Zagadnienia prawne

  • I KZP 22/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 20 grudnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 13 czerwca 2023 r.

    ​Czy pojęcie sprawy, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. regulujących instytucję wyłączenia sędziego, odnosi się wyłącznie do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu czy obejmuje także sprawy i postępowania incydentalne, w tym takie, które mają miejsce w ramach sprawy głównej?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2023 r.

    ​Pojęcie „sprawy”, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. odnosi się zarówno do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu, jak również postępowań incydentalnych, w tym takich, które mają miejsce w ramach sprawy głównej.

    Sąd Najwyższy postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej
  • I KZP 21/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 19 grudnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 13 czerwca 2023 r.

    1. Czy art. 14fa Ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095) stanowiący w ust. 1, że „w okresie obowiązywania stanu epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie roku po ich odwołaniu w sprawach rozpoznawanych według przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności, której górna granica nie przekracza 5 lat, na rozprawie apelacyjnej sąd orzeka w składzie jednego sędziego, jeżeli w pierwszej instancji sąd orzekał w takim samym składzie" dotyczy także przestępstw skarbowych?

    2. Czy w sytuacji kiedy w postępowaniu przygotowawczym w sprawie o przestępstwa skarbowe toczyły się odrębne postępowania w formie dochodzenia, przy czym w świetle kwalifikacji czynu przyjętej w akcie oskarżenia, mogło się toczyć w takiej formie zaś po wniesieniu do sądu aktów oskarżenia w tych sprawach, w postępowaniu sądowym połączono sprawy do wspólnego rozpoznania i sąd I instancji wymierzył za przestępstwa skarbowe karę stosując jej nadzwyczajne obostrzenie na podstawie art. 37 § 1 pkt 3 k.k.s. (ciąg przestępstw):

    - sąd odwoławczy winien orzekać w składzie trzech sędziów?

    - zachodzi brak skargi uprawnionego oskarżyciela?

    Dnia 13 czerwca 2023 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 20/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 21 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 20/22)

    Zagadnienie prawne I KZP 18/22

  • I KZP 19/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 18 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 19/22)

    Zagadnienie prawne I KZP 18/22

  • I KZP 18/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 7 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 19/22)

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 20/22)

  • I KZP 17/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 19 października 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy oddalenie kasacji przez skład Sądu Najwyższego, w którym bierze udział sędzia powołany do Sądu Najwyższego w wyniku procedury przeprowadzonej przed Krajową Radą Sądownictwa, której skład ukształtowano w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) jest prawomocnym orzeczeniem kończącym postępowanie sądowe w rozumieniu art. 542 § 3 k.p.k.?

    Dnia 23 marca 2023 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    Teza:

    1. Dla prawidłowego wypełnienia przez Sąd Najwyższy omawianych zadań celowe jest więc dopuszczenie możliwości zadania tzw. pytań konkretnych w trybie art. 82 § 1 u.SN także w odniesieniu do przepisu, który miałby zostać dopiero zastosowany w postępowaniu toczącym się przed najwyższą instancją sądową i który nie był przedmiotem wydanego do tej pory rozstrzygnięcia sądowego. Za takim podejściem przemawiają więc względy racjonalności.

    2. Nie jest prawidłowy ten kierunek interpretacji, który sprowadza się do ograniczenia dopuszczalności zadania pytania prawnego w oparciu art. 82 § 1 u.SN wyłącznie do wątpliwości co do wykładni przepisów prawa będących podstawą orzeczenia zaskarżonego rozpoznawaną przez Sąd Najwyższy kasacją lub innym środkiem odwoławczym.

    3. Przepis ten dotyczy zagadnień prawnych pojawiających się przy rozpoznawaniu określonej sprawy w związku z poważnymi wątpliwościami co do wykładni przepisów mających zastosowanie. Rozstrzygnięcie tych wątpliwości musi mieć znaczenie dla wydania orzeczenia w sprawie, w której wystąpiono z zagadnieniem prawnym. 

    4. Orzeczenie o oddaleniu kasacji nie jest prawomocnym orzeczeniem kończącym postępowanie sądowe w rozumieniu art. 540 § 1 k.p.k. 

