Zagadnienia prawne

  • I KZP 22/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 20 grudnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 13 czerwca 2023 r.

    ​Czy pojęcie sprawy, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. regulujących instytucję wyłączenia sędziego, odnosi się wyłącznie do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu czy obejmuje także sprawy i postępowania incydentalne, w tym takie, które mają miejsce w ramach sprawy głównej?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2023 r.

    ​Pojęcie „sprawy”, o jakim mowa w art. 40 i art. 41 § 1 k.p.k. odnosi się zarówno do sprawy głównej, rozumianej jako orzekanie w głównym przedmiocie procesu, jak również postępowań incydentalnych, w tym takich, które mają miejsce w ramach sprawy głównej.

    Sąd Najwyższy postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej
  • I KZP 21/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 19 grudnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 13 czerwca 2023 r.

    1. Czy art. 14fa Ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095) stanowiący w ust. 1, że „w okresie obowiązywania stanu epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie roku po ich odwołaniu w sprawach rozpoznawanych według przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności, której górna granica nie przekracza 5 lat, na rozprawie apelacyjnej sąd orzeka w składzie jednego sędziego, jeżeli w pierwszej instancji sąd orzekał w takim samym składzie" dotyczy także przestępstw skarbowych?

    2. Czy w sytuacji kiedy w postępowaniu przygotowawczym w sprawie o przestępstwa skarbowe toczyły się odrębne postępowania w formie dochodzenia, przy czym w świetle kwalifikacji czynu przyjętej w akcie oskarżenia, mogło się toczyć w takiej formie zaś po wniesieniu do sądu aktów oskarżenia w tych sprawach, w postępowaniu sądowym połączono sprawy do wspólnego rozpoznania i sąd I instancji wymierzył za przestępstwa skarbowe karę stosując jej nadzwyczajne obostrzenie na podstawie art. 37 § 1 pkt 3 k.k.s. (ciąg przestępstw):

    - sąd odwoławczy winien orzekać w składzie trzech sędziów?

    - zachodzi brak skargi uprawnionego oskarżyciela?

    Dnia 13 czerwca 2023 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 20/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 21 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 20/22)

    Zagadnienie prawne I KZP 18/22

  • I KZP 19/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 18 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 19/22)

    Zagadnienie prawne I KZP 18/22

  • I KZP 18/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 7 listopada 2022 r.

    ​Czy przepis art. 43 1a § 1 pkt 1 k.k.w., wskazując że jedną z przesłanek pozytywnych prowadzących do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w postaci orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, przy jednoczesnym nie zachodzeniu przeszkody w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 § 2 k.k., spełniony jest także, kiedy sprawca jest skazany w warunkach art. 65 § 1 k.k.?

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 19/22)

    Postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I KZP 20/22)

  • I KZP 17/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 19 października 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy oddalenie kasacji przez skład Sądu Najwyższego, w którym bierze udział sędzia powołany do Sądu Najwyższego w wyniku procedury przeprowadzonej przed Krajową Radą Sądownictwa, której skład ukształtowano w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) jest prawomocnym orzeczeniem kończącym postępowanie sądowe w rozumieniu art. 542 § 3 k.p.k.?

    Dnia 23 marca 2023 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały


  • I KZP 16/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 11 października 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy zawarte w art. 4 ust. 1 in fine ustawy z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1165) sformułowanie „stosuje się przepisy dotychczasowe” odnosi się zarówno do przepisów o charakterze procesowym, jak i materialnym - w tym do art. 13 - zawartych w zmienionej ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178, z późn. zm.), czy też wyłącznie do przepisów o charakterze procesowym zawartych w tejże ustawie?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2023 r.

    Zawarte w art. 4 ust. 1 in fine ustawy z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1165) sformułowanie „stosuje się przepisy dotychczasowe” odnosi się zarówno do przepisów o charakterze procesowym, jak i materialnym.

  • I KZP 15/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 20 września 2022 r.
    Data orzeczenia: 23 marca 2023 r.

    ​Czy sformułowanie „zmiana miejsca służbowego sędziego” (art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. z 2020 r., poz. 2072 ze zm.) obejmuje każdy przypadek zmiany takiego miejsca, a więc także związany ze zmianą stanowiska, czy też jest ograniczone wyłącznie do zmiany miejsca służbowego niepowiązanej ze zmianą stanowiska sędziego (przeniesienie na inne miejsce służbowe w trybie art. 75 usp)?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2023 r.

