczej prowadzonych przez dany podmiot?

    Dnia 26 maja 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    „Przeważająca działalność” gospodarcza powinna być rozumiana ściśle, tj. zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 6 ust. 2  ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. z 2018 r. poz. 505 ze zm.). Wpis w odpowiednim rejestrze ma bowiem zamierzony przez ustawodawcę kluczowy charakter dla ustalenia przeważającej działalności i faktu, czy dana działalność podlega zakazowi handlu we wskazane dni, czy też jest wyłączona spod tego zakazu.

  • I KZP 14/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 7 grudnia 2020 r.
    Data orzeczenia: 26 maja 2021 r.

    Czy stosowanie, po dniu 15 listopada 2018 r., przepisu art. 2a § 1 Kodeksu wykroczeń uprawnia do wykładni art. 119 § 1 k.w. w zw. z art. 47 § 9 k.w. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 listopada 2018 r., przy zastosowaniu kwot minimalnego miesięcznego wymagrodzeniu za pracę wynikających z kolejnych obwieszczeń Prezesa Rady Ministrów, ogłaszanych corocznie - po tej dacie - na podstawie art. 2 ust. 4 Ustawy z dnia 10 października 2020 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. 2018, poz. 2177), obowiązujących w dacie orzekania?

    Dnia 26 maja 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    Nową ustawą w rozumieniu art. 2a § 1 k.w., w odniesieniu do czynów polegających na kradzieży lub przywłaszczeniu mienia od dnia 15 listopada 2018 r. jest ustawa z dnia 4 października 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018.2077).

  • I KZP 13/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 1 grudnia 2020 r.
    Data orzeczenia: 16 czerwca 2021 r.

    Czy substancja zawierająca γ-butyrolakton (GBL) jest substancją psychotropową czy środkiem zastępczym?

    Dnia 16 czerwca 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    Trzeba bowiem stwierdzić, że analizowany problem ma wyłącznie charakter natury faktycznej. Sąd Apelacyjny dysponuje in casu dwoma sprzecznymi stanowiskami. Owa sprzeczność sprowadza się do oceny istoty chemicznej substancji o nazwie GBL (ɣ-butyrolaktonu). Co za tym idzie, zaistniała sprzeczność ma de facto charakter sporu o podobieństwo związku chemicznego o nazwie GBL (ɣ-butyrolaktonu) do związków chemicznych Grupy II-P do Lp. 20 wskazanych w w/w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 sierpnia 2018 r. Dopiero zatem wyjaśnienie tych sprzeczności w trybie określonym w art. 201 k.p.k., który dopuszcza wszakże możliwość powołania innych biegłych celem wyjaśnienia rozbieżności, może ewentualnie otworzyć dalszą drogę do dokonania oceny prawnej. W pierwszej kolejności oceny tej winien jednak dokonać Sąd odwoławczy. Przekazanie zagadnienia prawnego, jako stanowiące wyjątek od określonej w art. 8 § 1 k.p.k. zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego, musi być wszelako poprzedzone próbą usunięcia wątpliwości interpretacyjnych w drodze wykładni operatywnej.
  • I KZP 12/20

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 21 listopada 2020 r.
    Data orzeczenia: 26 maja 2021 r.

    Czy osoba, która była funkcjonariuszem Wydziału Łączności Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych funkcjonującego w latach 1984-1990 i która na podstawie art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30, poz. 179) z chwilą rozwiązania Milicji Obywatelskiej stała się policjantem, jest osobą, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5w związku z ust. 3 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2020 r. poz. 306)?​

    Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 20 listopada 2020 r. 

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2021 r.

    ​1. Osoba, która pełniła w latach 1984-1990 służbę w Wydziale Łączności Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych i która na podstawie art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. Nr 30, poz. 179) z chwilą rozwiązania Milicji Obywatelskiej stała się policjantem, jest osobą, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2020 r., poz. 306).

    2. Błąd osoby lustrowanej, co do charakteru służby pełnionej w Wydziale Łączności Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych, w realiach konkretnej sprawy, może zostać uznany za usprawiedliwiony i wykluczyć odpowiedzialność za złożenie nieprawdziwego oświadczenia lustracyjnego.   


  • I KZP 11/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 16 listopada 2020 r.

    Czy przestępstwo opisane w art. 144 § 1 k.k. jest występkiem, który można popelnić jedynie przez zaniechanie, rozumiane jako fizyczne niestawiennictwo do pełnienia czynnej służby wojskowej w określonym terminie i miejscu, czy też możliwe jest popełnienie tego przestępstwa w formie zachowania polegającego na stawieniu się w miejscu i czasie wskazanym w karcie powołania w stanie psychofizycznym, który uniemożliwia pełnienie służby wojskowej?

  • I KZP 10/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 6 listopada 2020 r.
    Data orzeczenia: 31 marca 2021 r.