  • I KZP 16/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 11 października 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy zawarte w art. 4 ust. 1 in fine ustawy z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1165) sformułowanie „stosuje się przepisy dotychczasowe” odnosi się zarówno do przepisów o charakterze procesowym, jak i materialnym - w tym do art. 13 - zawartych w zmienionej ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178, z późn. zm.), czy też wyłącznie do przepisów o charakterze procesowym zawartych w tejże ustawie?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2023 r.

    Zawarte w art. 4 ust. 1 in fine ustawy z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1165) sformułowanie „stosuje się przepisy dotychczasowe” odnosi się zarówno do przepisów o charakterze procesowym, jak i materialnym.

  • I KZP 15/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 20 września 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy sformułowanie „zmiana miejsca służbowego sędziego” (art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. z 2020 r., poz. 2072 ze zm.) obejmuje każdy przypadek zmiany takiego miejsca, a więc także związany ze zmianą stanowiska, czy też jest ograniczone wyłącznie do zmiany miejsca służbowego niepowiązanej ze zmianą stanowiska sędziego (przeniesienie na inne miejsce służbowe w trybie art. 75 usp)?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2023 r.

    ​1. sformułowanie zmiana miejsca służbowego sędziego” (art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2072 ze zm.) odnosi się wyłącznie do zmiany miejsca służbowego niepowiązanej ze zmianą stanowiska sędziego (art. 75 tej ustawy);

    2. wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia, z tym że nie ma zastosowania do spraw, w których rozpoczęto przewód sądowy;

    3. nadać powyższej uchwale moc zasady prawnej.

    Sąd Najwyższy postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej
  • I KZP 14/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 20 czerwca 2022 r.
    Data orzeczenia: 16 listopada 2022 r.

    Czy przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późn. zm.), a konkretnie Rozdziału III Działu V - Zatrzymywanie praw jazdy i pozwoleń oraz cofanie i przywracanie uprawnień do kierowania pojazdami, znajdują samodzielnie zastosowanie do zdarzeń mających miejsce poza granicami kraju 

    lub

    czy podstawę ich zastosowania w tej sytuacji dla osób wchodzących w skład jednostek wojskowych wykonujących zadania poza granicami państwa może stanowić art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 396 z późn. zm.)?

    Dnia 16 listopada 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 13/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 8 czerwca 2022 r.

    1. czy zwrot "ostatecznego zwolnienia terytorium Strony, której została wydana" współokreślający wyjątek z art. 14 ust. 1 lit. b) od zasady ogrniczenia ścigania nakreślonej w art. 14 ust. 1 zd. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstardycji z dnia 13 grudnia 1957 roku (wraz z Protokołami dodatkowymi z dnia 15 października 1975 roku i z dnia 17 marca 1978 roku; Dz. z 1994 roku, Nr 70, poz. 307) należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on także sytuacji, kiedy osoba skazana nie opuściła terytorium Polski w terminie 45 dni od daty jej zwolnienia z zakładu karnego z powodu istnienia przeszkód prawnych nakreślonych w art. 14 ust. 1 do wykonania kary w związku z którą nastąpiła ekstradycja lub po takim zwolnieniu i wyjeździe w terminie 45 dni powróciła na terytorium Polski, przy założeniu, że na osobę tę przy opuszczaniu zakładu karnego nie nałożono żadnych ograniczeń co do prawa do dysponowania własną osobą, w tym swoim miejscem pobytu?,

    a w przypadku pozytywnej odpowiedzi na powyższe zagdnienie:

    2. czy ww. wyjątek od zasady ograniczenia ścigania (zasady specjalności) może być stosowany w stosunku do obywatela polskiego w świetle uregulowań zawartych w art. 52 ust. 4 Konstytucji RP (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz w związku z treścią prawa międzynarodowego zawartą w art. 3 Protokołu Nr 4 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1995 roku, Nr 36, poz. 175) oraz w art. 12 ust. 4 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz. U. z 1997 roku, N 38, poz. 167)?

  • I KZP 12/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 2 czerwca 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    a/ czy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego określa samodzielnie (autonomicznie), z wyłączeniem innych przepisów w szczególności kodeksu cywilnego, krąg osób uprawnionych do dochodzenia i uzyskania świadczeń (odszkodowania i zadośćuczynienia) z tytułu wydania lub wykonania orzeczenia albo decyzji, czy też krąg ten należy ustalać z  uwzględnieniem regulacji art. 445 § 3 kc i art. 992 § 2 kc;

    - a w razie odpowiedzi, że krąg podmiotów nie jest określony samodzielnie:

    b/ czy dla zastosowania zasad dziedziczenia decydujące znaczenie ma moment powstania roszczenia czy też data złożenia wniosku przez osoby z kręgu uprawnionych o jakich mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 8/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 16 listopada 2022 r.