    ​1. sformułowanie zmiana miejsca służbowego sędziego” (art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2072 ze zm.) odnosi się wyłącznie do zmiany miejsca służbowego niepowiązanej ze zmianą stanowiska sędziego (art. 75 tej ustawy);

    2. wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia, z tym że nie ma zastosowania do spraw, w których rozpoczęto przewód sądowy;

    3. nadać powyższej uchwale moc zasady prawnej.

    Sąd Najwyższy postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej
  • I KZP 14/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 20 czerwca 2022 r.
    Data orzeczenia: 16 listopada 2022 r.

    Czy przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późn. zm.), a konkretnie Rozdziału III Działu V - Zatrzymywanie praw jazdy i pozwoleń oraz cofanie i przywracanie uprawnień do kierowania pojazdami, znajdują samodzielnie zastosowanie do zdarzeń mających miejsce poza granicami kraju 

    lub

    czy podstawę ich zastosowania w tej sytuacji dla osób wchodzących w skład jednostek wojskowych wykonujących zadania poza granicami państwa może stanowić art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 396 z późn. zm.)?

    Dnia 16 listopada 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 13/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 8 czerwca 2022 r.

    1. czy zwrot "ostatecznego zwolnienia terytorium Strony, której została wydana" współokreślający wyjątek z art. 14 ust. 1 lit. b) od zasady ogrniczenia ścigania nakreślonej w art. 14 ust. 1 zd. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstardycji z dnia 13 grudnia 1957 roku (wraz z Protokołami dodatkowymi z dnia 15 października 1975 roku i z dnia 17 marca 1978 roku; Dz. z 1994 roku, Nr 70, poz. 307) należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on także sytuacji, kiedy osoba skazana nie opuściła terytorium Polski w terminie 45 dni od daty jej zwolnienia z zakładu karnego z powodu istnienia przeszkód prawnych nakreślonych w art. 14 ust. 1 do wykonania kary w związku z którą nastąpiła ekstradycja lub po takim zwolnieniu i wyjeździe w terminie 45 dni powróciła na terytorium Polski, przy założeniu, że na osobę tę przy opuszczaniu zakładu karnego nie nałożono żadnych ograniczeń co do prawa do dysponowania własną osobą, w tym swoim miejscem pobytu?,

    a w przypadku pozytywnej odpowiedzi na powyższe zagdnienie:

    2. czy ww. wyjątek od zasady ograniczenia ścigania (zasady specjalności) może być stosowany w stosunku do obywatela polskiego w świetle uregulowań zawartych w art. 52 ust. 4 Konstytucji RP (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz w związku z treścią prawa międzynarodowego zawartą w art. 3 Protokołu Nr 4 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1995 roku, Nr 36, poz. 175) oraz w art. 12 ust. 4 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz. U. z 1997 roku, N 38, poz. 167)?

  • I KZP 12/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 2 czerwca 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    a/ czy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego określa samodzielnie (autonomicznie), z wyłączeniem innych przepisów w szczególności kodeksu cywilnego, krąg osób uprawnionych do dochodzenia i uzyskania świadczeń (odszkodowania i zadośćuczynienia) z tytułu wydania lub wykonania orzeczenia albo decyzji, czy też krąg ten należy ustalać z  uwzględnieniem regulacji art. 445 § 3 kc i art. 992 § 2 kc;

    - a w razie odpowiedzi, że krąg podmiotów nie jest określony samodzielnie:

    b/ czy dla zastosowania zasad dziedziczenia decydujące znaczenie ma moment powstania roszczenia czy też data złożenia wniosku przez osoby z kręgu uprawnionych o jakich mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 8/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 16 listopada 2022 r.

    ​Czy – w świetle art. 27 k.p.k. i art. 15 § 2 k.p.w. – sądem funkcjonalnie właściwym do rozpoznania zażalenia na zarządzenie albo postanowienie wydane w ramach postępowania wznowieniowego w sądzie apelacyjnym, w wypadkach, w których ustawa przewiduje możliwość wniesienia takiego środka odwoławczego, jest sąd apelacyjny czy Sąd Najwyższy?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2022 r.