    Czy przepis art. 426 § 2 kpk przewiduje właściwość sądu odwoławczego w ramach tzw. zażalenia poziomego do rozpoznania zażalenia na postanowienie o uchyleniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, wydane w innym składzie sądu odwoławczego​?

    Dnia 31 marca 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    Na postanowienie sądu odwoławczego o uchyleniu środka zapobiegawczego, wydane z urzędu lub na wniosek w toku postępowania odwoławczego, zażalenie nie przysługuje (art. 426 § 2 k.p.k.). 




  • I KZP 8/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 22 października 2020 r.
    Data orzeczenia: 31 marca 2021 r.

    Czy użyte w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016 poz. 437) określenie "toczą się" dotyczące spraw z zakresu rozdziału 58 (dział XII) k.p.k. wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie tej ustawy, tj. do dnia 15 kwietnia 2016 r. obejmuje również przepisy o charakterze materialnoprawnym ujęte w tym rozdziale?

    Dnia 31 marca 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Teza:

    Użyty w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 437) zwrot „toczą się do ich zakończenia według przepisów dotychczasowych”, odnośnie do postępowania uregulowanego w rozdziale 58 k.p.k., nie obejmuje przepisów mających charakter materialnoprawny.


  • I KZP 7/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 15 października 2020 r.
    Data orzeczenia: 31 marca 2021 r.

    Czy zawarty w art. 41a § 1 k.k. zwrot "przestępstwo z użyciem przemocy" oznacza przestępstwa, do ustawowych znamion których nalezy przemoc (użycie/zastosowanie przemocy), czy też przestępstwa, które faktycznie popełnione zostały z użyciem przemocy, a w tym przypadku, czy stanowiący element tego zwrotu termin "przemoc" oznacza wyłącznie przemoc fizyczną, czy także przemoc w innej postaci, a w szczególności psychiczną?"

    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2021 r.

    Przestępstwem z użyciem przemocy w rozumieniu art. 41a § 1 k.k. jest każde przestępstwo, które faktycznie popełnione zostało z użyciem przemocy, przy czym użyte w tym przepisie słowo „przemoc” obejmuje zarówno przemoc fizyczną, jak i psychiczną.

  • I KZP 6/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 5 sierpnia 2020 r.
    Data orzeczenia: 27 stycznia 2021 r.

    Czy przez osobę, o której mowa w art. 190a § 2 Kodeksu karnego, należy rozumieć wyłącznie osobę fizyczną, czy też osobę prawną albo instytucję państwową lub samorządową, albo inną jednostkę organizacyjną, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną przy założeniu, że sprawca podszywa się pod tę osobę, instytucję albo jednostkę, wykorzystując jej <<inne dane osobowe>> w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej przy czym pojęcie <<<inne dane osobowe>> należy rozumieć szerzej, niż to czynią przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osoobowych oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679?​

    Dnia 27 stycznia 2021 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 5/20

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 1 czerwca 2020 r.
    Data orzeczenia: 25 lutego 2021 r.

    Czy użyty w treści art. 552 § 4 k.p.k. zwrot "tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie" obejmuje swoim zakresem również stosowane przez obce państwo wobec osoby ściganej rzeczywiste pozbawienie wolności na wniosek ekstradycyjny uprawnionego polskiego organu, o którym mowa w art. 593 k.p.k., lub wskutek wydania przez polski sąd europejskiego nakazu aresztowania, o którym mowa w art. 607a k.p.k.?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2021 r.

    Użyty w treści art. 552 § 4 k.p.k. zwrot "tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie" obejmuje swoim zakresem również zastosowane przez obce państwo wobec osoby ściganej rzeczywiste pozbawienie wolności:
    1) na skutek wydania przez polski sąd europejskiego nakazu aresztowania, o którym mowa w art. 607a k.p.k.
    2) na wniosek ekstradycyjny uprawnionego polskiego organu, chyba że nastąpiło ono na podstawie decyzji organu Państwa wezwanego w ramach procedury ekstradycyjnej wyłącznie w wyniku naruszenia zobowiązań wynikających z:
    - umowy międzynarodowej, na podstawie której pierwotny wniosek został złożony, które to naruszenie nie było możliwe do przewidzenia w dacie składania wniosku lub w trakcie jego realizacji albo
    - ustaleń poczynionych na szczeblu dyplomatycznym
    w przedmiocie konkretnego postępowania ekstradycyjnego, w przypadku braku umowy w tym zakresie.

  • I KZP 4/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 5 marca 2020 r.
    Data orzeczenia: 25 czerwca 2020 r.

    Czy w sprawach o przestępstwo z art. 209 k.k. ("niealimentację") małoletni pokrzywdzony może być reprezentowany przez jednego z rodziców w sytuacji gdy oskarżonym (podejrzanym) jest drugi z rodziców, czy też w sytuacji takiej drugi z rodziców nie może reprezentować pokrzywdzonego dziecka, a do zapewnienia małoletniemu pokrzywdzonemu należytej reprezentacji konieczne jest ustanowienie dla niego kuratora zgodnie z wymogami art. 98 § 2 i 3 oraz 99 k.r.i o.?