    ​Czy – w świetle art. 27 k.p.k. i art. 15 § 2 k.p.w. – sądem funkcjonalnie właściwym do rozpoznania zażalenia na zarządzenie albo postanowienie wydane w ramach postępowania wznowieniowego w sądzie apelacyjnym, w wypadkach, w których ustawa przewiduje możliwość wniesienia takiego środka odwoławczego, jest sąd apelacyjny czy Sąd Najwyższy?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2022 r.

    ​W świetle art. 27 k.p.k. i art. 15 § 2 k.p.w. sądem funkcjonalnie właściwym do rozpoznania zażalenia na zarządzenie albo postanowienie wydane w ramach postępowania wznowieniowego w sądzie apelacyjnym, w wypadkach, w których ustawa przewiduje możliwość wniesienia takiego środka odwoławczego, jest sąd apelacyjny.

  • I KZP 9/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy określone w art. 15zzr ust. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.), dodanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 568), wstrzymanie biegu przedawnienia karalności w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia dotyczy jedynie przedawnienia karalności czynów zabronionych, które zostały popełnione począwszy od dnia 31 marca 2020 r. (daty wejścia w życie tego unormowania), czy też odnosi się także do przedawnienia karalności takich czynów popełnionych przed tą datą?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r.

    ​Określone w art. 15zzr ust. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.), dodanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568), wstrzymanie od dnia 31 marca 2020 r. biegu terminu przedawnienia karalności w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia dotyczy przedawnienia karalności tych czynów zabronionych niezależnie od tego, czy zostały popełnione począwszy od dnia 31 marca 2020 r., czy też przed tą datą.

  • I KZP 10/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy akt delegowania sędziego, powołujący w postawie jego wydania art. 77 § 1 pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych, określający czas trwania delegacji sędziego do innego sądu przez odwołanie się do czasu pełnienia przez niego funkcji organu administracji sądowej w innym sądzie (prezes sądu, wiceprezes sądu), powoduje, że udzielenie delegacji było bezskuteczne, a sąd, w składzie którego orzekał taki sędzia, był nienależycie obsadzony, czy też akt taki jest skuteczny przy ustaleniu, że delegowanie do innego sądu nastąpiło na okres 2 lat, a orzekanie przez takiego sędziego w sądzie, do którego został delegowany nie stanowi okoliczności wskazanej w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.?

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 11/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    W związku z instytucją rozstrzygania sporu o właściwość (art. 38 § 1 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 5 października 2019 r.):

    1) czy w wypadku sądu, którego właściwość została ustalona z delegacji (np. art. 36, art. 43 k.p.k.) sąd ten może wszcząć spór w trybie art. 38 § 1 k.p.k. z sądem wyższego rzędu, który wskazał ten sąd jako właściwy do rozpoznania sprawy?

    2) czy rozstrzygając spór o właściwość, sąd orzeka o postanowieniu drugiego z sądów pozostających w sporze – poprzez jego utrzymanie w mocy albo uchylenie i przekazanie sprawy sądowi właściwemu, czy też ogranicza się wyłącznie do wskazania sądu, który jest właściwy do rozpoznania sprawy?

    3) czy na postanowienie sądu wydane w następstwie rozstrzygnięcia sporu (art. 38 § 1 k.p.k.) przysługuje zażalenie?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r.

    I. Podjął uchwałę:

    1. Nie jest możliwe wszczęcie sporu w trybie art. 38 § 1 k.p.k.  przez sąd, którego właściwość do rozpoznania sprawy została ustalona z delegacji (art. 36, art. 43 k.p.k.), z sądem wyższego rzędu, który zadecydował o tej właściwości.

    2. Sąd rozstrzygający spór o właściwość nie orzeka jako sąd odwoławczy, zatem wskazuje sąd, który jest właściwy do rozpoznania sprawy, bez wypowiadania się odnośnie do postanowienia sądu pozostającego w sporze.