    ​W świetle art. 27 k.p.k. i art. 15 § 2 k.p.w. sądem funkcjonalnie właściwym do rozpoznania zażalenia na zarządzenie albo postanowienie wydane w ramach postępowania wznowieniowego w sądzie apelacyjnym, w wypadkach, w których ustawa przewiduje możliwość wniesienia takiego środka odwoławczego, jest sąd apelacyjny.

  • I KZP 9/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy określone w art. 15zzr ust. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.), dodanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 568), wstrzymanie biegu przedawnienia karalności w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia dotyczy jedynie przedawnienia karalności czynów zabronionych, które zostały popełnione począwszy od dnia 31 marca 2020 r. (daty wejścia w życie tego unormowania), czy też odnosi się także do przedawnienia karalności takich czynów popełnionych przed tą datą?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r.

    ​Określone w art. 15zzr ust. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.), dodanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 568), wstrzymanie od dnia 31 marca 2020 r. biegu terminu przedawnienia karalności w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia dotyczy przedawnienia karalności tych czynów zabronionych niezależnie od tego, czy zostały popełnione począwszy od dnia 31 marca 2020 r., czy też przed tą datą.

  • I KZP 10/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy akt delegowania sędziego, powołujący w postawie jego wydania art. 77 § 1 pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych, określający czas trwania delegacji sędziego do innego sądu przez odwołanie się do czasu pełnienia przez niego funkcji organu administracji sądowej w innym sądzie (prezes sądu, wiceprezes sądu), powoduje, że udzielenie delegacji było bezskuteczne, a sąd, w składzie którego orzekał taki sędzia, był nienależycie obsadzony, czy też akt taki jest skuteczny przy ustaleniu, że delegowanie do innego sądu nastąpiło na okres 2 lat, a orzekanie przez takiego sędziego w sądzie, do którego został delegowany nie stanowi okoliczności wskazanej w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.?

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 11/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 26 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    W związku z instytucją rozstrzygania sporu o właściwość (art. 38 § 1 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 5 października 2019 r.):

    1) czy w wypadku sądu, którego właściwość została ustalona z delegacji (np. art. 36, art. 43 k.p.k.) sąd ten może wszcząć spór w trybie art. 38 § 1 k.p.k. z sądem wyższego rzędu, który wskazał ten sąd jako właściwy do rozpoznania sprawy?

    2) czy rozstrzygając spór o właściwość, sąd orzeka o postanowieniu drugiego z sądów pozostających w sporze – poprzez jego utrzymanie w mocy albo uchylenie i przekazanie sprawy sądowi właściwemu, czy też ogranicza się wyłącznie do wskazania sądu, który jest właściwy do rozpoznania sprawy?

    3) czy na postanowienie sądu wydane w następstwie rozstrzygnięcia sporu (art. 38 § 1 k.p.k.) przysługuje zażalenie?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r.

    I. Podjął uchwałę:

    1. Nie jest możliwe wszczęcie sporu w trybie art. 38 § 1 k.p.k.  przez sąd, którego właściwość do rozpoznania sprawy została ustalona z delegacji (art. 36, art. 43 k.p.k.), z sądem wyższego rzędu, który zadecydował o tej właściwości.

    2. Sąd rozstrzygający spór o właściwość nie orzeka jako sąd odwoławczy, zatem wskazuje sąd, który jest właściwy do rozpoznania sprawy, bez wypowiadania się odnośnie do postanowienia sądu pozostającego w sporze.

    II. Postanowił odmówić podjęcia uchwały w zakresie pytania z pkt 3.

  • I KZP 7/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 15 kwietnia 2022 r.
    Data orzeczenia: 14 września 2022 r.

    ​Czy brak wymaganego zezwolenia na ściganie w rozumieniu negatywnej przesłanki procesowej określonej w art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k., zachodzi w sytuacji, gdy uchwała właściwego sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji zezwalająca na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej za zarzucane mu aktem oskarżenia przestępstwo, została w drugiej instancji utrzymana w mocy uchwałą Izby Dyscyplinarnej utworzonej w Sądzie Najwyższym na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r., poz. 5 ze zm.), bez względu na przedmiot i datę wydania tego orzeczenia oraz pomimo, że orzeczenie to nie zostało uchylone, w tym z powodu "nienależytej obsady sądu" w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. przy założeniu, że przy rozpoznawaniu zażalenia doszło do naruszenia standartu niezawisłości i bezstronności stawianego sądowi ustanowionemu ustawą w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a także mając na względzie, że oskarżyciel publiczny w świetle obowiązujących przepisów ustawy w zakresie odpowiedzialności karnej prokuratorów, nie miał innej procesowej możliwości uzyskania wyamaganego zezwolenia na ściganie za przestępstwo chronionego immunitetem prokuratora, a oskarżona w wytoczonej przeciwko niej z oskarżenia publicznego sprawie karnej przed sądem powszechnym, bedzie miała zagwarantowane prawo do sprawiedliwego i jawnego jej rozpatrzenia przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd ustanowiony ustawą?