    Dnia 25 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    TEZA: ​Czynności prawne podejmowane przez przedstawiciela małoletniego pokrzywdzonego (dziecka) w  postępowaniu karnym prowadzonym o przestępstwo z § 1 lub 1a art. 209 k.k. przeciwko rodzicowi dziecka, są czynnościami prawnymi dotyczącymi m.in. należnych dziecku od tego rodzica środków utrzymania i wychowania, w rozumieniu art. 98 § 2 pkt 2 k.r.o., zatem prawa małoletniego w tym postępowaniu może wykonywać drugi z rodziców. 

  • I KZP 3/20

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 24 stycznia 2020 r.
    Data orzeczenia: 25 czerwca 2020 r.

    Czy określona w art. 7 § 1 k.k.w. podstawa zaskarżenia do sądu penitencjarnego decyzji organów postępowania wykonawczego - w postaci "niezgodności z prawem" - obejmuje obok kontroli formalno-prawnej również kontrolę materialno-prawną zaskarżonej decyzji?

    Dnia 25 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​TEZA: Zgodnie z art. 7 § 1 k.k.w. skazany może zaskarżyć do sądu decyzję organu wymienionego w art. 2 pkt 3-6 i 10 tego aktu prawnego z powodu obrazy prawa materialnego lub prawa procesowego, jeżeli mogła mieć ona wpływ na treść decyzji, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Decyzje oparte na uznaniu organu, zawarte w nich ustalenia faktyczne i rozstrzygnięcia o karze mogą być skarżone poprzez podniesienie zarzutu niezgodności z prawem w podanym wyżej rozumieniu. W szczególności na płaszczyźnie obrazy prawa procesowego kwestionowane mogą być: sposób gromadzenia dowodów, kompletność zgromadzonego materiału dowodowego oraz prawidłowość jego oceny.

  • I KZP 2/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 13 stycznia 2020 r.
    Data orzeczenia: 25 czerwca 2020 r.

    Czy osobą nieuprawnioną w rozumieniu art. 429 § 1 kpk w zw. z art. 306 § 1 pkt 1 i 3 kpk jest żalący się na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie o czyn z art. 231 kk, w sytuacji gdy skarżona decyzja "dotyczy" prokuratora, który jako nasty odmówił wszczęcia postępowania co do innego prokuratora, który rozstrzygał o innym zawiadomieniu dotyczącym równiez prokuratora, gdzie pierwotne rozstrzygnięcie miało faktycznie bezpośredni związek z prawami zawiadamiającego?​

    Dnia 25 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​TEZA: Naruszenie praw, o którym stanowi art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. nie musi wynikać bezpośrednio z przestępstwa. Skoro za wystarczające uznano naruszenie w sposób pośredni, to naruszenie prawa w rozumieniu art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. będzie miało miejsce także w razie wystąpienia ogniw pośredniczących między tym naruszeniem a przestępstwem. Innymi słowy, zakres podmiotowy art. 306 § 1 pkt 3 k.p.k. obejmuje także osoby, których dotknęły dalsze skutki przestępstwa. Ocena w tym zakresie musi być dokonywana w szczególności w płaszczyźnie bezpośredniego, jak i ubocznego przedmiotu ochrony przestępstwa, o którym zawiadomił skarżący. Testem, który pozwala na ustalenie,  czy prawa zawiadamiającego  zostały naruszone, będzie zbadanie,  czy w razie stwierdzenia zaistnienia czynu zabronionego jego skutkiem  był negatywny wpływ na prawem chronione dobra tej osoby. W razie odpowiedzi twierdzącej zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania należy uznać za dopuszczalne.

  • I KZP 1/20

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 2 stycznia 2020 r.
    Data orzeczenia: 25 czerwca 2020 r.

    Czy osoba powołana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego sądu powszechnego w następstwie procedury zainicjowanej obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 lutego 2018 r. o wolnych stanowiskach sędziego m. in. w Sądzie Rejonowym w Zgorzelcu (M. P. z 2018 r. poz. 256) jest osobą nieuprawnioną do orzekania w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k., mając na uwadze, że w procesie powołania uczestniczyła Krajowa Rada Sądownicza, której skład osobowy został ukształtowany w wyniku wyboru przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej piętnastu sędziów w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3 z późn. zm.) i której działania budzą wątpliwości co do jej niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej przy wykonywaniu zadań powierzonych jej na mocy art. 186 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i polegających na staniu na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów, co może prwadzić do naruszenia wynikającego z art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284) prawa do sądu oraz zasady skutecznej ochrony prawnej z art. 19 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. U. załącznik nr 2 z 2004 r., nr 90 poz. 864, zw zm.)?

    Dnia 25 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
Przejdź do początku