    II. Postanowił odmówić podjęcia uchwały w zakresie pytania z pkt 3.

  • I KZP 7/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 15 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy brak wymaganego zezwolenia na ściganie w rozumieniu negatywnej przesłanki procesowej określonej w art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k., zachodzi w sytuacji, gdy uchwała właściwego sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji zezwalająca na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej za zarzucane mu aktem oskarżenia przestępstwo, została w drugiej instancji utrzymana w mocy uchwałą Izby Dyscyplinarnej utworzonej w Sądzie Najwyższym na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r., poz. 5 ze zm.), bez względu na przedmiot i datę wydania tego orzeczenia oraz pomimo, że orzeczenie to nie zostało uchylone, w tym z powodu "nienależytej obsady sądu" w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. przy założeniu, że przy rozpoznawaniu zażalenia doszło do naruszenia standartu niezawisłości i bezstronności stawianego sądowi ustanowionemu ustawą w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a także mając na względzie, że oskarżyciel publiczny w świetle obowiązujących przepisów ustawy w zakresie odpowiedzialności karnej prokuratorów, nie miał innej procesowej możliwości uzyskania wyamaganego zezwolenia na ściganie za przestępstwo chronionego immunitetem prokuratora, a oskarżona w wytoczonej przeciwko niej z oskarżenia publicznego sprawie karnej przed sądem powszechnym, bedzie miała zagwarantowane prawo do sprawiedliwego i jawnego jej rozpatrzenia przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd ustanowiony ustawą?

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 6/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 11 kwietnia 2022 r.

    Czy przepis art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345) nalezy rozumieć w ten sposób, że:

    1) użyty w tym przepisie termin "mając wiarygodną wiadomość" opisuje stan wiedzy zobowiązanego do denuncjacji i nie jest jej znamieniem czynności sprawczej,

    2) użyty w tym przepisie termin "niezwłocznie" odnosi się do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk, tj.:

    - do dnia 13 lipca 2017 r. - w przypadku osób, które powzięły wiarygodną wiadomość o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk jeszcze przed tym dniem,

    - do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk - w przypadku osób, które wiarygodną wiadomość powzięły w dniu lub już po dniu 13 lipca 2017 r., 

    3) w konsekwencji punktu 1 i 2 powyżej - przepis art. 240 § 1 kk pozwala na posiągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która mając przed dniem 13 lipca 2017 r. (tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmainie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego) wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu albo dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 200 § 1 kk, nie zawiadomiła o tym organu powołanego do ścigania przestępstw niezwłocznie po dniu 13 lipca 2017 r.?

        Czy też alternatywnie:

    Czy przepis art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345) należy rozumieć w ten sposób, że:

    1) użyty w tym przepisie termin "mając wiarygodną wiadomość" opisuje nie tylko stan wiedzy zobowiązanego, ale przede wszystkim czynność sprawczą,

    2) użyty w tym przepisie termin "niezwłocznie" odnosić należy wyłącznie do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk,

    3) a w konsekwencji punktu 1 i 2 powyżej przepis art. 240 § 1 kk nie pozwala na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która mając przed dniem 13 lipca 2017 r. (przed wejściem w życie ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego) wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu albo dokonaniu czynu zabronionego okreslonego w art. 200 § 1 kk, nie zawiadomiła o tym organu powołanego do ścigania przestępstw niezwłocznie po 13 lipca 2017 r.?

    Postanowienie SN z dnia 11 maja 2022 r. (sygn. akt I KZP 6/22)

  • I KZP 5/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 17 marca 2022 r.
    Data orzeczenia: 1 lipca 2022 r.

    1. Czy termin "niezwłocznie", użyty w art. 240 § 1 k.k., odnosi się jedynie do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym, czy też może odnosić się do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji?

    2. Czy zwrot "mając wiarygodną wiadomość" opisuje stan wiedzy podmiotu czynu zabronionego, czy też czynność sprawczą?

    Postanowienie SN z dnia 11 maja 2022 r. (sygn. akt I KZP 6/22)

    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2022 r.

    ​Użyty w art. 240 § 1 k.k. zwrot „mając wiarygodną wiadomość” należy rozumieć jako stan wiedzy podmiotu tego czynu w chwili jego popełnienia; termin „niezwłocznie” odnosi się nie do czasu powzięcia informacji o czynie zabronionym dodanym do katalogu przestępstw wymienionych w art. 240 § 1 k.k. przez ustawę z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 773), ale do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji, co nastąpiło w dniu 13 lipca 2017 r.; jedyną czynność sprawczą czynu zabronionego z art. 240 § 1 k.k. określa czasownik „nie zawiadamia”.