    Dnia 14 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
  • I KZP 6/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 11 kwietnia 2022 r.

    Czy przepis art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345) nalezy rozumieć w ten sposób, że:

    1) użyty w tym przepisie termin "mając wiarygodną wiadomość" opisuje stan wiedzy zobowiązanego do denuncjacji i nie jest jej znamieniem czynności sprawczej,

    2) użyty w tym przepisie termin "niezwłocznie" odnosi się do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk, tj.:

    - do dnia 13 lipca 2017 r. - w przypadku osób, które powzięły wiarygodną wiadomość o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk jeszcze przed tym dniem,

    - do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk - w przypadku osób, które wiarygodną wiadomość powzięły w dniu lub już po dniu 13 lipca 2017 r., 

    3) w konsekwencji punktu 1 i 2 powyżej - przepis art. 240 § 1 kk pozwala na posiągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która mając przed dniem 13 lipca 2017 r. (tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmainie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego) wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu albo dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 200 § 1 kk, nie zawiadomiła o tym organu powołanego do ścigania przestępstw niezwłocznie po dniu 13 lipca 2017 r.?

        Czy też alternatywnie:

    Czy przepis art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345) należy rozumieć w ten sposób, że:

    1) użyty w tym przepisie termin "mając wiarygodną wiadomość" opisuje nie tylko stan wiedzy zobowiązanego, ale przede wszystkim czynność sprawczą,

    2) użyty w tym przepisie termin "niezwłocznie" odnosić należy wyłącznie do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym z art. 200 § 1 kk,

    3) a w konsekwencji punktu 1 i 2 powyżej przepis art. 240 § 1 kk nie pozwala na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która mając przed dniem 13 lipca 2017 r. (przed wejściem w życie ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy - Kodeks postępowania karnego) wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu, usiłowaniu albo dokonaniu czynu zabronionego okreslonego w art. 200 § 1 kk, nie zawiadomiła o tym organu powołanego do ścigania przestępstw niezwłocznie po 13 lipca 2017 r.?

    Postanowienie SN z dnia 11 maja 2022 r. (sygn. akt I KZP 6/22)

  • I KZP 5/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 17 marca 2022 r.
    Data orzeczenia: 1 lipca 2022 r.

    1. Czy termin "niezwłocznie", użyty w art. 240 § 1 k.k., odnosi się jedynie do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym, czy też może odnosić się do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji?

    2. Czy zwrot "mając wiarygodną wiadomość" opisuje stan wiedzy podmiotu czynu zabronionego, czy też czynność sprawczą?

    Postanowienie SN z dnia 11 maja 2022 r. (sygn. akt I KZP 6/22)

    Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 2022 r.

    ​Użyty w art. 240 § 1 k.k. zwrot „mając wiarygodną wiadomość” należy rozumieć jako stan wiedzy podmiotu tego czynu w chwili jego popełnienia; termin „niezwłocznie” odnosi się nie do czasu powzięcia informacji o czynie zabronionym dodanym do katalogu przestępstw wymienionych w art. 240 § 1 k.k. przez ustawę z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 773), ale do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji, co nastąpiło w dniu 13 lipca 2017 r.; jedyną czynność sprawczą czynu zabronionego z art. 240 § 1 k.k. określa czasownik „nie zawiadamia”.