  • I KZP 3/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 10 marca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie okreslonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) w postepowaniu incydentalnym jakim jest orzekanie w przedmiocie środków zapobiegawczych powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność dodatkowego badania, w konkretnych i niepowtarzalnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - i wówczas aktualizuje się obowiązek każdorazowego zawarcia w uzasadnieniu orzeczenia Sądu odwoławczego oceny ewentualnego wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu powołanych przepisów, bez względu na to czy strony postepowania incydentalnego wykazły w tym zakresie stosowną inicjatywę zgłaszając zastrzeżenia do obsady Sądu I instancji;

    2. czy w przypadku stwierdzenia nienalezytej obsady Sądu I instancji skutkującej bezwzględną przyczyną odowławczą podczas procedowania przez Sąd I instancji w przedmiocie stosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.) a w konsekwencji uchylenia zaskarzonego postanowienia Sąd II instancji uprawniony jest do zastosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu odwoławczym wywołanym wniesionym zażaleniem "na korzyść" oskarzonego (podejrzanego),czy też mając na względzie treść powołanego przepisu, możliwym jest jedynie uchylenie zaskarzonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji?

  • I KZP 4/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 10 marca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie okreslonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) w postepowaniu incydentalnym jakim jest orzekanie w przedmiocie środków zapobiegawczych powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność dodatkowego badania, w konkretnych i niepowtarzalnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - i wówczas aktualizuje się obowiązek każdorazowego zawarcia w uzasadnieniu orzeczenia Sądu odwoławczego oceny ewentualnego wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu powołanych przepisów, bez względu na to czy strony postepowania incydentalnego wykazły w tym zakresie stosowną inicjatywę zgłaszając zastrzeżenia do obsady Sądu I instancji;

    2. czy w przypadku stwierdzenia nienalezytej obsady Sądu I instancji skutkującej bezwzględną przyczyną odowławczą podczas procedowania przez Sąd I instancji w przedmiocie stosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.) a w konsekwencji uchylenia zaskarzonego postanowienia Sąd II instancji uprawniony jest do zastosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu odwoławczym wywołanym wniesionym zażaleniem "na korzyść" oskarzonego (podejrzanego),czy też mając na względzie treść powołanego przepisu, możliwym jest jedynie uchylenie zaskarzonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji?

  • I KZP 2/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 9 marca 2022 r.
    Data orzeczenia: 2 czerwca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność badania, w konkretnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?

    2. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) przy rozpoznaniu środka odwoławczego od orzeczenia sądu pierwszej instancji wydanego z udziałem sędziego powołanego również na podstawie ww. przepisów prowadzić będzie w każdym przypadku do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) lub art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej i wskutek czego wystąpi przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.)?

    3. w razie pozytywnej odpowiedzi na pytanie 2 czy sędzia wyznaczony do rozpoznania środka odwoławczego w sytuacji określonej w pytaniu nr 2 ulega wyłączeniu z mocy prawa, gdyż z uwagi na nienależytą obsadę sądu dojdzie do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?

    4. w razie negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2 czy brak inicjatywy strony zmierzającej do oceny wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności zwalnia sąd odwoławczy od werbalizacji oceny występowania bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci nienależytej obsady sądu z przyczyn związanych z przebiegiem procesu powołania sędziego (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też każdorazowo w uzasadnieniu wyroku, w przypadku prawnego obowiązku jego sporządzenia, dla wypełnienia standardu sądu ustanowionego ustawą zachodzić będzie konieczność odniesienia się do okoliczności, jakie mogły mieć na to wpływ?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r.

    1. Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 3) nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje Konstytucja RP, w szczególności w art. 187 ust. 1;

    2. brak podstaw do przyjęcia a priori, że każdy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 17 stycznia 2018 r., nie spełnia minimalnego standardu bezstronności i każdorazowo sąd z jego udziałem jest nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Taka sytuacja zachodzi jedynie w stosunku do sędziów Sądu Najwyższego, którzy otrzymali nominacje w takich warunkach; 