  • I KZP 3/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 10 marca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie okreslonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) w postepowaniu incydentalnym jakim jest orzekanie w przedmiocie środków zapobiegawczych powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność dodatkowego badania, w konkretnych i niepowtarzalnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - i wówczas aktualizuje się obowiązek każdorazowego zawarcia w uzasadnieniu orzeczenia Sądu odwoławczego oceny ewentualnego wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu powołanych przepisów, bez względu na to czy strony postepowania incydentalnego wykazły w tym zakresie stosowną inicjatywę zgłaszając zastrzeżenia do obsady Sądu I instancji;

    2. czy w przypadku stwierdzenia nienalezytej obsady Sądu I instancji skutkującej bezwzględną przyczyną odowławczą podczas procedowania przez Sąd I instancji w przedmiocie stosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.) a w konsekwencji uchylenia zaskarzonego postanowienia Sąd II instancji uprawniony jest do zastosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu odwoławczym wywołanym wniesionym zażaleniem "na korzyść" oskarzonego (podejrzanego),czy też mając na względzie treść powołanego przepisu, możliwym jest jedynie uchylenie zaskarzonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji?

  • I KZP 4/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 10 marca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie okreslonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) w postepowaniu incydentalnym jakim jest orzekanie w przedmiocie środków zapobiegawczych powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność dodatkowego badania, w konkretnych i niepowtarzalnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - i wówczas aktualizuje się obowiązek każdorazowego zawarcia w uzasadnieniu orzeczenia Sądu odwoławczego oceny ewentualnego wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu powołanych przepisów, bez względu na to czy strony postepowania incydentalnego wykazły w tym zakresie stosowną inicjatywę zgłaszając zastrzeżenia do obsady Sądu I instancji;

    2. czy w przypadku stwierdzenia nienalezytej obsady Sądu I instancji skutkującej bezwzględną przyczyną odowławczą podczas procedowania przez Sąd I instancji w przedmiocie stosowania (przedłużenia) tymczasowego aresztowania (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.) a w konsekwencji uchylenia zaskarzonego postanowienia Sąd II instancji uprawniony jest do zastosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu odwoławczym wywołanym wniesionym zażaleniem "na korzyść" oskarzonego (podejrzanego),czy też mając na względzie treść powołanego przepisu, możliwym jest jedynie uchylenie zaskarzonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji?

  • I KZP 2/22

    Skład 7 sędziów
    Data wpływu: 9 marca 2022 r.
    Data orzeczenia: 2 czerwca 2022 r.

    1. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) powoduje a priori przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też zachodzi konieczność badania, w konkretnych okolicznościach sprawy, czy doszło do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?

    2. czy udział w składzie sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) przy rozpoznaniu środka odwoławczego od orzeczenia sądu pierwszej instancji wydanego z udziałem sędziego powołanego również na podstawie ww. przepisów prowadzić będzie w każdym przypadku do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) lub art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej i wskutek czego wystąpi przypadek nienależytej obsady sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.)?

    3. w razie pozytywnej odpowiedzi na pytanie 2 czy sędzia wyznaczony do rozpoznania środka odwoławczego w sytuacji określonej w pytaniu nr 2 ulega wyłączeniu z mocy prawa, gdyż z uwagi na nienależytą obsadę sądu dojdzie do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności?

    4. w razie negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2 czy brak inicjatywy strony zmierzającej do oceny wpływu wadliwości procesu powoływania sędziego w konkretnych okolicznościach na naruszenie standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności zwalnia sąd odwoławczy od werbalizacji oceny występowania bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci nienależytej obsady sądu z przyczyn związanych z przebiegiem procesu powołania sędziego (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.), czy też każdorazowo w uzasadnieniu wyroku, w przypadku prawnego obowiązku jego sporządzenia, dla wypełnienia standardu sądu ustanowionego ustawą zachodzić będzie konieczność odniesienia się do okoliczności, jakie mogły mieć na to wpływ?

    Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r.

    1. Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 3) nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje Konstytucja RP, w szczególności w art. 187 ust. 1;

    2. brak podstaw do przyjęcia a priori, że każdy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 17 stycznia 2018 r., nie spełnia minimalnego standardu bezstronności i każdorazowo sąd z jego udziałem jest nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Taka sytuacja zachodzi jedynie w stosunku do sędziów Sądu Najwyższego, którzy otrzymali nominacje w takich warunkach; 

    3. zgodnie z pkt 2 uchwały składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (sygn. BSA I-4110-1/20) brak wniosku strony złożonego w oparciu o art. 41 k.p.k., nie zamyka drogi do podnoszenia i badania tej kwestii przez sąd z urzędu, w trybie art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. – również po przeprowadzeniu stosownego testu. Nie sposób bowiem przyjąć, że sąd, w składzie którego zasiada sędzia, co do którego instytucjonalnej bezstronności, czy wprost niezawisłości, istnieją uzasadnione wątpliwości, jest sądem należycie obsadzonym. Wynik przeprowadzonego testu sąd odwoławczy winien przedstawić w uzasadnieniu swego orzeczenia, o ile będzie je sporządzał;

    4. wskazać trzeba, że skoro uchwała 3 Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., lokuje omawianą kwestię w przestrzeni należytej obsady sądu, i w konsekwencji skutków z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., to nie można pozbawić sądu, zwłaszcza odwoławczego, możliwości badania jej z urzędu. Brak jakichkolwiek podstaw ustawowych ku temu, aby przyjmować, że kontrola prawidłowości obsady sądu może nastąpić wyłącznie na wniosek strony;

    5. wniosek o wyłączenie ze składu sądu powszechnego osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r., nie może być rozpoznawany przez sąd mający w swoim składzie takiego sędziego; w przeciwnym razie dojdzie do sytuacji objętej zakazem nemo iudex in causa sua;

    6. środek odwoławczy zawierający zarzuty dotyczące omawianego uchybienia w procedurze powołania sędziego nie może być rozpoznany przez sąd, w skład którego wchodzi osoba powołana w takiej samej procedurze;

    7. reguły określone w pkt 5 i 6 niniejszej uchwały, dla zachowania przymiotów rzetelnego i sprawiedliwego procesu, muszą obowiązywać bez ograniczeń, w każdym przypadku, również wówczas, gdy z prawa europejskiego (art. 6 Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, art.  19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej) należy wywieść nakaz odstąpienia od stosowania przepisów prawa krajowego określających sposób wyłaniania składu sądu właściwego do rozpoznania takiego wniosku;

    8. kontrola bezstronności sędziego prowadzona przez właściwy sąd z urzędu w trybie art. 42 § 1 k.p.k. może zostać uruchomiona również przez każdego sędziego zasiadającego w jego składzie.

  • I KZP 1/22

    Skład 3 sędziów
    Data wpływu: 18 lutego 2022 r.
    Data orzeczenia: 21 września 2022 r.

    1) czy przyznanie Komisji w przepisie art. 25 pkt 2) tej ustawy uprawnienie uczestnictwa w prowadzonym postępowaniu sądowym na prawach oskarżyciela posiłkowego za zgodą poszkodowanej lub jej opikuna prawnego onacza uprawnienie działania jako samodzielnej strony postępowania karnego w postaci oskarżyciela posiłkowego substydiarnego w rozumieniu art. 55 § 1 kpk,

    2) a jezeli tak, to

    - czy Komisja może przystapić do postepowania sądowego pzred sądem karnym w następstwie zgłoszenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o Komisji, dokonanego już po wniesieniu subsydiarnego aktu oskarżenia,

    3) a jeżeli tak, to

    - czy wobec jednoczesnego braku w ustawie o Komisji (...) przepisów dostosowujących (wprowadzających) w zakresie możliwości jej wystapienia do procesów sądowych już wszczętych, także przed wejściem w życie ustawy o Komisji, w szczególności braku w ustawie regulacji co do zasady w ogóle limitującej termnin wstapienia Komisji do procesu sądowego, dopuszczalne jest wystąpienie Komisji do procesu sądowego na dowolnym etapie postępowania sądowego, po rozpoczęciu przewodu sądowego i także do procesu wszczętego przed datą 26 września 2019 r., tj. wejścia w życie ustawy o Komisji (...), 

    4) a jeżeli tak, to

    - czy wobec braku w ustawie o Komisji (...) przepisów regulujących formę i tryb udzielenia zgody poszkodowanych na udział Komisji we wszczętym postępowaniu sądowym

    a) zgoda powinna zostać złożona przez pokrzywdzonego wyłącznie Komisji czy też przed sądem I instancji,

    b) czy zgoda stanowi waunek dopuszczalności wniesienia przez Komisję apelacji od wyroku sądu I instancji.

    Dnia 21 września 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały

    ​Skoro treść art. 25 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 (tj. Dz.U.2020 poz.2219) wskazuje, że Komisja ta może występować w postępowaniu karnym na prawach oskarżyciela posiłkowego, to jej pozycję procesową określają przepisy  odnoszące się do oskarżyciela posiłkowego, a więc strony.

Przejdź do początku