    3. zgodnie z pkt 2 uchwały składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (sygn. BSA I-4110-1/20) brak wniosku strony złożonego w oparciu o art. 41 k.p.k., nie zamyka drogi do podnoszenia i badania tej kwestii przez sąd z urzędu, w trybie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. – również po przeprowadzeniu stosownego testu. Nie sposób bowiem przyjąć, że sąd, w składzie którego zasiada sędzia, co do którego instytucjonalnej bezstronności, czy wprost niezawisłości, istnieją uzasadnione wątpliwości, jest sądem należycie obsadzonym. Wynik przeprowadzonego testu sąd odwoławczy winien przedstawić w uzasadnieniu swego orzeczenia, o ile będzie je sporządzał;

    4. wskazać trzeba, że skoro uchwała 3 Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., lokuje omawianą kwestię w przestrzeni należytej obsady sądu, i w konsekwencji skutków z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., to nie można pozbawić sądu, zwłaszcza odwoławczego, możliwości badania jej z urzędu. Brak jakichkolwiek podstaw ustawowych ku temu, aby przyjmować, że kontrola prawidłowości obsady sądu może nastąpić wyłącznie na wniosek strony;

    5. wniosek o wyłączenie ze składu sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r., nie może być rozpoznawany przez sąd mający w swoim składzie takiego sędziego; w przeciwnym razie dojdzie do sytuacji objętej zakazem nemo iudex in causa sua;

    6. środek odwoławczy zawierający zarzuty dotyczące omawianego uchybienia w procedurze powołania sędziego nie może być rozpoznany przez sąd, w skład którego wchodzi osoba powołana w takiej samej procedurze;

    7. reguły określone w pkt 5 i 6 niniejszej uchwały, dla zachowania przymiotów rzetelnego i sprawiedliwego procesu, muszą obowiązywać bez ograniczeń, w każdym przypadku, również wówczas, gdy z prawa europejskiego (art. 6 Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, art.  19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej) należy wywieść nakaz odstąpienia od stosowania przepisów prawa krajowego określających sposób wyłaniania składu sądu właściwego do rozpoznania takiego wniosku;

    8. kontrola bezstronności sędziego prowadzona przez właściwy sąd z urzędu w trybie art. 42 § 1 k.p.k. może zostać uruchomiona również przez każdego sędziego zasiadającego w jego składzie.

  • I KZP 1/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 18 lutego 2022 r.
    Data orzeczenia: 21 września 2022 r.

    1) czy przyznanie Komisji w przepisie art. 25 pkt 2) tej ustawy uprawnienie uczestnictwa w prowadzonym postępowaniu sądowym na prawach oskarżyciela posiłkowego za zgodą poszkodowanej lub jej opikuna prawnego onacza uprawnienie działania jako samodzielnej strony postępowania karnego w postaci oskarżyciela posiłkowego substydiarnego w rozumieniu art. 55 § 1 kpk,

    2) a jezeli tak, to

    - czy Komisja może przystapić do postepowania sądowego pzred sądem karnym w następstwie zgłoszenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o Komisji, dokonanego już po wniesieniu subsydiarnego aktu oskarżenia,

    3) a jeżeli tak, to

    - czy wobec jednoczesnego braku w ustawie o Komisji (...) przepisów dostosowujących (wprowadzających) w zakresie możliwości jej wystapienia do procesów sądowych już wszczętych, także przed wejściem w życie ustawy o Komisji, w szczególności braku w ustawie regulacji co do zasady w ogóle limitującej termnin wstapienia Komisji do procesu sądowego, dopuszczalne jest wystąpienie Komisji do procesu sądowego na dowolnym etapie postępowania sądowego, po rozpoczęciu przewodu sądowego i także do procesu wszczętego przed datą 26 września 2019 r., tj. wejścia w życie ustawy o Komisji (...), 

    4) a jeżeli tak, to

    - czy wobec braku w ustawie o Komisji (...) przepisów regulujących formę i tryb udzielenia zgody poszkodowanych na udział Komisji we wszczętym postępowaniu sądowym

    a) zgoda powinna zostać złożona przez pokrzywdzonego wyłącznie Komisji czy też przed sądem I instancji,

    b) czy zgoda stanowi waunek dopuszczalności wniesienia przez Komisję apelacji od wyroku sądu I instancji.

    Dnia 21 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Skoro treść art. 25 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 (tj. Dz.U.2020 poz.2219) wskazuje, że Komisja ta może występować w postępowaniu karnym na prawach oskarżyciela posiłkowego, to jej pozycję procesową określają przepisy  odnoszące się do oskarżyciela posiłkowego, a więc strony.

Przejdź do początku